این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مطالعات اوراسیای مرکزی، جلد ۱۱، شماره ۲، صفحات ۴۹۱-۵۱۲
عنوان فارسی شرق‌شناسی و اکتشاف جغرافیایی در خدمت راهبرد استعماری: بررسی پیوند اکتشاف‌های علمی با سیاست استعماری روسیۀ تزاری در برابر قفقاز
چکیده فارسی مقاله تسلط روسیۀ تزاری بر قفقاز در نیمۀ نخست سدۀ نوزدهم، بیشتر از دیدگاه نظامی بررسی شده است. از جنبه‌های غفلت‌شدۀ این موضوع، ذهنیت روس‌ها از جنوب قفقاز و شناختی است که آنان از این سرزمین و مردم آن به‌دست آوردند؛ شناختی که راه تسلط بر آن را هموار کرد. به‌نظر می‌رسد قفقازی که امروزه می‌شناسیم خود نتیجۀ چنین شناختی بوده است و درونمایه‌ای شرق‌شناختی دارد. به بیان دیگر، مفهوم پسااستعماری قفقاز به‌مثابۀ یک کل جغرافیایی و فرهنگی با درک تاریخی ایرانیان و ساکنان بومی این سرزمین از آن تفاوت دارد. در نوشتار پیش‌رو تلاش شده است بر این زاویۀ غفلت‌شده از موضوع پرتوافکنی و روند تکوین شناخت روس‌ها از جنوب قفقاز و مردم آن و شکل‌گیری ذهنیت استعماری از این سرزمین بررسی شود. روش نوشتار، توصیفی- تحلیلی بر مبنای تحلیل اطلاعات استخراج‌شده از منابع دست اول به زبان‌های مختلف است و در سه بخش سازماندهی شده است: در بخش نخست زمینه و منابع شناخت اولیۀ روس‌ها از جنوب قفقاز ارزیابی می‌شود؛ در بخش دوم، اقدام‌های اکتشافی روس‌ها در سدۀ هجدهم با هدف دستیابی به شناختی علمی از این حوزه و در بخش سوم، نقش نخبگان بومی در شکل‌گیری و توسعۀ ذهنیت استعماری روس‌ها از تاریخ، فرهنگ و جغرافیای قفقاز بررسی می‌شود. نتیجۀ نوشتار نشان می‌دهد که روس‌ها به موازات اقدام‌های نظامی برای تسلط بر قفقاز برنامۀ مشخصی را برای کشف و شناخت این سرزمین و مردم آن پیش بردند. شکل‌گیری قفقاز به‌مثابۀ سازه‌ای مفهومی با درون‌مایه ژئوپلیتیک از دستاوردهای این برنامۀ اکتشافی بود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Oriental Studies and Geographical Discoveries in favor of Colonial Strategy: The Case of Russian Colonial Policy in the Southern Caucasus
چکیده انگلیسی مقاله This paper aims to shed lights on a less studied aspect of tsarist Russia's imperialistic intrusion into the Caucasus during 18th to 19th centuries. Most of the works which deals with this matter overlooked the historical background of this policy and have studied it from a rather militaristic point of view. Here we try to study the relation between western oriental studies and geographical discovery by focusing on the western contribution in formation of Russian colonial mentality if the Caucasus. Besides, the study will try to explain the contribution of native sources in formation this mentality. Based on first hand data in different languages the study is organized into three parts: the first part deals with the preliminary acquaintance of Russian people with southern Caucasus. The second part has focused on the western oriental studies' contribution in formation of Russian mentality of the Caucasus and the last part deals with native people's contribution to this process.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله جواد مرشدلو |
استادیار تاریخ، دانشگاه تربیت مدرس

نشانی اینترنتی https://jcep.ut.ac.ir/article_70062_44346fb077b9e16d8456e8edd554c08e.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1119/article-1119-1308937.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات