در اين مطالعه الگوی بهرهبرداری از مخزن سد درودزن بههمراه تعيين الگوی کشت بهينه، با تأکيد بر بهرهوری آب در بخش کشاورزی برای يک دوره سه ساله از 90-1389 تا 92-1391 تدوين شد. به اين منظور، از يک مدل هيدرو-اقتصادی چندهدفه با بازههای زمانی 10 روزه استفاده شد. توابع هدف مدل شامل حداکثرسازی بهرهوری آب آبياری و حداکثر سازی بازده برنامهای توليدات کشاورزی محدوده مورد مطالعه میباشند. همچنين بهمنظور حل مدل چندهدفه از روش قاموسی و نرمافزار GAMS استفاده شد. در ادامه، سناريوهای متفاوتی شامل اعمال کم آبياری در دورههای مختلف رشد گياه، استفاده از سيستم های نوين آبياری، سياست کاهش مصرف آبهای زيرزمينی تا حد مجاز تعيين شده، ذخيره آب شرب، استفاده از رقمهای جديد و اصلاح شده، رهاسازی و عدم رهاسازی حقابه زيست محيطی در مدل اعمال شدند. نتايج مدل بهينه نشان داد که در صورت اعمال کليه سناريوهای فوق، بهرهوری آب 62 درصد افزايش و بهطور متوسط 15 درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی کاهش میيابد. در مقابل، الگوی پيشنهادی بازده برنامهای منطقه را تنها 2/0 درصد افزايش میدهد. الگوی کشت بهينه، کاشت دو محصول گندم رقم سيروان با 40 درصد کم آبياری در مرحله رسيدن (50994 هکتار) و ذرت سينگل کراس 703 بدون اعمال کم آبياری (9476 هکتار) را از ميان محصولات با رقمهای مختلف پيشنهاد مینمايد. در پايان نيز منحنی فرمان مخزن سد درودزن تحت سناريوهای فوق ارائه شد. مديريت و نظارت بر چاههای کشاورزی و جلوگيری ازبهرهبرداری و انسداد چاههای غير مجاز و کنترل آنها از جمله اقدامات پيشنهادی است.
طبقهبندی JEL: Q15، Q25
طرازکار محمدحسن، زيبايی منصور، سلطانی غلامرضا. بهرهبرداری بهينه از مخزن سد درودزن با تأکيد بر بهرهوری آب کشاورزی. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد کشاورزی و توسعه. 1395; 24 (96) :25-55