این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۸، شماره ۱۹، صفحات ۴۷-۶۶
عنوان فارسی نقد و تجزیه و تحلیل دوره‌بندی و گاه‌شناسیِ فلاتِ‌مرکزی ایران با تأکید‌بر هزاره چهارمِ قبل از میلاد
چکیده فارسی مقاله موضوع اصلیِ دوره‌بندی و گاه‌شناسیِ باستان‌شناختی، مسأله‌ی شاخصه‌‌هایِ زمانی و مکانیِ مجموعه‌هایِ موادِ‌فرهنگی‌ست. بر‌همین‌اساس، اجزاءِ سازنده‌ی محوطه‌های باستانی به‌عنوان مواد بنیادین مقایسه‌ی تشابهاتِ‌فرهنگی، از اهمیت بالایی برخوردارند؛ و هرگونه خطایی در تشخیص شاخص بودن آن‌ها، انعکاس مستقیمی در الگویابی‌های گسترده‌ترِ مکانی و زمانی خواهد داشت. با‌ وجود کمیتِ نسبتاً خوب فعالیت‌های باستان‌شناختیِ مرکز فلات ایران در دهه‌هایِ اخیر، گاه‌نگاری‌ها و دوره‌بندی‌های صورت‌گرفته برای پیش‌ازتاریخِ منطقه که عموماً متکی‌بر تقسیم‌بندیِ بیش‌از هشتاد ساله‌ی سیلک کاشان هستند، تغییر چندانی نکرده‌اند؛ در‌حالی‌که بعضاً معدود تلاش‌هایی برای اعمال اصلاحاتی در دوره‌بندیِ پیش‌از تاریخ فلات‌مرکزیِ ‌ایران صورت‌گرفته، اما نتایجِ مطالعاتِ اخیر، نشان‌دهنده‌ی ناتوانی آن‌ها در ارائه‌ی تصویری روشن از فرآیند تحولات فرهنگیِ ادوار مختلف پیش‌از تاریخی منطقه است. از‌ همین‌رو، به‌نظر می‌رسد ‌که تجزیه‌و‌تحلیلِ فرآیند تحولاتِ گاه‌شناسانه‌ی منطقه و رویکردهایِ حاکم‌بر آن، سنجش کیفیت دوره‌بندی‌ها و تقسیمات گاه‌شناختیِ صورت‌گرفته و چراییِ عدم‌تغییر تقسیماتِ پیشین و ناکامیِ تلاش‌های انجام‌شده تا به امروز، موضوعات مهمی هستند که پاسخ‌گویی به‌آن‌ها برای اصلاح و تغییرِ رویکردها و تقسیمات ارائه‌شده، ضروری‌ست. محتمل‌ترین گزینه آن‌ست‌ که ضعف در مبانی نظری و اصول فعالیت‌های میدانی باستان‌شناسی را عامل چنین اتفاقاتی بدانیم؛ اما، نتایجِ تحلیل‌هایی که بر‌مبنای سنجشِ فرآیند تحول فعالیت‌های پژوهشی طولانی‌مدتِ منطقه، در‌ مقایسه ‌با تحولات تعاریف و رویکردهای نظری و عملی باستان‌شناسی اروپا و آمریکا به‌دست آمده‌اند، نشان‌دهنده‌ی آن‌ست ‌که این عدم موفقیت، علاوه‌بر موارد ‌فوق، به‌واسطه‌ی بی‌توجهی‌به رویدادهای فرهنگی کوتاه‌مدت و برداشت‌های ضعیف و انعطاف‌ناپذیرِ هنجاری از مفهومِ فرهنگ، حاصل ‌آمده‌اند؛ چرا‌که در طول قرنِ گذشته، به‌واسطه‌ی حصولِ تغییرات بسیار در تعریف مفاهیم تغییرِ‌ فرهنگی، گاه‌شناسی و دوره‌بندی، مطالعاتِ باستان‌شناختی به‌سودِ به‌رسمیت شناخته شدنِ تمایزاتِ درون‌منطقه‌ای و محوطه‌ای، و معیارهای زمانیِ کوتاه‌مدت‌تر، از تعاریف انعطاف‌ناپذیرِ هنجاری فاصله‌ گرفته؛ و با پذیرشِ سَیالیتِ مرزهایِ فرهنگی در ابعاد زمانی و مکانی آن، بر دقت‌نظرِ خود در تشخیص و تمییز فرآیندهای فرهنگی افزوده‌اند. در ‌این‌میان تداومِ مطالعات کاوش‌هایی نظیرِ میمون‌آباد نیز، منجر‌به آشکار شدن خطاهایِ فراوانی در گاه‌شناسی و فرآیند تحولاتِ درون‌منطقه‌ای شده که تأکید مجددی بر ضرورت بازبینیِ مطالعات و تقسیم‌بندی‌های گذشته‌ی پیش‌ازتاریخ فلات‌مرکزیِ ایران دارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی A Critique and Analysis of Periodization and Chronology of the Central Iranian plateau With emphasis on the 4th millennium BC
چکیده انگلیسی مقاله The main subject of periodization, cultural classification and archaeological chronology is the temporal and spatial patterns of material culture collections (Lucas, 2001, 106-141). The assemblages of archaeological sites and their components have a great importance in the chronological division and periodozation, because they are basic materials of the cultural similarities comparing. Therefore, any error in identifying the internal patterns of these components, which have an inherent conjunction with their spatial and temporal dimensions, will have a direct reflection on wider spatial and temporal patterning that are based on. The prehistoric chronology of the Iranian Central Plateau, especially due to its vast geographical scope, has been one of the cases that faced by such a challenge. Over the recent three decades, there have been many archaeological excavations and surveys in this area, that