این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های معماری اسلامی، جلد ۶، شماره ۲، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی گونه شناسی ترکیب بندی های گیاهی در تزیینات گچ بری ایران دوره اسلامی تا اواخر قرن هشتم هجری
چکیده فارسی مقاله آرایه های گیاهی، یکی از بارزترین نقوش به کار برده شده در انواع هنرها به شمار می رود که همواره حضوری بارز و مستمر داشته و با غنای بسیار به اجرا درآمده است. استفاده از این گروه آرایه ها در تزیینات معماری نیز به وفور مشاهده می شود و  تزیینات گچ بری هم، از این قاعده مستثنی نیستند. نحوه ترکیب بندی آرایه های گیاهی، در هر دوره از ویژگی های خاصی برخوردار بوده است، گرچه بخش عمده ای از این ترکیب بندی ها در طی قرون متمادی به دفعات تکرار شده که می تواند به عنوان ویژگی سبکی تزیینات گیاهی نیز به شمار آید. هدف این پژوهش، گونه شناسی و طبقه بندی ترکیب بندی های شاخص گیاهی در تزیینات گچ بری قرون اولیه اسلامی تا پایان قرن هشتم هجری است. در راستای دستیابی به این هدف، پرسش اصلی این پژوهش چنین است: رایج ترین ترکیب بندی های گیاهی در تزیینات گچبری دوره اسلامی تا پایان قرن هشتم هجری کدام است؟ کدام ترکیب بندی ها را می توان از جمله ویژگی های شاخص آرایه­های گیاهی در یک دوره یا بازه زمانی خاص، به شمار آورد؟ روش یافته اندوزی بر اساس پژوهشی میدانی (عکاسی – طرح خطی1 تصاویر) و با استناد به منابع مکتوب انجام شده که به روش تاریخی- تطبیقی، به تحلیل داده های بدست آمده از نمونه های مطالعاتی می پردازد. نتایج حاصله، که از بررسی تزیینات گچبری دارای آرایه های گیاهی در دوره اسلامی تا اواخر قرن هشتم هجری، به دست آمده حاکی از آن است که؛ می توان ترکیب بندی های موجود در نمونه های مطالعاتی را به 9 گروه عمده طبقه بندی نمود که برخی از این گونه ها تقریباً در تمامی دوره های تاریخی استمرار داشته است از آن جمله می توان به؛ ترکیب بندی های دو اسلیمی و سه اسلیمی در حاشیه ها و استفاده از بند/ساقه های ظریف با قوس های حلزونی اشاره نمود. اما تعدادی از این ترکیب بندی ها در دوره های تاریخی متاخر (قرون هفتم و هشتم هجری) رو به تکامل نهاده و یا از کاربرد بیشتری برخوردار است که  استفاده از ترکیب بندی های گیاهی چند لایه، کاربرد ساقه گیاهی ظریف در پس زمینه، قوس های حلزونی با پیچش زیاد و ... از آن جمله است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی The Typology of Plant Compositions in the Stucco Decorations from the Islamic Period of Iran to the Fourteenth Century
چکیده انگلیسی مقاله Introduction: The plant decorations are considered as the most obvious designs that are used elaborately in different works of art. They are also used frequently in architectural decoration, particularly the ones made of stucco. The way these plant ornaments are composed characterizes the period in which they were created though many of these compositions have been repeated frequently over centuries. The goal of this research is to study the typology and classify the significant plant compositions in the stucco decorations from the Islamic period to the fourteenth century. In order to achieve this goal, the following questions should be answered: What are the most popular plant compositions in the stucco decorations from the Islamic period to the fourteenth century? Which compositions can be considered as the significant features of plant ornaments in a certain period? Conclusion: The data was collected based upon written sources and field research (photography, linear print of the images) and analyzed through comparative-historical method. The results of this study suggest that the compositions existing in the samples can be classified into 9 groups some of which have been repeated in all historical periods, like the two and three-arabesque compositions in the margins and delicate joint/ stems with snail-shaped arches. But some of these compositions, including multi-layered plant compositions, delicate plant stems in the backgrounds, snail-shaped arches, etc., were evolved in some centuries, i.e. 13th and 14th centuries, or used more frequently. 
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله احمد صالحی کاخکی |
دانشیار دانشگاه هنر اصفهان

بهاره تقوی نژاد |
دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان

نشانی اینترنتی http://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-182-92&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده مطالعات موضوعی در معماری و شهرسازی اسلامی (مانند ایده های فضائی- هندسی، نمادها، آرایه ها، احجام و غیره)
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات