صادرات کالاهای غيرنفتی و به طور خاص محصولات کشاورزی، اهميت ويژهای در فعاليتهای اقتصادی ايران دارد و تأثير آن در رشد و توسعه اقتصادی کشور انکارناپذير است. از اينرو، گسترش صادرات بخش کشاورزی میتواند زمينه مناسبی را برای حضور ايران در بازارهای جهانی در امر صادرات کالاهای غيرنفتی فراهم سازد. در بين صادرات کشاورزی ايران، محصول کشمش نقش مهمی دارد. پژوهش حاضر نيز به بررسی ابعاد تجاری-صادراتی کشمش ايران از جمله مزيت نسبی صادراتی، ساختار بازار صادرات جهانی، بازارهای هدف صادراتی، نقشهريزی تجاری و محاسبه شاخص ادغام جهانی، طی سالهای 2000 تا 2009 پرداخته است. نتايج اين مطالعه نشان میدهد که طی دوره مورد بررسی، کشور ايران در صادرات کشمش دارای مزيت نسبی بالايی بوده هر چند از سال 2004 به بعد مزيت نسبی اين محصول روندی نزولی داشته است. همچنين با در نظر گرفتن شاخصهای اولويتبندی بازار هدف و شاخص ادغام جهانی، کشورهای الجزاير، پاناما، لسوتو و سنت کيتس و نويس، بهترين بازارهای هدف صادراتی محصول کشمش ايران بودهاند. علاوه بر اين، ساختار بازار جهانی محصول کشمش از نوع انحصار چندجانبه بسته بوده و نقشه تجاری بازار اين محصول نيز نشان میدهد که بازار صادرات ايران رو به افول است. در نهايت، پيشنهاد میشود که با بازنگری در سياستهای حمايتی در خصوص توليد، فراوری، بازاريابی و تجارت اين محصول، زمينه گسترش صادرات و حفظ جايگاه رقابتی ايران در بازار جهانی فراهم شود.
طبقهبندی JEL: F10، Q17