این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
باغ نظر، جلد ۱۳، شماره ۴۲، صفحات ۸۹-۱۰۴
عنوان فارسی قدرت و مقاومت در بازنمایی پیکره زن در آثار اعضای انجمن هنرمندان نقاش ایران
چکیده فارسی مقاله تعاریف متعدد از "قدرت"، دو رویکرد متفاوت برای آن در نظر می‌گیرد، رویکردی جهت‌دار و از بالا به پایین که در آن فاعل قدرت، عامل اعمال آن بر مفعول قدرت بوده و در مقابل، رویکرد فوکویی قدرت است که فاقد جهت بوده و سوژه در یک‌زمان می‌تواند فاعل و مفعول قدرت باشد. در این رویکرد، راه برای مقاومت در برابر قدرت باز است و این شکل از قدرت، شکل‌دهنده زندگی انسانی خواهد بود. در اعمال قدرت به‌ویژه قدرت جنسیتی می‌توان از ابزار متعددی بهره گرفت، یکی از این ابزارهای بسیار قوی، نگاه است. تئوری‌های خیره‌نگری که به بررسی چگونگی اعمال قدرت به‌ویژه قدرت مردانه بر پیکره زن می‌پردازند، بامطالعه نگاه خیره به ‌ویژه نگاه خیره مردانه لذت‌جویانه، راهی برای چگونگی بیان قدرت در آثار بصری و تجسمی ایجاد می‌کنند. در این پژوهش، نگارندگان با استفاده از تئوری "نگاهِ خیره" و در نظر گرفتن رویکرد فوکویی قدرت، ضمن گردآوری اطلاعات اسنادی به تحلیل محتوا با کمک منابع دیجیتال متکی بر شیوه‌های کمی و کیفی پرداخته‌اند، تا با بررسی پیکره‌های زن بازنمایی‌شده در آثار اعضای انجمن هنرمندان نقاش ایران و مطالعه نگاه خیره در آثار، تحلیل چگونگی اعمال قدرت در بازنمایی پیکره زن انجام شود. هدف این پژوهش، پاسخ به پرسش اصلی چگونگی اعمال قدرت در بازنمایی پیکره زن در آثار نقاشی و نیز بررسی چگونگی بازنمایی زن در موقعیت قدرت و ارتباط آن با نگاه این پیکره به مخاطب است. بر مبنای فرضیه پژوهش، هنرمند نقاش با مقاومت در برابر سلطه نهاد قدرت ناظر، با دلایل فرهنگی و مذهبی با استفاده از تکنیک‌های تجسمی از سوژه‌کردن زن در برابر کلیشه‌های قدرت جنسیتی امتناع کرده است. در این پژوهش با مطالعه انواع نگاه خیره مطرح شده از سوی چندلر، در بازنمایی پیکره زن، ارتباط عوامل تجسمی، نگاه و قدرت و مقاومت بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، هنرمند نقاش، زن بازنمایی شده را به عنوان موجودی منفعل و تحت سیطره به تصویر نکشیده است، به این معنا که زن، سوژه کنشِ در معرض نگاه قرار گرفتن واقع نمی‌شود. در رویکردی که با مسئله مقاومت مطرح شده از سوی فوکو در روابط قدرت منطبق است، زن با بازگرداندن نگاه، به ویژه نگاه خیره به سوی مخاطب، در جایگاهِ فاعلِ قدرت قرار می‌گیرد. در این بازنمایی، هنرمند از کلیه عوامل و مبانی تجسمی بهره گرفته و به خصوص با قرار دادن زن در زاویه دید هم‌تراز با خود و مخاطب، او را در موقعیت قدرتی برابر قرار می‌دهد. اما رابطه هنرمند و مخاطب رابطه رایج قدرت است، مخاطب فرصتی برای اعمال قدرت بر هنرمند نداشته و این هنرمند است که با مهارت فنی خود، بیننده را به چگونه دیدن هدایت می‌کند. ممانعت‌های فرهنگی که متأثر از فرهنگ اجتماعی و مذهبی هنرمند است، از احساسات بصری لذت‌جویانه تأثیر بیشتری ایجاد می‌کند و باعث می‌شود علیرغم اینکه هنرمند، زن را اغلب بدون پوشش سر بازنمایی می‌کند، با نهاد قدرت فرهنگی، اجتماعی، سیاسی ناظر بر فعالیت انجمن نقاشان هم‌راستا شده و از نمایش زن برهنه به عنوان سوژه نگاه لذت‌جویانه امتناع ورزد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله قدرت، نگاه خیره، نقاشی معاصر، انجمن هنرمندان نقاش ایران،
عنوان انگلیسی Power and Resistance in the Representation of Woman in the Paintings of Association of Iranian Painter’s (AIP) members
چکیده انگلیسی مقاله Two major different approaches have been considered for "power". One of them is an oriented approach with a direction from the top towards down, in which the subject of power is applying factor on the object of power; in contrast the other one is the Foucault’s approach of "power" which lacks direction and the matter can be either subject or object at one time. In this approach, it is possible to resist against power and this kind of power is forming human life. Several tools can be used in the exercise of power, especially in gender power. One of the most important tools is "the look". The Gaze theories which investigate the ways of male’s power exercising especially on the female figure by peruse of the gaze, particularly the voyeuristic male gaze, develop a way to the expression of power in the visual arts. In present study, the main aim is to answer the manner in which the power is exerted in representation of women in paintings, and to seek how a woman is represented as a power agent and the relation of the look of the figure to the audience. The hypothesis, is that the artist resists against the dominance of the governmental supervising institution, but on the other hand due to the cultural and religious reasons, by using visual techniques the woman is abstained of being the subject of the gender power stereotypes. The relationship between the use of visual elements, the look, power and resistance has been investigated by studying the gaze types. Hence, by using library-mining and choosing samples from the paintings of the members of Association of Iranian Painters and considering the gaze theory the works which has depicted woman’s figure have been analyzed. The statistics were analyzed by IBM SPSS software, and results have discussed according to the Foucault’s approach of power. The results show that the represented woman is not considered as passive and dominated being by the artist. It means, the woman is not the subject of the action of looking. This is aligned with proposed resistance by Foucault. The returned look, particularly the gaze to the viewer, makes woman as the agent of power. The artist uses all the factors and basics of visual arts, strictly the woman is placed in level eye angle which means the equal power position with the artist and the viewer; but the relation between artist and audience is a common kind of power. The audience has no opportunity to exercise power over artist and the artist guides him/her how to look by technical skills. Cultural exclusions that are affected by social and religious culture of artist have more effects on hedonistic intuitive feelings and led the artist to be in accordance with the cultural, social and political power which monitors the activities of AIP. Showing naked women to be the subject of voyeuristic gaze is refused but his propensity of representing woman without hijab is not ignored.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله گیتا مصباح |
دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه الزهرا (Alzahra university)

زهرا رهبرنیا |
دکتری پژوهش هنر. دانشیار دانشگاه الزهرا، تهران، ایران. نویسنده مسئول
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه الزهرا (Alzahra university)

نشانی اینترنتی http://www.bagh-sj.com/article_40391_586906be65aa90a34782387324255753.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات