گرد و غبار در ده سال گذشته زيانهای اقتصادی، اجتماعی و زيستمحيطی فراوانی بر اقتصاد ايران بويژه در استانهای غربی وارد ساخته است. برآورد خسارات گرد و غبار میتواند به تبيين هزينه- فايده طرحها و اقدامات اجرايی دولت کمک زيادی نمايد. در مطالعه حاضر، با استفاده از روشهای پارامتريک، بخشی از خسارات توفان گرد و غبار بر اقتصاد چهار استان غربی متأثر از اين پديده (آذربايجان غربی، کردستان، همدان و لرستان) در قالب کاهش ارزش ستاده کشاورزی در سالهای 91-1385 برآورد شد. نتايج حاصل نشان داد کل خسارات اقتصادی توفان گرد و غبار بر بخش کشاورزی چهار استان در دوره مزبور بر اساس چهار سناريوی کاهش ده، بيست، سی و چهل درصدی ارزش ستاده کشاورزی به ترتيب 4446 ميليون دلار، 10003 ميليون دلار، 17147 ميليون دلار و 26674 ميليون دلار بوده است. در سال 1388، هر يک روز تعطيلی بر اثر گرد و غبار بر مبنای «ارزش افزوده استاني»، 49 ميليون دلار و بر مبنای «متوسط ارزش افزوده کشوري» 102 ميليون دلار مجموعاً بر اقتصاد چهار استان زيان وارد کرده است. در راستای مقابله با توفان گرد و غبار و کاهش آثار مخرب آن، برآورد تمامی خسارات توفان، برآورد هزينههای لازم برای کنترل کانونهای گرد و غبار، تدوين طرح کنترل کانونهای گرد و غبار و تبديل آن به پروتکل منطقهای، پيگيری حقوق طبيعی شهروندان ايرانی از طريق سازمانهای بين المللی و منطقهای، تشويق دولت عراق به کنترل کانونهای گرد و غبار و جبران زيانهای اقتصای وارد بر کشاورزان استانهای منتخب توسط دولت پيشنهاد میشود.
طبقه بندی JEL: D61, Q53
خالدی کوهسار. برآورد زيانهای اقتصادی توفان گرد و غبار بر بخش کشاورزی در استانهای غربی ايران. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد کشاورزی و توسعه. 1395; 24 (96) :151-183