این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ علم، جلد ۱۱، شماره ۱، صفحات ۱-۳۰
عنوان فارسی مقایسۀ شیوۀ تحریر طوسی و مغربی از اُکَر تئودوسیوس
چکیده فارسی مقاله در این مقاله تحریرهای طوسی و مغربی، از راه تحقیق در ویژگیهای هر یک و تفاوتهای آنها با یکدیگر، بررسی می‌شود. طوسی در تحریر اُکَر تئودوسیوس به چارچوب ظاهری متن اصلی پایبند بوده است؛ در عین حال با اضافه کردن اصول موضوعه و چند قضیۀ مقدماتی به استحکام ساختار ریاضی این رساله افزوده است و جملاتی را که خود به متن اضافه کرده است با عبارات مشخصی چون «أقول» و «فی بعض النسخ» از متن اصلی جدا کرده است. شیوۀ نگارش طوسی نشان می‌دهد که هدف او فراهم آوردن یک کتاب درسی در زمینۀ اکر بوده است؛ عبارات او موجز و دقیق‌اند و همۀ قضایا با اثبات همراه است. از این تحریر نسخه‌های متعددی در دست است که مهم‌ترین آنها در زمان حیات طوسی کتابت شده است. تنها تحریر دیگر به جا مانده از اُکَر متعلق به محیی الدین مغربی است. مغربی ساختار ظاهری متن رساله را تغییر داده است، به طوری که برخی از قضایا را ادغام کرده و در مواردی صورت متفاوتی برای بیان قضایا انتخاب کرده است. همچنین وی قضایای مقدماتی بیشتری نسبت به تحریر طوسی به متن افزوده است. از این رساله نسخه‌های معدودی به جا مانده و مهم‌ترین آنها نسخه‌ای است که در زمان حیات مغربی کتابت شده است. در مجموع می‌توان گفت تغییراتی که طوسی در متن رساله وارد کرده است محتوای ریاضی رساله را غنا بخشیده است؛ اما تحریر مغربی در بسیاری از موارد شامل تغییرات غیر ضروری و ظاهری است و قوت ریاضی تحریر طوسی را ندارد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Al-Ṭūsī’s Recension Method in Comparison to the Maghribī’s Recension of Theodosius’ Sphaerica
چکیده انگلیسی مقاله This article examines al-Ṭūsī's and Maghribī's recensions of Theodosius' Sphaerica by comparing their features and differences. Al-Ṭūsī adheresto the original text of Sphaerica, however, by adding some postulates and three lemmas, he enriches the mathematical structure of the treatise. Al-Ṭūsī's composition style reveals that he intended to prepare a pedagogical textbook, his statements are concise and precise and he presents demonstrations for all the theorems. Several manuscripts of al-Ṭūsī's recension are extant, one of which has been transcribed before his death. The only other extant recension of Sphaerica belongs to Muḥyeddīn Maghribī. Maghribī changes the style of the original text by merging some theorems, changing the demonstrations and modifying the diagrams. Although he inserts some additional lemmas into the text, he leaves some simple proofs incomplete. One of the extant manuscripts of Maghribī's recension has been transcribed prior to his death. In sum, we can say that Ṭūsī's recension enriches the mathematical content of the treatise, whereas Maghribī's recension includes some superfluous and superficial changes and lacks the mathematical force of Ṭūsī's recension.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله معصومه امیری مقدم |
کارشناس ارشد تاریخ علم ، پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

نشانی اینترنتی http://jihs.ut.ac.ir/article_54687_d64ff2887eb1c209de6efa4f431e963b.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات