با توجه به اينکه پسته يکی از مهمترين محصولات کشاورزی است که ايران در توليد آن سهم عمدهای داشته و يکی از اصلیترين اقلام تشکيل دهنده سبد صادرات غيرنفتی ايران ميباشد، بهينه سازی تجارت داخلی و خارجی آن میتواند نقش عمدهای در افزايش رفاه توليدکنندگان و مصرفکنندگان محصولات کشاورزی ايران داشته باشد. هدف از انجام اين مطالعه ارائه يک الگوی بهينه برای تجارت داخلی و خارجی پسته به نحوی است که با اجرايی شدن آن بيشترين رفاه خالص اجتماعی ممکن حاصل گردد. به اين منظور، از يک مدل تعادل فضايی، که قيمت محصول پسته، تجارت داخلی و خارجی در آن به عنوان متغيرهای درونزا به گونهای تعيين ميگردند که رفاه خالص اجتماعی بيشينه گردد، استفاده شدهاست. در واقع اين مدل با در نظر گرفتن فاصله بازارها و هزينههای حمل و نقلشان، قيمتهای رقابتی را با تقاطع منحنی عرضه و تقاضا و با توجه به هزينههای حمل و نقل تعيين میکند. نتايج حاصل از اين بهينه سازی نشان ميدهد که در صورت به کارگيری الگوی ارائه شده از حل مدل تعادل فضايی، ميزان رفاه توليدکنندگان، رفاه مصرفکنندگان و رفاه کل بازار پسته افزايش مييابد. علاوه بر اين، با وجودی که بر مبنای نتايج الگوی بهينه ارائه شده، بخشی از پسته صادر شده در الگوی فعلی بايد به جای صادرات در چرخه تجارت داخلی وارد گردد، ولی اجرايی شدن الگوی پيشنهادی بازدهی هر واحد پسته صادراتی را نسبت به وضعيت فعلی افزايش داده است.
طبقهبندی JEL: C02, C61, D41, F10