يکی از مهمترين خط‌مشي­ها و سياستهای حمايتی دولت در بخش کشاورزی، خريد تضمينی و توافقی محصولات کشاورزی (در اين پژوهش شامل: گندم، جو، کلزا، سيب‌زمينی و پياز) است؛ لذا بررسی نقاط ضعف و قوت و مقايسه آنها از ابعاد مختلف، با هدف اصلاح سيستم حمايتی، از اهميت ويژه­ای برخوردار خواهد بود. به اين منظور در اين پژوهش از روش تحقيق پيمايشی استفاده شده است.جامعه آماری 700 نفر از کارشناسان روستايی و کشاورزی شاغل در سال 1389 در سطح استان زنجان را در بر می‌گيرد که از بين آنها 105 نفر با استفاده از روش نمونه‌گيری تصادفی انتخاب شدند. به منظور تجزيه و تحليل داده‌ها و مقايسه اثربخشی دو روش از ابعاد مختلف، از آزمون ويلکاکسون و آزمون علامت [1] استفاده شد.

  نتايج حاصل از بررسی نشان داد که روش توافقی در مقايسه با روش تضمينی تأثير بيشتری در کيفيت محصولات کشاورزی و همچنين کاهش زيانهای دولتی و ثبات نسبی قيمتها دارد، ولی در ساير موارد، تفاوت معنی‌داری بين دو روش مشاهده نشد. در هر صورت در برخی مؤلفه‌های فرعی مورد بررسی نيز روش تضمينی خريد نسبت به روش توافقی از اثربخشی بيشتری برخوردار بوده است.

  طبقه‌بندی JEL : E13-Q17

  کليدواژه‌ها:

  محصولات کشاورزی، حمايت قيمتی، خريد تضمينی، خريد توافقی، زنجان

  [1] . Sign Test