این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مسکن و محیط روستا، جلد ۳۷، شماره ۱۶۳، صفحات ۷۵-۹۰
عنوان فارسی بررسی عوامل مؤثر بر تجلی حس زیبا‌شناختی سکونتگاه‌های روستایی منطقه سیستان
چکیده فارسی مقاله سکونتگاه‌های روستایی مجموعه‌ای واحد و به‌هم پیوسته می‌باشند که در طی زمان، مطابق با شرایط محیطی و زندگی اجتماعی، اقتصادی مردم شکل گرفته‌اند. مجموعۀ این هماهنگی‌ها باعث شده تا اصالت و زیبایی مشخصۀ بارز سکونتگاه‌های روستایی گردد که نمونه آن‌را می‌توان در نقاط روستایی سیستان مشاهده نمود. بر این اساس‌ شناخت مؤلفه‌های اثرگذار بر حس زیباشناختی روستایی و بکار گرفتن آن در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها امری ضروری به‌حساب می‌آید، زیرا می‌تواند به‌عنوان نقشه راهنما‌ در اختیار سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کالبدی کشور قرار گیرد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی – تحلیلی است که بخش عمده داده‌های آن از طریق مصاحبه و تنظیم پرسشنامه (35 نفر از کارشناسان و مدیران روستایی و 344 نفر از روستاییان) جمع‌آوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل سلسله‌مراتبی فازی (FAHP) و روش تحلیل رتبه‌ رابطه خاکستری (GRA) استفاده شده است. نتایج روش تحلیل سلسه‌مراتبی فازی نشان می‌دهد که در بین عوامل چهارگانه، عامل کالبدی – فیزیکی با ضریب تأثیر (0.59) درصد رتبه اول و عامل اجتماعی – فرهنگی با ضریب تأثیر(0.29) درصد، رتبه دوم را بدست آورده است. همچنین ابعاد اقتصادی و طبیعی به ترتیب با ضریب (0.07) و (0.05) درصد، رتبه‌های سوم و چهارم را به خود اختصاص دادند. با هدف رتبه‌بندی جاذبه‌های زیباشناختی روستاهای مورد مطالعه، با استفاده از تکنیک (GRA)، مشخص گردید که از بین 15 روستای مورد مطالعه، تعداد 6 روستا دارای ضریب مطلوبیت بالای 0.50 درصد به ایده‌آل مثبت هستند که در این بین، روستاهای قلعه‌نو، سه‌کوهه و سه‌قلعه با ضرایب (1.000)، (0.810) و (0.658) درصد بالاترین پتانسیل‌های زیبا‌شناختی روستایی را دارند. از طرف دیگر، 9 روستا ضریب نزدیکی به 50 درصد ایده‌آل مثبت داشته‌اند که در این بین روستا‌های لوتک، شهرک گلخانی و قرقری به ترتیب با ضرایب (0.286)، (0.304) و (0.324) درصد، بیشترین فاصله را با ایده‌آل مثبت دارند و از نظر مدیران روستایی دارای جاذبۀ زیباشناختی پایینی نسبت به سایر روستاهای نمونه می‌باشند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله زیباشناختی، معماری روستایی، بافت روستا، سیستان.
عنوان انگلیسی Factors Affecting the Expression of Aesthetic Sense of Rural Settlements in Sistan Region
چکیده انگلیسی مقاله Traditional architecture in Sistan area is affected by natural cycles in the construction of rural settlements. Physical environment of rural settlements is a source to understand the organization of houses and farm lands and street network within village that added to the beauty of rural settlements. Rural vernacular architecture in Sistan has formed according to climatic, cultural and livelihood factors, while respecting the nature. However, given that in recent years, patterns of rural settlements had been affected by socio-economic influences of urban areas. The imitation of urban styles and tastes in rural architecture has resulted in traditional beauties of villages being abandoned and changed. Therefore, it is necessary that we reflect on the hidden values in the beauties of rural settlements. This study is descriptive and relies on field survey. The required information was collected through literature review and field study. The sample areas consisted of 15 villages from 5 counties, selected according to the opinion of experts on traditional architecture. Using Cochran formula, the sample size was calculated 310 people. The data was collected in terms of natural, physical, economic and society dimensions through questionnaires. The data collected was analyzed using FAHP and GRA software. Applying fuzzy analytic hierarchy process (FAHP) approach show that among the above-mentioned four dimensions, physical factor was given first rank with the impact of 0.59 percent and society-cultural with the impact of 0.29 percent was given second rank. Also, economic and natural dimensions were given third and fourth ranks with the impact of 0.07 and 0.05 percent respectively. This finding show that the physical factor was given the highest rank because of the architecture and fabric of the villages, in addition to their visual harmony in the vernacular architecture, its scale and spatial arrangements. Furthermore, the construction of rural settlements is often compatible with its context resulted from the utilization of local materials. The second factor that influences the aesthetics of rural settlements is socio-cultural factor. Rural houses play a significant role as safe haven for families, which raises the need for a special attention to the architecture of private rural housing.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Aesthetics, vernacular Architecture, rural fabric, Sistan.
نویسندگان مقاله علی اکبر عنابستانی | Aliakbar Anabestani
Associate prof, Geography and Rural Planning, Ferdowsi University of Mashhad
استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد

حسنعلی جهانتیغ | Hassanali Jahantigh
PhD Student of Geography and Rural Planning, Ferdowsi University of Mashhad
دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد

نشانی اینترنتی http://jhre.ir/browse.php?a_code=A-10-416-8&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1100/article-1100-1127894.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده سکونتگاههای شهری و روستایی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات