این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
طب سنتی اسلام و ایران، جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۱۳۷-۱۴۸
عنوان فارسی نگاهی دیگر به تاریخ علوم پزشکی و هویّت بیمار در متن‌های پزشکی
چکیده فارسی مقاله مطالعه‌ی کتاب اوستا، گذشته از جلوه‌های اسا‌طیری پزشکی، نشان دهنده‌ی وجود نوعی پزشکی و بهداشت در ایران باستان می‌باشد که در قیاس با دنیای قدیم پیشرفته محسوب می‌شده است. در دو‌ره‌ی هخامنشی سه مرکز آموزش پزشکی در‌ ری، همدان و تخت جمشید به همراه بیمارستان‌هایی در جنب آن‌ها، برقرار بوده است و در دوره‌ی ساسانیان با تاسیس مدارس پزشکی جایگاه علوم پزشکی مستحکم‌تر شد و به صورت جریانی قدرتمند تا دوران اسلامی ادامه یافت. در دوران اسلامی کتاب‌هایی چون «‌الحاوی» زکریا و «قانون» ابوعلی‌سینا شهرتی جهانگیر یافت. از حدود قرن چهارم هجری به موازات آثار طبّی تدوین شده به عربی، کتاب‌های ارزشمندی به زبان فارسی نگاشته شده است که قدیمی‌ترین آن‌ها کتاب هدایه المتعلّمین فی الطب‌، تألیف ابوبکر ربیع بن احمد الاخوینی (وفات 373 هـ .ق.) می‌باشد و به‌‌دنبال آن آثاری همچون‌ «الابنیه عن حقایق الادویه» از موفق الدین ابومنصور هروی در زمینه‌ی گیاه‌دارو‌شناسی با نظمی ستودنی نوشته شد. دیگر کتاب پزشکی معتبر زبان فارسی، ذخیره‌ی خوارزمشاهی اثر سیّد ‌اسماعیل جرجانی (434-531 هـ.ق.) است که در واقع دایره‌المعارف پزشکی می‌باشد که در ده جلد تألیف گردید. جرجانی همچنین کتاب «خفی علایی» را در دو جلد و در قطع مطول نگاشت تا به ویژه در سفرهای نظامی به راحتی قابل حمل باشد. در نوشتار حاضر تلاش شده است تا ضمن بررسی و تحلیلی کوتاه از تاریخ پزشکی در ایران، با نگاهی دقیق‌تر به ساختار رابطه‌ی پزشک و بیمار توجه گردد. برای دست‌یابی به این خواسته، متن کتاب خفی علایی از منظر‌های مختلف معنایی، زبانی، ساختمان دستوری، ساخت واژگانی و نشانه شناسی، مطالعه گردید. سپس با توجه به نظریه‌ی"تحلیل انتقادی متن"، ویژگی‌های شخص بیمار در متون پزشکی از جنبه‌ی هویّت، موقعیت اجتماعی و نیز جنسیّت بیمار، مورد تحلیل قرارگرفت.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تاریخ پزشکی، خفی علایی، بیمار، پزشک
عنوان انگلیسی History of Iranian Medical Sciences and the Identity of Patient in Old Iranian Medical Texts
چکیده انگلیسی مقاله This study investigates the linguistic expression features of patients’ identity and gender in old medical texts. Six medical texts from the fourth up to about thirteenth century has been studied. During these years, medical practice is noticed to be more scientific than the years before or even after that. That is, it was far from superstitious and used to follow the scientific approaches of the day. In this study, we focused on the book “Khofi Allaee” in more details, because of its scientific context and its importance in the history of medical sciences. This book was intended to be a kind of pocket book for people, to be read while in the trips or something being accessible at the time of emergency when they are out. The word ‘Khofi’ in Arabic language means ‘boot’ and the book was published in two volumes so that each volume could be placed inside one of the boots while the carrier (person) was out. Identity and power are among the issues investigated broadly in sociolinguistics. The present study was designed to analyze the books in through sociolinguistics perspective. More specifically, the study tends to find the gender as well as the social status of the patient implied in the text.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله History of Medicine, Khofi Allaee, Patient, Physician
نویسندگان مقاله منیژه عبدالهی | m abdolahi


نشانی اینترنتی http://www.jiitm.ir/browse.php?a_code=A-10-1-9&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات