این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های فقهی، جلد ۱۴، شماره ۳، صفحات ۶۷۷-۷۰۶
عنوان فارسی مبانی فلسفی اسقاط حق در فقه اسلامی و حقوق غرب
چکیده فارسی مقاله موضوع اسقاط حق در اغلب رشته‌های حقوقی مطرح شده است. برای ارزیابی و قضاوت در زمینۀ صحت یا بطلان این عمل حقوقی، معیارهای مختلفی از قبیل خودمختاری، کارایی (فایده) و مصلحت پیشنهاد شده‌اند. ریشۀ این معیارها را باید در گفتمان «فلسفۀ حق» جست‌وجو کرد. بنابراین، پرداختن به مبانی فلسفی اسقاط حق یک ضرورت است. در این مقاله با مرور ایده‌های مطرح‌شده در خصوص حق در فقه اسلامی از یک‌سو و نظریات ارائه‌شده توسط فلاسفه و حقوقدانان غربی از سوی دیگر، معیارهای ارزیابی اسقاط حق، شناسایی و مقایسه خواهند شد. در فقه اسلامی این موضوع در ضمن مباحث مربوط به حق و حکم بررسی شده است. حق در تفکر اسلامی در قالب مصلحت، تحلیل و قضاوت می‌شود. در میان نظریه‌پردازان حق در جهان غرب نیز، نظریه‌های مختلفی ارائه شده که دو نظریۀ اراده و سود، از شهرت و طرفداران بیشتری برخوردار است. بر اساس نظریۀ اراده، تسلط ذی‌حق بر موضوع حق، اساسی‌ترین ویژگی یک حق محسوب می‌شود. نظریۀ سود نیز با تقلیل حق به فایده، سودمندی را اصلی‌ترین کارویژه برای حق می‌داند. از نگاه سودگرایان، حق ابزاری در خدمت خیر عمومی است و چنانچه رفاه جامعه به‌عنوان یک کل اقتضا کند، قربانی کردن حق‌های شخصی مجاز خواهد بود. لذا در اسقاط حق، ارادۀ ذی‌حق نقش ثانوی دارد. این بررسی نشان داد که آرای برخی فقها، با نظریۀ اراده هماهنگ است؛ ولی نگرش غالب در فقه اسلامی به مصلحت متکی است که مشابهت‌هایی با نظریۀ سود دارد، اما تفاوت اساسی این دو در این است که مصلحت در تفکر اسلامی جنبۀ درون‌دینی و در تفکر غربی، جنبۀ انسانی دارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اسقاط حق، حق و حکم، مصلحت، نظریۀ انتخاب، نظریۀ فایده،
عنوان انگلیسی the philosophical foundations of the right escape to Islamic fiqh and law of the west
چکیده انگلیسی مقاله the issue of right has been raised in most of the legal disciplines. in order to assess the accuracy or nullity of this juridical act, different measures such as auto nomy, (usefulness)have been proposed. The root of these criteria must be explored in the discourse of "right philosophy". therefore, itis necessary to deal with the philosophical foundations of a necessity. in this paper by reviewing the ideas proposed regarding the right of Islamic jurisprudence from one hand and the theories presented by philosophersand western jurists on the other hand, the criteria for the assessmentof right- right have been identified and compared. in Islamic juris prudence ,theasis sue has been subject to the question of the right and the verdict. The right to Islamic thinking is in the form of expediency, analysis and judgment .among theorists right in the west world, different theories have been suggested that two theory of will and profit have more popularity and fans .According to the theory of will, the right sovereignty over the subject of the right is the most fundamental attribute of a right.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله ابراهیم تقی‌زاده |
دانشیار، گروه حقوق خصوصی، دانشگاه پیام نور

نشانی اینترنتی https://jorr.ut.ac.ir/article_68825_e2d6d82d561bf0b815718cf47fc9ccab.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1414/article-1414-1122971.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات