این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
باغ نظر، جلد ۱۳، شماره ۳۸، صفحات ۴۷-۶۰
عنوان فارسی ساختار فضایی شهر تبریز در دوره صفوی با مقایسه تطبیقی سفرنامه‌ها و اسناد تصویری
چکیده فارسی مقاله شهر تبریز تا اواسط حکومت شاه‌تهماسب صفوی 962ه.ق/1555م. به عنوان پایتخت و بعد از آن تا اواخر حکومت سلسله صفوی 1193ه.ق/1779م. به عنوان دومین شهر مهم کشور ایران از جنبه‌های مختلف مذهبی، سیاسی، اقتصادی و به تبع آنها معماری از اهمیت ویژه و منحصر به فردی برخوردار بوده است. به‌گونه‌ای که در دوره قاجار نیز با حفظ لقب دارالسلطنه، ولیعهد‌نشین و همچنان دومین شهر مهم ایران محسوب می‌شده است. متأسفانه سوانح طبیعی از جمله زلزله هولناک سال 1193ه.ق و سوانح مصنوع اعم از جنگ‌های پی‌درپی با کشور قدرتمند عثمانی، باعث زیر و رو شدن ساختار فضایی این شهر شده و امروزه بعد از گذشت سه قرن تحقیق را با سؤالات زیادی در رابطه با ساختار فضایی تبریزِ دوره صفوی مواجه کرده است. چراکه تنها مستندات باقیمانده شامل معدود بناهای به جامانده از این دوره به همراه سفرنامه‌ها و در برخی موارد ترسیماتی می‌شوند که از سوی برخی از جهانگردان با مقاصد مختلف ثبت ‌شده‌اند. بنا بر ادعای این مقاله در طول دوره صفوی تغییرات ساختاری مهمی در نظام فضایی شهر تبریز اتفاق افتاده است. از این رو هدف مقاله حاضر تحلیل ساختار فضایی تبریزِ دوره صفوی از طریق مقایسه تطبیقی سفرنامه‌ها و همین اسناد تصویری است تا در نهایت بتوان تصویر نسبتاً دقیقی از ساختار فضایی صفوی این شهر ارایه کرد. جهت نیل به هدف در جمع‌آوری داده‌ها از روش تاریخی- اسنادی با بهره‌گیری از متون و منابع و در تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیلی- تطبیقی استفاده شده است. از جمله نتایج تحقیق در طول این دوره می‌توان به جابه‌جایی مرکز حکومتی شهر از شمال رودخانه به جنوب آن و مجاورت با ضلع شرقی بازار، همچنین از رونق افتادن میدان مشهور صاحب‌آباد در اواخر صفوی و اهمیت سایر میادین از جمله میدان عتیق شهر و نیز تغییر ابعاد فیزیکی اشاره کرد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی The spatial structure of Tabriz in Safavid era in comparison with itineraries and pictorial documents
چکیده انگلیسی مقاله Until the mid Tahmasb era 1555, Tabriz was the capital of the empire, and until the termination of the Safavid era in 1779 it was considered as the second most important city of the Iran from religious, political and economic standpoint and following the same importance, architecture was of great importance in the country. During the Qajar era, the same fame and importance continued and Tabriz was the city of prince and government house and the second city of Iran. Unfortunately, natural disasters such as earthquake of 1779 and other problems such as continuous wars with Ottoman Empire caused the changes of infrastructures of spaces and nowadays after three centuries, the researcher faces many questions about the spatial structure of Tabriz in Safavid era. Since the remaining documents from the era include the building along with itineraries and some drawings by some tourists, therefore, the present paper claims that many important structural changes has happened in spatial structure of Tabriz. Hence, the aim of the present paper is to study and analyze the spatial structure of Tabriz during Safavid era through comparison of itineraries and pictorial documents in order to represent an exact image of spatial structure of the city during Safavid era. In order to achieve the goal, the data are collected using historical-documentary method, texts, sources, and analysis of the data using analytic-comparative methods. Among the results of the research the replacement of governmental part from Northern part of the river to the Southern part, its neighborhood with Eastern wing of the Bazaar, and Sahib Abad Square losing its boom at late Safavid era, the importance of other squares such as Atik square and the changes in physical dimension of the city all could be referred.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله لیدا بلیلان اصل | balilan asl
دکتری معماری. استادیار دانشکده هنر و معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی.
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی تبریز (Islamic azad university of tabriz)

نشانی اینترنتی http://www.bagh-sj.com/article_13678_d390c29a073099361a8c3c61254acdce.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات