با توجه به اهميت توليد و صادرات انار در شهرستان ميبد يزد، پرداختن به مسائل موجود در بازار اين محصول از اهميت قابل توجهی برخوردار خواهد بود. لذا با تکميل 132 پرسشنامه در هر يک از سطوح توليدکننده يا باغداران، عمدهفروش و خردهفروش، حاشيه و سهم هريک از سطوح بازار در بازار انار درجه يک و دو در ميبد يزد بررسی شد. نتايج تحقيق نشان داد که حاشيه عمدهفروشی، خردهفروشی و حاشيه کل در مورد انار درجه يک اين شهرستان به ترتيب 9/4110، 5/2187 و 5/6298 ريال به ازای هر کيلوگرم بوده است. در مورد انار درجه دو نيز اين حاشيه ها عبارت بودند از: 8/3421، 3/1684 و 6/5105 ريال به ازای هر کيلوگرم. سهم توليدکننده يا باغدار، عمدهفروش و خردهفروش از قيمت خردهفروشی، در مورد انار درجه دو بهترتيب 3/28، 05/48 و 65/23 درصد میباشد. در مورد انار درجه يک، سهمهای مربوطه به ترتيب 48/44، 24/36 و 28/19 برآورد گرديد و همانگونه که ملاحظه میشود، با افزايش کيفيت انار و توليد انار درجه يک، سهم باغدار افزايش خواهد يافت. سهم بالای عمدهفروش نيز بهطور قابل توجهی کاهش خواهد يافت. همچنين ضريب هزينه بازاريابی در بازار انار درجه يک و دو به ترتيب برابر 13/24 و 30/31 درصد برآورد شد که مبين آن است که سهم هزينه بازاريابی در قيمت نهايی محصول در بازار انار درجه يک کمتر بوده است. برآورد عوامل مؤثر بر سهم بازار نيز نشان داد که هزينه بازار اثر مثبت و معنیدار بر سهم بازار داشته است. لذا حتی با توليد انار درجه يک، سياستهای تنظيم بازار به منظور انطباق مناسب حاشيههای بهوجود آمده با هزينههای بازار به منظور افزايش سهم باغدار در بازار ضروری خواهد بود.
طبقه بندی JEL: D4، L11، M31
اميری زهرا، فتاحی احمد، رفيعی حامد. بررسی بازار محصولات کشاورزی با تأکيد بر سهم عوامل مختلف از منافع بازار (مطالعه موردی بازار انار استان يزد). فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد کشاورزی و توسعه. 1396; 25 (97) :119-136