فرآیند و کارکرد گیاهی

به‌منظور بررسی اثر همزیستی اندوفیتی و محلول‌پاشی اسپرمیدین بر فلورسانس کلروفیل و رنگیزه‌های فتوسنتزی گیاه دارویی استویا
(Stevia rebaudiana Bertoni) تحت تنش شوری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور‌های آزمایش شامل تنش شوری در سه سطح (صفر، 6 و 12 دسی‌زیمنس بر متر)، تیمار همزیستی قارچی شامل چهار سطح: عدم تلقیح (شاهد)، تلقیحPiriformospora indica  (Pi)، تلقیح Trichoderma virens (Trich) و تلقیح همزمان دو قارچ (Pi+Trich) و تیمار محلول‌پاشی پلی‌آمین اسپرمیدین در سه سطح (صفر، 75/0 و 5/1 میلی‌مولار) بود. نشاهای گیاه استویا پس از تلقیح با تیمارهای قارچی تا اواخر مرحله رویشی با آب معمولی و سپس به مدت دو هفته با تیمارهای آب شور که حاوی مخلوط آب دریای خزر و آب مقطر بود، آبیاری شدند. تیمار  اسپرمیدین یک هفته قبل از اعمال تنش شوری اعمال شد. نتایج نشان داد در شرایط شور، تلقیح با قارچ‌های اندوفیت به‌ویژه Pi+Trich مقدار فلورسانس حداکثر (Fm)، فلورسانس متغیر (Fv)، حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم II (Fv/Fm) و کارایی کوانتومی فتوشیمیایی موثر فتوسیستم II [Y(II)] را افزایش و کارایی کوانتومی غیر‌فتوشیمیایی تنظیم‌ شده فتوسیستم II [Y(NPQ)] و کارایی کوانتومی غیر‌فتوشیمیایی تنظیم نشده فتوسیستم II [Y(NO)] را کاهش داد. از طرفی، همزیستی قارچی به‌ویژه Pi+Trich و محلول‌پاشی اسپرمیدین 75/0 میلی‌مولار منجر به افزایش Fm، Fv و Fv/Fm شد. در تمام سطوح شوری، تلقیح با تیمار‌های قارچی و برهمکنش قارچ و اسپرمیدین غلظت کلروفیل a را بهبود بخشید. در مجموع کاربرد قارچ‌های اندوفیت به‌ویژه تلقیح همزمان دو قارچ در تمام سطوح شوری باعث بهبود پارامترهای فلورسانس کلروفیل و تعدیل اثر تخریبی شوری شد. همچنین پلی‌آمین اسپرمیدین (به‌ویژه در غلظت 75/0 میلی‌مولار) موجب بهبود تحمل گیاه به تنش شوری با قارچ‌های اندوفیت اثر هم‌افزایی داشت.