1- پژوهشگر دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران ، kimia.ghasemi87@gmail.com
2- استادیار معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران
3- دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
چکیده: (37 مشاهده)
رویکرد برنامهریزی مورد تأکید الگوی ارائه شده، توسعهی پایدار شهری با رهیافت برنامهریزی تعاملی و رویکرد مطالعاتی الگو نیز، رویکرد معرفتگرایانه میباشد؛ بدینگونه که، با توجّه به اهمیّت انسان، به شناخت انسان از دید اسلام پرداخته و به تبع ابعاد گوناگون وجودی او، شهر اسلامی متناسب با انسان و نیازهای جسمانی و روحانی او در چهار رده نیازهای زیستمحور، تفریحمحور، فرهنگمحور و معنامحور شکل میگیرد؛ سپس به سبب تحقّق بهینهی هر یک از نیازهای چهارگانهی انسان، مهمترین اصول محتوایی شهر ایرانی اسلامی، شامل عدالت، محلّهمحوری، مسجدمحوری، پرهیز از انواع مزاحمتها، محرمیّت، زیبایی، و ارتباط با طبیعت، معرفی میگردد. از سوی دیگر در این الگو، اهداف شهر زیستپذیر، به عنوان مبنای نظری در نظر گرفته میشود با این تفاوت که به جای تأکید بر لایههای پایین (نیازهای جسمانی) بر برنامهریزی دقیق و رشد حداکثری در تأمین لایههای بالاتر (نیازهای روحانی) انسان، تحت عنوان شهر رشدپذیر تأکید میشود؛ در این الگو، بر دو ساحت بالقوۀ نفس تأکید شده است و اگر بخواهیم براساس آن عمل کنیم باید به دو ساحت اوّل تنها در حدّ ضرورت پاسخ دهیم تا بتواند لایههای بالاتر شکوفا شود. در حقیقت هدف اصلی این الگو، زمینهسازی و هشدار برای برنامهریزی دقیق و رشد حداکثری در لایههای سه و چهار (فرهنگمحور و معنامحور) آن است که هدف اصلی تعریف انسان میباشد. مهمترین نکته که در شهر رشدپذیر مورد تأکید است، توجّه به بعد چهارم یعنی نیازهای معنامحور میباشد.
دریافت: ۱۳۹۷/۷/۱