پيامدهاي­نامطلوب توزيع يارانه­های نهاده­ها موجب شده است تا حذف يارانه­ها به‌منظور تسريع رشد اقتصادی کشورهای در حال‌توسعه مورد تأکيد قرار گيرد. در بخش کشاورزی ايران نهاده کود شيميايی از جمله مهمترين نهاده­های دريافت‌کننده يارانه است که حذف يارانه آن با توجه به استفاده گسترده از آن مي­تواند پيامدهای رفاهی جدی به همراه داشته باشد. از همين رو مطالعه حاضر با هدف تحليل برخی از آثار رفاهی کاهش و حذف يارانه کود شيميايی در توليد محصولات راهبردی گندم و برنج برای دوره 1353-1385 صورت گرفت. گروه‌های دخيل در تحليل رفاهی نيز شامل عرضه­کنندگان عوامل توليد، تقاضاکنندگان عوامل توليد يا توليد­کنندگان محصولات منتخب و همچنين دولت است. در تحقيق حاضر يک الگوی شبيه‌سازی متشکل از بازار محصولات منتخب و نهاده­های توليدی ايجاد و اثر کاهش يارانه در قالب اين سيستم تعقيب شد. اين سيستم متشکل از عرضه و تقاضای عوامل توليد و توليد محصولات منتخب است.

  يافته­های مطالعه نشان داد دو نهاده سرمايه و نيروي­کار در توليد گندم و برنج به‌صورت جانشين مورد استفاده قرار مي­گيرند. اثر قيمت سرمايه بر تقاضای آن و همچنين اثر قيمت محصولات منتخب بر تقاضای نيروي­کار و سرمايه معني­دار نگرديد. همچنين يافته­های تابع توليد نشان داد که نيروی کار بر توليد گندم و برنج اثر معني­داری ندارد اما اثر سرمايه در توليد اين محصولات معني­دار است. همچنين نتايج نشان داد که با کاهش يارانه کود شيميايی، توليدکنندگان با زيان رفاهی مواجه مي­شوند در حالی که عرضه­کنندگان عوامل توليد افزايش رفاه را تجربه می‌کنند. البته با کاهش و حذف يارانه کود شيميايی ­مجموع گروه­های مورد بررسی با افزايش رفاه اجتماعی مواجه خواهند شد که اين افزايش رفاه تحت سناريوی حذف کامل يارانه برای گندم و برنج به ترتيب 6/3927 و 4/404 ميليارد ريال خواهد بود.

  طبقه‌بندی JEL : D40