این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جغرافیا و توسعه، جلد ۷، شماره ۱۳، صفحات ۶۱-۷۷
عنوان فارسی نقش شهرهای کوچک در تعادل بخشی نظام سکونتگاهی روستایی استان یزد
چکیده فارسی مقاله امروزه موضوع نابرابری و عدم تعادل­های فضایی میان سکونتگاههای شهری و روستایی از مباحث مهم اقتصاددانان و برنامه­ریزان منطقه­ای می­باشد. وجود دوگانگی اقتصادی، قطب­های رشد و پراکندگی نقاط روستایی از آثار این پدیده است. از این­رو به­منظور دستیابی به توسعه­ی متوازن و یکپارچه در فضای منطقه­ای، ایجاد سلسله مراتب متعادل و نظام­یافته­ی سکونتگاهها از نیازهای اساسی به شمار می‌آید که در این میان توجه به شهرهای کوچک یکی از راهکارهای تعادل بخشی به این وضعیت می­باشد. این مطالعه با هدف شناخت وضعیت الگوی استقرار سکونتگاهها، نحوه­ی تمرکز و روند توزیع جمعیت در فضای منطقه‌ای یزد در طیّ سال­های 1345 تا 1385 صورت گرفته است. در این راستا ابتدا از مدل­های تمرکز شهری جهت سنجش میزان تمرکز جمعیت در شبکه­ی سکونتگاهها و مدل کشش‌پذیری جمعیت، جهت تعیین اهمیت شهرهای کوچک در تعادل‌بخشی منطقه‌ای استفاده شده است. سپس به­منظور شناخت نحوه­ی پراکندگی روستاها و تعیین مرکزیت آنها مدل تحلیل نزدیکترین مجاورت، مدل ویژگی و تئوری تأثیر متقابل به­کار گرفته شده است.  بر اساس نتایج این تحقیق، میزان تمرکز جمعیت در شبکه­ی شهری در سال 1385 حدود  7/3 و حاکی از توسعه­ی قطبی در استان یزد است. این در حالی است که در همان سال تنها 20 درصد از کل جمعیت استان در 1390 آبادی پراکنده و کوچک ساکن بوده‌اند. از مجموع این آبادی­ها فقط 30 درصد آنها جمعیتی بالای 20 خانوار در خود جای داده‌اند. الگوی استقرار این سکونتگاهها طبق محاسبات میزان نزدیکترین مجاورت،      به­صورت خوشه‌ای با فضاهای معین است (73/0) که بنا به نحوه­ی پراکندگی و اندازه­ی آنها در سطح منطقه، سطح‌بندی فضاهای روستایی و تعیین مرکزیت آنها صورت گرفته است. تعداد 69 مرکز روستایی در سطح فضاهای خرد روستایی و تعداد13 شهر کوچک و روستا- شهر، نقش رابط میان سطوح روستایی و سطوح کلان شهری (شبکه شهری) برعهده خواهند داشت. درپایان به­منظور توسعه­ی متعادل منطقه­ی یزد به­ویژه توسعه­ی هماهنگ شبکه­ی شهری با شبکه­ی روستایی، پیشنهاداتی ارایه گردیده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی The Role of Small Cities in the Equilibration of Rural Settlement System of Yazd Province
چکیده انگلیسی مقاله Nowadays, unbalancing and inequality of spaces among urban and rural settlements are important subjects of economists and regional programmers. Existing economical divergence, development poles and dispersion of rural regions are the effects of this phenomenon. So accessing to balance and consistent expansion in regional space, establishing regular and ordered sequences are major needs and pay attention to small towns is one of the ways to equilibration this situation. This study has done to recognition the disposition pattern of residents, quality of centralization and population distribution in Yazd during 1966 to 2006. At first urban centralization models for measurement the population centralization in residents net and population elasticity model for determining importance of small towns in regional balancing are used. Then for recognition the quality of village dispersion and determining their centrality, the model of analyzing the nearest proximity, feature model and the Interaction Theory were used. According to results, the rate of population centralization in urban network in 2006 was about 3.7 and showed polar dispersion in Yazd. Where as in the same year, only 20 percent of Yazd population lived in 1390 villages. Among them, only 30 percent had population more than 20 families. Settlemet pattern of these residents is clustery with definite spaces according to computations of the nearest proximity (0.73) leveling of rural spaces and determination of their centralization has done according to quality of dispersion and their size in region. 69 rural centers in small spaces of village and 13 small towns have connector role among rural levels and massive urban levels (urban network). Finally, suggestions are presented for balance dispersion of Yazd especially coordinated dispersion of urban network with rural network.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله هدایت الله نوری |


سیدحسن حسینی ابری |


حسین خادمی |


نشانی اینترنتی http://gdij.usb.ac.ir/article_1229_447070f7268e85c7772694127c168cd8.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/762/article-762-1097429.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات