زمینه و اهداف: ویروس هرپس سیمپلکس یکی از مهم ترین ویروس های بیماری زای انسانی است که قادر به ایجاد تبخال های دهانی،کراتوکونژنکتیویت و آنسفالیت می باشد. تعدادی از آنزیم های ویروس مثل DNA پلیمراز می توانند به عنوان هدف داروهای ضد ویروسی قرار بگیرند. برای درمان عفونت های این ویروس داروهای ضد ویروسی مختلف وجود دارد از جمله این داروها می توان به آسیکلوویر اشاره کرد. امروزه به دلیل ایجاد مقاومت دارویی، نیاز به انجام تحقیقات در زمینه یافتن داروهای جدید به خصوص داروهای گیاهی افزایش یافته است. این پژوهش با هدف بررسی اثر ضد ویروسی عصاره متانولی گیاه مامیران در مقایسه با آسیکلوویر علیه ویروس فوق در کشت سلولی هلا انجام شد.

روش بررسی: در پژوهش تجربی حاضر سمیت عصاره متانولی مامیران و آسیکلوویر بر روی سلول هلا با دو روش MTT و تریپان بلو تعیین شد. اثر ضد ویروسی عصاره مامیران و آسیکلوویر ، در غلظت های مختلف (به ترتیب 1800- 1700- 1600- 1500- 1400 میکروگرم بر میلی لیتر و 500- 100- 75- 50- 30- 10 میکروگرم بر میلی لیتر) و همچنین در زمانهای مختلف قبل، بعد و هم زمان با جذب ویروس بررسی شد. در هر مرحله، ویروس با روش 50 درصد دوز عفونی کننده کشت سلول (TCID50) تعیین تیتر گردید. روش آماری T-Test جهت مقایسه اثرات دو ترکیب بر ویروس استفاده شد.

یافته ها: بالاترین غلظت غیر سمی عصاره بر سلول هلا غلظت 1600 میکروگرم بر میلی لیتر تعیین گردید که بیشترین اثر مهارکنندگی بر تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک را داشت. آسیکلوویر سمیت پایینی روی سلول هلا نشان داد. غلظت 30 میکروگرم بر میلی لیتر از آن به عنوان رقت مورد استفاده در مراحل بعدی کار در نظر گرفته شد. بیشترین اثر بازدارندگی عصاره یک ساعت پس از جذب مشاهده شد و آسیکلوویر بلافاصله بعد از جذب تا 8 ساعت پس از آلودگی، تکثیر ویروس را به طور کامل مهار کرد.

نتیجه گیری: عصاره متانولی مامیران در مقایسه با آسیکلوویر در ساعات اولیه پس از آلودگی اثر کمتری بر مهار تکثیر ویروس هرپس سیمپلکس دارد. با توجه به افزایش ایجاد سویه های مقاوم به آسیکلوویر و همچنین وجود عوارض جانبی زیاد این دارو، تحقیقات بیشتری جهت دستیابی به ترکیبات موثر با فعالیت ضد ویروسی موجود در عصاره فوق لازم می باشد.