گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس، تهران، ایران
چکیده: (2 مشاهده)
این مطالعه با هدف ارزیابی تنوع ژنتیکی 122 ژنوتیپ گلرنگ موجود در مؤسسه تحقیقات ژنتیک گیاهی و گیاهان زراعی (IPK) و مرکز بینالمللی اصلاح گندم و ذرت (CIMMYT) و مقایسه خصوصیات زراعی آنها با پنج رقم زراعی گلرنگ کشور (صفه، گلدشت، گلمهر، پدیده و پرنیان) طی سال زراعی 96-1395 در قالب طرح آگمنت در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد. نتایج بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بالا در ژرم پلاسم مورد مطالعه بود و در بین ژنوتیپهای گلرنگ صفت ارتفاع بوته از بیشترین تنوع برخوردار بود. تجزیه خوشهای ژنوتیپ های مورد بررسی را به چهار خوشه اصلی تفکیک نمود که خوشه اول شامل ژنوتیپهای زودگل و خاردار، خوشه دوم شامل ژنوتیپهایی با پتانسیل عملکرد بالا و ارتفاع بوته زیاد، خوشه سوم شامل ژنوتیپهای پاکوتاه و خاردار و خوشه چهارم شامل ژنوتیپهای نیمه پاکوتاه، خاردار و نسبتاً زودگل با عملکرد دانه نسبتاً کم بودند. با استفاده از تجزیه به مؤلفههای اصلی، صفات مورد مطالعه به دو مؤلفه با واریانس تجمعی 7/56 درصد کاهش یافتند. براین اساس، مؤلفه اول زمان گلدهی و مؤلفه دوم عملکرد نام گرفت. براساس نتایج حاصله از ترسیم نمودار بای پلات، ژنوتیپها در 4 گروه طبقه بندی شدند که ژنوتیپهای موجود در گروههای اول و دوم از نظر عملکرد دانه برتر بودند. بیشترین عملکرد دانه را ژنوتیپ NSZK "A" دارا بود (400 گرم در متر مربع)، بیشترین ارتفاع را ارقام تجاری و ایرانی صفه، پرنیان، گلمهر به همراه ژنوتیپ ایرانی 49 دارا بودند و کمترین تعداد روز تا گلدهی مربوط به ژنوتیپ شماره 91 (آلمانی) بود. ژنوتیپهای پابلند از عملکرد دانه بهتری در مقایسه با پا کوتاهها برخوردار بودند و اکثر ژنوتیپهای خاردار زودگلتر از ژنوتیپهای بدون خار بودند. در مجموع نتایج نشان داد که تنوع ژنتیکی قابل ملاحظهای در ژرم پلاسم گلرنگ وجود دارد که میتواند جهت گزینش والدین و ژنوتیپهایی مطلوب در برنامههای به نژادی گلرنگ مورد استفاده قرار گیرد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح نباتات دریافت: ۱۳۹۷/۶/۴ | ویرایش نهایی: ۱۳۹۸/۶/۶ | پذیرش: ۱۳۹۷/۱۰/۱۸