امروزه همزمان با جهانی شدن، بحث همگرايی اقتصادی در مناطق مختلف جهان رونق گرفته است. يکی از شرايط لازم برای مقابله با روند جهانی شدن در کشورهای اسلامی، تکيه بر پتانسيلهای تجاری بالقوه و مزيت نسبی به‌ويژه در محصولات کشاورزی است. اين پژوهش با هدف بررسی پتانسيلهای تجاری دوجانبه محصولات کشاورزی ايران و کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی [1] (OIC) و عوامل مؤثر بر جريانهای تجاری آنها با استفاده از مدل جاذبه [2] و داده­های تلفيقی [3] براساس کد سيستم هماهنگ (HS) در دوره زمانی 2002-2006 انجام شده است [4] . نتايج نشان مي­دهد که توليد ناخالص داخلی سرانه، نرخ ارز، مساحت زمينهای کشاورزی، ساختار بخش کشاورزی، فاصله و درجه اکمال تجاری از عوامل تأثيرگذار بر جريانهای تجاری بخش کشاورزی ايران هستند. همچنين همگرايی اقتصادی بين ايران و اعضای OIC ، حجم تجارت دوجانبه کشاورزی آنها را افزايش مي­دهد و اين نکته
مي­تواند دليلی بر افزايش روابط ايران و کشورهای اسلامی باشد. بر پايه نتايج، ايران و کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در محصولات کشاورزی از الگوی هکشر- اوهلين تبعيت مي­کنند و حجم تجارت با افزايش مکملهای تجاری افزايش مي­يابد.

  طبقه‌بندی JEl : F15

  [1] . Organization Islamic Countries

  [2] . Gravity Model

  [3] . Panel Data

  [4] . کليه محصولات کشاورزی از کد 010000 تا 240000 براساس طبقه­بندی کد سيستم هماهنگ ( Harmonize System ) بررسی شده است.