با توجه به اهميت گندم در سبد غذايی خانوارهای ايرانی و مسئله خودکفايی اين محصول، دولت در بازار گندم دخالت میکند. سياست قيمت تضمينی از جمله دخالتهای دولت در بازار اين محصول به جهت حمايت از توليدکننده و افزايش انگيزه توليد است. در اين پژوهش، آثار افزايش قيمت خريد تضمينی گندم تا سطح قيمت جهانی آن بر شاخصهای بازاری اين محصول به صورت منطقهای و با استفاده از مدل تعادل فضايی بررسی شد. دادهها و اطلاعات مورد نياز جهت حل اين مدل نيز از وزارت جهاد کشاورزی، شرکت مادرتخصصی بازرگانی دولتی ايران، گمرک جمهوری اسلامی ايران، سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای، بانک مرکزی جمهوری اسلامی، فائو و مطالعات گذشته جمعآوری گرديد. در نهايت، مدل مذکور برای سال 1389، به عنوان آخرين سالی که اطلاعات مورد نياز در مورد آن وجود داشت، حل شد. نتايج نشان دادکه با افزايش قيمت تضمينی گندم، مقدار توليد اين محصول در همه استانها افزايش میيابد. بيشترين درصد افزايش توليد اين محصول نيز در استانهای اردبيل، خوزستان، خراسان جنوبی، فارس و آذربايجان شرقی رخ ميدهد و به طور متوسط، 32/54 درصد توليد گندم در اين استانها افزايش مييابد. همچنين با اعمال اين سياست، مقدار مصرف گندم در همه استانها کاهش مييابد. البته مقدار اين کاهش مصرف اندک میباشد زيرا تقاضای گندم در همه استانها کششناپذير است. افزايش قيمت تضمينی گندم سبب افزايش حجم گندم صادر شده از استان و کاهش حجم گندم وارد شده به استان در اکثر استانها شده است. در نهايت نتايج نشان داد که بر اثر افزايش قيمت تضمينی گندم، در بازار استانهای آذربايجان شرقی، آذربايجان غربی، اردبيل، ايلام، خراسان رضوی، خوزستان، فارس، کردستان، کرمانشاه، گلستان، لرستان، مرکزی و همدان مازاد عرضه شکل ميگيرد.
طبقه بندی JEL: C02, C61, D60, E64, I38, Q18
تعالی مقدم آزاده، شاهنوشی فروپاشی ناصر، موسوی سيدحبيب الله، دورانديش آرش. تحليل آثار قيمت تضمينی گندم بر ميزان توليد آن در ايران . فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد کشاورزی و توسعه. 1394; 23 (90) :113-142