این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
باغ نظر، جلد ۱۳، شماره ۴۲، صفحات ۳۳-۴۴
عنوان فارسی بازشناسی فرم معماریِ :آرامگاه «غازان» در مجموعه ابواب البریِ غازانیه و نقش آن در روند تحولات شهرسازی ِ ایرانی
چکیده فارسی مقاله صرفنظر از ویرانی و تخریب بخشی از شهرهای ایران در ابتدای هجوم مغول، سیمای شهرسازی سایر بخش‌های ایران، خصوصاً آذربایجان، نه تنها شاهد ویرانی و تجزیه بافت شهری نیست، بلکه از همان ابتدا ایلخانان را متوجه به شهر و آبادگری معرفی می‌کند. بی‌شک دین ثابت کرده است که یکی از مؤثرترین و تواناترین نیروهای وحدت‌بخش در حیات حکومت‌هاست. اشراف کامل مغول بر این موضوع، ضمن ایجاد شهرک‌هایی با مرکزیت اَرسن مذهبی در خارج از محدوده شهری، ضمن جلوگیری از گسترش بی‌‌رویه هسته مرکزی کهن شهر، مانع از فجایع انسانی ناشی از آن شده است. طی این دوره، در پی ظهور شخصیت غازان و ذهنیت متفاوت وی در رابطه با اسلام و تغییر سنت پنهان‌سازی موقعیت مکانی مقبره ایلخان، شهرسازی ایلخانی، آغازگر سبک نوینی از مجموعه‌‌سازی با مرکزیت عناصر مذهبی و مشخصه بارز هم‌اندیشی نسبت به فضاهای کالبدی شهر و مقتضیات اجتماعی را در خود بروز می‌دهد که تا آن زمان بی‌سابقه بوده است. طراحی و ساخت مجموعه معماری "غازانیه" با نام ملی "ابوابُ البر" را باید از نخستین نتایج به دست آمده در زمینه مزبور دانست که نگارندگان فرایند طرح‌ریزی و اجرای آن را از نخستین چالش‌های شهرسازی ایرانی در زمینه اسکان به جهت تنظیم جمعیت شهری می‌دانند. از آنجایی‌که بازشناسی فرم معماری آرامگاه غازان کهن‌ترین نمونه تدفینی مغول در ابعاد بسیار بزرگ - با توجه به تغییر نگرش نسبت به سنت تدفین ایلخانی- همواره در هاله‌ای از ابهام قرار داشته‌، تحقیق پیش رو بر آن است که به روش تحلیل محتوایی متون به تبیین ویژگی‌های شهری مجتمع غازانیه و بازآفرینی فرم آرامگاه غازان بپردازد؛ زیرا مطالعه ساختار فضایی "شام غازان"، نخستین نمونه موجود در تاریخ شهرسازی ایرانی از نوع مذکور، بسیار حایز اهمیت است. در این زمینه، با فرض بر تداوم الگوی مشابه معماری در سنت مقبره‌سازی شمال‌غرب ایران پیرامون بازه زمانی مذکور، پرسش اصلی تحقیقِ پیش رو، ابعاد و تناسبات معماری مقبره غازان در مجتمع تدفینی وی خواهد بود. پیرو نتایج به دست آمده، برخلاف ذهنیتِ موجود، طرح مقبره غازان نه یک منشور دوازده‌وجهی، بلکه، همانند اکثر مقبره‌‌های تدفینی ایلخانی موجود در آذربایجان، استوانه حجیم گنبد‌داری است که تناسبات معماری آن با نمونه‌‌های شاخصِ مشابه، از جمله مقبره سلطان محمد خدابنده در سلطانیه- هم به لحاظ تناسبات و هم به لحاظ ساختار فضایی- قابل انطباق است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Recognizing the Architectural Form of “Ghazan’s Tomb” in “Abvab-Albar” collection of “Ghazaniyeh” and its Role in Iranian Urbanization Development
چکیده انگلیسی مقاله Besides destructing a part of Iranian cities during primary Mongol invasion that was inevitable in war with the aim of conquering for domination and separation of absolute rules, the appearance of other areas, especially Azerbaijan, not only witnessed no destruction of urban sections but also experienced bloom and revivification. Undoubtedly, religion has proved its role as one of the most prominent and powerful forces for unifying the regimens during their lifetimes. Besides controlling wasteful developments in the historic structures, the grasp of Mongols about this point prevented human disasters by establishing religious complexes outside residential areas. During this era, by appearing Ghazan’s personality and his different mentality about Islam’s frameworks through introducing new ideology around the submergence of burial tombs´ location, Ilkhanid architecture was pioneer in innovative and noble styles of complex making ways by centralizing religious units with the feature of mutual mentality about urban structures, unprecedented till that time. Designing and building the architectural collection of Ghazaniyeh with the national name of "Abvab-Alber" was an elementary attempt in this field in which the shrine of the founder was the core element of the complex. Recognizing the architectural form of Ghazan’s tomb as the oldest Mongol’s burial type in an extra-large scale besides different viewpoints of Mongols about traditional funerary methods has always been blurred; thus, this study aims to clarify different dimensions of Ghazaniyeh complex, recreating Ghazan tomb’s structure by analyzing its historic contexts. In this way, supposing monotype architectural patterns in tomb-making traditions of northwestern Iran during Ilkhanid area, the main focus of this project will be on the architectural dimensions and proportions of Ghazan’s tomb in his burial complex. According to the results, unlike stereotype mentalities around this issue, the plan of Ghazan’s tomb, not only is a dodecahedron cylinder charter, but also like most of Ilkhanid tombs, located in Azerbaijan, is a voluminous domical cylinder. Then, its architectural features in terms of proportions and spatial arrangements are comparable with outstanding types like Sultan Ahmet Khodabandeh’s tomb in Sultaniyeh.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله امین مرادی |
پژوهشگر دکتری باستان شناسی،

سید رسول موسوی حاجی | seyed rasoul mousavi haji
دکتری باستان شناسی. دانشیار گروه آموزشی باستان شناسی دانشگاه مازندران .
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه مازندران (Mazandaran university)

بهروز عمرانی |
دکتری باستان شناسی. عضو هیئت علمی پژوهشکده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.
سازمان اصلی تایید شده: سازمان میراث فرهنگی

نشانی اینترنتی http://www.bagh-sj.com/article_39600_c4b98ade504918ae260a808a5bcba09f.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات