بهرهبرداری بیرويه از آبهای زيرزمينی، به ويژه در مناطق خشک و نيمهخشک، آثار منفی زيستمحيطی به دنبال داشته است. اولين گام در جهت برنامهريزی و مديريت برای افزايش استفاده از منابع آب و خاک درک ميزان بهرهوری از اين منابع در توليدات کشاورزی است. در مطالعه حاضر اثر منفی ناشی از بهرهبرداری بیرويه بر توليد محصول پسته، وضعيت بهرهوری استفاده از آب و در نهايت تصميم به مهاجرت و اميد به آينده کشاورزان در سال 1391 در دشت رفسنجان بررسی شد. به اين منظور، با استفاده از روش پيمايشی و با تکميل 110 پرسشنامه (روش نمونهگيری خوشهای)، اطلاعات مورد نياز بهدست آمد. سپس برای تجزيه و تحليل دادهها از روش رگرسيون و آناليز واريانس استفاده شد. توليد نهايی يک متر مکعب آب، 04/0 کيلوگرم پسته خشک تخمين زده شد. اين ميزان عملکرد توليد آب نسبت به 15 سال گذشته به ميزان 33 درصد کاهش يافته است. همچنين مشخص شد که کاهش بهرهوری منابع آب و نااميدی به آينده منابع آب تأثيرات منفی متقابلی بر يکديگر داشتهاند. اين مسئله بر تصميم به مهاجرت کشاورزان تأثيرگذار بوده است. به منظور کاهش آثار منفی ناشی از برداشت بیرويه از آبهای زيرزمينی پيشنهاد شد در ارزيابيهای اقتصادی طرحهای آببر، به هزينهها و منافع اجتماعی توجه شود. در نهايت، پيشنهاد شد جهت جلوگيری از آثار منفی نااميدی از آينده، اطلاعرسانی در خصوص منابع آب همراه با ارائه راهکارها و ايجاد اميد به آينده باشد تا ضمن جلوگيری از کاهش بهرهوری آب از تخريب بيشتر منابع جلوگيری شود.
طبقهبندی JEL: Q01, Q25
جعفری مهدی آباد فهيمه، عبدالهی عزت آبادی محمد، اسلامی محمدرضا. بررسی آثار اقتصادی و اجتماعی بهرهبرداری بيرويه از منابع آب در دشت رفسنجان-انار در استان کرمان . فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد کشاورزی و توسعه. 1395; 24 (93) :193-221
![[English Abstract]](templates/tmpl_yekta/images/en.gif)