most of them have focused on prehistoric periods and their chronologies. Despite the good quantity of the recent decades archaeological activities on the vast area of the Iranian Central Plateau, its prehistoric chronologies and periodizations that generally have based on tape Sialk's more than eighty years old and not so detailed divisions, has not changed much. According to this division, Girshman divided the chronology of the tape sialk, from the Neolithic period to the beginning stage of the Bronze Age (the Proto Elamite period) into four cultural periods and seventeen sub-periods or strata (Sialk I1-IV2). The fourth millennium BC, as the main subject of this paper, includes the sub-periods of Sialk III4-5, Sialk III6-7b, Sialk IV1, and parts of Sialk IV2. In particular, the second half of this millennium includes important sociopolitical developments that have played a major role in increasing social inequalities, the formation of early states, the proto literate and some technological changes, such as the production and use of bronze objects. The division of this sensitive phase between the sialk III6-7b and IV1-2 strata is in a way that emphasizes on the serious discontinuity between this two cultural periods. Regardless of whether the detection of this discontinuity is correct or not, the way in which these sub-periods are distinguished and differentiated have always been unclear and very generalized. So that, for example, the sialk stratum III6 has never been individually mentioned and has always been considered participant with the sialk III7. Of course, Silk's multiple chronological problems are not limited to that. While the sialk divisions was based on architectural strata, its comparative studies have all been based on ceramic styles, which has led to many errors in the process of inter-regional transformations and their chronological recognition. Most of these problems seem to be caused by insufficient attention to short-term Transformations processes. The results of recent studies for providing a precise and appropriate image from the process of cultural transformation of various prehistoric periods in this area, has indicated the inability of such a generalized divisions, due to the lack of attention to the short-term cultural events and the inflexible normative perception of the concept of culture. While over the past century, due to the great changes in the definition of the concept of cultural change and its various stages chronology and periodization, archaeological studies in the interests of the inter-regional and site distinctions and short-term criteria endorsement, passed over the old rigid normative and generalized definitions of culture. This studies, over acceptation the fluidity of the temporal and spatial dimensions of cultural boundaries, have added to their carefulness in the recognition and differentiation of cultural processes. Continued studies of excavations such as tape Meymoon-abad, presenting sufficient evidence of such that errors, which emphasize on the necessity of review the Iranian central plateau prehistoric periods old studies and their divisions.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مجید ضیغمی |
دانشجوی دکتری باستان‌شناسی دانشگاه بوعلی سینا

عباس مترجم |
دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا

روح الله یوسفی زشک |
استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا

نشانی اینترنتی https://nbsh.basu.ac.ir/article_2585_bc18cd4b34c1cb133cca45d8c7fc3fea.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1361/article-1361-1322048.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات