این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تأملات فلسفی، جلد ۳، شماره ۹، صفحات ۷-۲۷
عنوان فارسی تقریری جدید از وظیفه‌گرایی نتیجه‌گرا
چکیده فارسی مقاله مقاله حاضر در زمینۀ اخلاق هنجاری است که تلاش دارد نظریه‌ای نو دربارۀ معیار درستی و نادرستی اعمال ارائه دهد. تقریرهای سنّتی نظریه‌های نتیجه‌گرایی (که معیار درستی عمل را خوبی نتایج آن می‌داند) و وظیفه‌گرایی (که معیار درستی عمل را ذات عمل بیان می‌کند، نه نتیجه) هر دو ناقص بوده و دارای اشکالاتی هستند. فیلسوفان اخلاق معاصر، با ادغام دو نظریۀ نتیجه‌گرایی و وظیفه‌گرایی سعی کرده‌اند نظریه‌های تلفیقی جدیدی ارائه کنند که از اشکالات دو نظریۀ سنّتی مصون باشند. نگارنده نیز در این مقاله تلاش می‌کند یک تقریر جدید از وظیفه‌گرایی نتیجه‌گرا ارائه دهد. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی ابتدا به تعریف نظریه‌های نتیجه‌گرایی و وظیفه‌گرایی و بیان معیار درستی و نادرستی عمل از دیدگاه آن‌ها پرداخته‌‌شده است؛ سپس دیدگاه خود نگارنده، که تقریری از «وظیفه‌گرایی نتیجه‌گرا» است، بیان شده و تلاش شده است نحوه تعامل دو نظریۀ وظیفه‌گرایی و نتیجه‌گرایی و جایگاه هر یک در این نظریه تعیین گردد. به عقیدۀ نگارنده دو اصل وظیفه و نتیجه، در تعیین درستی و نادرستی اعمال، دخیل هستند. اصل وظیفه، اصل نخستین است که وظیفه در نگاه نخست ما را تعیین می‌کند و اصل نتیجه، اصل دوم است که گاه به صورت مؤید و گاه به صورت معارض با اصل وظیفه، عمل می‌کند. در صورت توافق اصل وظیفه و اصل نتیجه، وظیفه فاعل، انجام عمل مطابق وظیفه است؛ اما در صورت تعارض این دو اصل، راه‌کارهایی برای حلّ آن ارائه شده است که تا حدّ زیادی تصمیم‌گیری برای فاعل اخلاقی را در این‌گونه موارد آسان می‌کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله نتیجهگرایی، وظیفهگرایی، درستی، نادرستی، وظیفه، نتیجه،
عنوان انگلیسی A New Version of Consequential Deontology
چکیده انگلیسی مقاله In this paper I deal with normative ethics, and attempt to present a new theory. I suggest that both classical versions of deontology (which holds that rightness of action is an intrinsic character), and teleology (which puts goodness of action's consequences as the only criterion of rightness), are invalid. Rightness of action depends on two principles: principle of duty and principle of consequence. The principle of duty is the primary principle which determines our prima facie duty; the principle of consequence is the secondary principle which may confirm or contradict principle of duty. It is crucial to find some way to resolve the conflict of these two principles. If these principles are not contradictory, then there is no problem in act. But if they are contradictory, that is, the principle of duty obligates us to act for the intrinsic rightness of action, and principle of consequence prohibits us from acting for the badness of action's consequences, we will encounter a huge problem. I have proposed some suggestions to resolve this problem. I think that there are different types of duties and consequences which should be regarded differently. It is necessary to make two distinctions: 1) to distinguish between duties from right and duties from virtue; here I have benefited from Kant's terminology; and 2) to distinguish between utilizing consequence, harming consequence and Duty- consequence. Sometimes consequences of doing an action are utilizing to agent or other people, sometimes they are harming to them, and sometimes it does not have any utilizing or harming consequence – but causes us to abandon a duty doing which is obligatory. I name this Duty- consequence. I have prepared a Table which includes all types of conflicts between these five categories.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله
نشانی اینترنتی http://phm.znu.ac.ir/article_19543_fe71b1f85198fa46d60d862293a3f1f5.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات