این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
طب سنتی اسلام و ایران، جلد ۷، شماره ۱، صفحات ۷۳-۸۴
عنوان فارسی شناخت ماهیت رزین سندروس در متون علمی کهن
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: سندروس به عنوان رزین درختی، از گذشته در طب اسلامی مورد توجه بوده و از آن در درمان سوء بینایی، بازکردن برونش­ها، تسکین دندان­درد، پرکردن دندان‌های فاسد، درمان چاقی، درمان بواسیر، رفع اسهال خونی، درمان وز گوش و امثال آن، یاد شده است. بسیاری از دانشمندان علوم طب و جواهرشناسی قدیم ویژگی‌های این ماده شامل خصوصیات ظاهری، شیمیایی و محل استحصال آن را شرح داده و آن را با موادی همچون کهربا قیاس کرده­اند، اما اختلافات فراوانی در شرح آنها نسبت به همدیگر دیده می‌شود. در منابع جدید استحصال رزین سندروس را از گونه­ای از تیره کاج به نام Tetraclinis articulate Vahl. در شمال آفریقا و به‌ویژه مراکش منحصر کرده‌اند و گونه دیگری را در استرالیا به نامCalitris Quadrivalvis Vent. معرفی کرده‌اند که رزین آن به نام سندروس استرالیایی شناخته می­شود. هدف این پژوهش شناخت دقیق سندروس در منابع کهن علمی و تطبیق آن با رزین‌های مشابه امروزی و تدقیق علمی آن است. چرا که ضرورت به‌کارگیری صحیح ماده، شناخت دقیق آن است. مواد و روش­ها: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی– تحلیلی بوده و داده­های حاصل از مطالعات اسنادی در متون کهن و جدید براساس منطق تطبیقی، مورد نقد و تحلیل قرار گرفته­اند. یافته­ ها: آنچه در متون کهن به نام سندروس یا سندرک یاد شده است متفاوت از سندروس یا Sandarac امروزی بوده و در واقع سندروس در گذشته به دسته­ای از رزین­های دی­ترپنویید شامل کوپال زنگبار، کلوفان (راتیانه) و سندروس گفته می­شد که به لحاظ جغرافیایی، منشأ و ساختار شیمیایی با همدیگر متفاوت هستند و به نام گونه­های مختلفی از سندروس در متون کهن علمی معرفی شده­اند. نتیجه‌گیری: در فرهنگ عَرَبی قدیم، کلمات خاص و متمایزی برای نامیدن کوپال و سندروس وجود ندارد و تنها در منابع اخیر کوپال را معادل سندروس بلوری ذکر کرده­اند و از همین طریق نیز این واژه­ها وارد فارسی شده­اند. این دو رزین دارای نام علمی، منشأ، جغرافیای انتشار و ساختار شیمیایی متفاوتی هستند، اما در منابع کهن همه به نام سندروس معرفی شده­اند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Recognition of Sandarac Resin Nature in Old Scientific Texts
چکیده انگلیسی مقاله Background and Purpose: Sandarac as tree resin has attracted attentions in Islamic medicine in the past and it has been mentioned as a treatment for visual disturbances, opening bronchi, toothache painkilling, filling out the rotten teeth, obesity, hemorrhoids, bloody diarrhea, tinnitus treatment, etc. Many of ancient medical scientists and gemologists have described the features of this matter, including physical characteristic, chemical characteristic, the location to produce it. It has also been compared with such materials as amber, but many disagreements can be seen when comparing their descriptions to each other. In new works, sandarac resin extraction is limited to a species of pine family named Tetraclinis articulata Vahl, found in the north of Africa specially Moroco, and another spices was introduced in Australia named as Calitris Quadrivalvis Vent whose resin is known as Australian sandarac. The aim of this study is to identify the exact sandarac in ancient scientific sources and matching it with the resin material in the present time. This will make it possible to scientifically recognize it and accurately apply it. Materials and Method: In this research, the research method is descriptive-analytic and the data from the studies of ancient and modern texts are criticized and investigated based on adaptive logic. Results: The findings in this study showed that whatever in ancient texts had been mentioned as sandarac is different from nowadays sandarac. In fact, in the past sandarac was referred to a category of diterpenic resins including Zanzibar copal, colophany, and sandarac which are different from each other in terms of geography, origin and chemical structure. In old written texts, they have been introduced as different species of sandarac. Conclusion: The results showed that, in ancient Arabic culture there was not specific and different words to refer to copal or sandarac, and copal is only cited as equivalent of crystalline sandarac in more recent sources. Sandarac name introduced in Farsi from Arabic. Sandarac name introduced in Farsi from Arabic. Sandarac name introduced in Farsi from Arabic. However, these two resins have different chemical structure, source and geographical origin, but both of them introduced Sandarc in old texts.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله علی نعمتی بابای لو | nemati babaylou


مهرناز آزادی بویاغچی | azadi boyaghchi


فرهود نجفی |


نشانی اینترنتی http://www.jiitm.ir/browse.php?a_code=A-10-1-311&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات