این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تحقیقات آب و خاک ایران، جلد ۴۷، شماره ۲، صفحات ۲۹۳-۳۰۶
عنوان فارسی تحلیل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی در رسوبات پشت بندهای اصلاحی متوالی
چکیده فارسی مقاله بندهای اصلاحی به ‌طور گسترده در پروژه­های مهار فرسایش اراضی بالادست حوزه­ها به ‌ویژه در مناطق خشک و نیمه­خشک مورد استفاده قرار گرفته­اند. این سازه­ها با به دام انداختن بار رسوبی جریان­های سیلابی، مقدار رسوب ورودی به رودخانه­های اصلی را مهار کرده و کاهش می­دهند. رسوبات انباشته‌شده در پشت بندها با کاهش شیب آبراهه امکان استقرار گیاهان و آغاز عملیات بیولوژیکی کنترل فرسایش خاک را فراهم می­آورند. ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی رسوبات انباشته‌شده در پشت بندها نقش مهمی در تعیین رفتار آن­ها از جنبه­های مختلف نظیر نگه‌داشت آب و نفوذ آن در خاک و نگه‌داشت عناصر غذایی و آلاینده­ها ایفا می­نماید. از این رو، هدف از این مطالعه، بررسی تحلیلی ویژگی­های رسوبات تعدادی از بندهای اصلاحی متوالی بود. برای این منظور 4 آبراهه در دو منطقه از شهرستان ارومیه در شمال­غرب ایران انتخاب شد. نتایج نشان داد که میانگین مقدار شن در نمونه­های رسوب آبراهه­ها بین 4/54 تا 4/88 درصد متغیر بوده و بافت نمونه­های رسوب نیز اغلب شنی تا لوم­شنی بوده است. به دلیل خروج ذرات ریز رسوبات از سیستم بندهای متوالی، رسوبات پشت بندها در مقایسه با خاک دامنه از نظر عناصر غذایی فقیرتر بوده و میانگین نسبت غنی شدن عناصر N، P و K در رسوبات به ترتیب برابر با 53/0، 66/0 و 6/0 به دست آمد. در بندهای نیمه­پر به دلیل وقوع فرآیند ترسیب انتخابی، ویژگی­های رسوبات در طول آبراهه به شکل منظم تغییر یافته و مقدار رس و عناصر غذایی در بندهای پایین­دست بیش­تر از بندهای بالادست بود. در مجموع بندها توانایی نگه‌داشت تمامی ذرات رسوب جریان­های سیلابی را نداشته و بخش زیادی از ذرات با قطر کم­تر از 2 میکرون به صورت بار معلق بندها را ترک می­نمایند. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی ویژگی­های رسوبات شامل، pH، EC، ماده آلی، فسفر، نیتروژن، پتاسیم، رس، شن و سیلت نشان داد که مقدار شن و سیلت به همراه محتوای عناصر غذایی فسفر، نیتروژن و پتاسیم نقش مهمتری در تبیین ویژگی­های رسوبات داشته و به عنوان ویژگی­های کلیدی در تفکیک نمونه­های رسوب بندها محسوب می­شوند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Analysis of Physicochemical Properties of Sediments Trapped in Successive Check Dams
چکیده انگلیسی مقاله Check dams have been widely used in erosion control projects of upland areas especially in arid and semi arid regions. These structures control and reduce the amount of sediments entering main rivers by trapping the sediment load of floods. Trapped sediments by check dam systems reduce the slope of gully and provide ideal condition to starting biological measures of erosion control such as vegetation cover establishment. Physical and chemical properties of check dam sediments have major role in determining the different aspects of their behavior like water holding capacity, water infiltration rate, and controlling nutrient loss and pollutants transportation. This study aims to analyze physicochemical properties of sediments in some successive check dam systems. The study was carried out in four seasonal waterways from two different region of Urmia city, northwestern Iran. Results indicated that the average sand content of the sediments in waterways lies between 54.4 and 88.4 percent. Sediments samples with sandy and loamy sand texture were coarser than the original soils of the adjacent hillslopes. Sediments were poor in macronutrients in comparison with original soils and the enrichment ratio of the N, P, and K were 0.53, 0.66 and 0.60 respectively. In the partially filled check dam systems, as a result of selective sediment deposition, sediment characteristics change regularly and the amount of clay and macro nutrients were higher in the downstream dams than the upstream dams. Results indicated that the check dam systems are not able to trap all sediment sizes and the great amounts of particles smaller than 2 micrometer in diameter, passed through the system in the form of suspended load. Principle component analysis of sediment properties strongly suggested the importance of macronutrients with sand and silt content in characterization of sediment properties.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله فرخ اسدزاده |
عضو هیات علمی گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه ارومیه
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه ارومیه (Urmia university)

عباس صمدی |
استاد گروه مهندسی علوم خاک، دانشگاه ارومیه
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه ارومیه (Urmia university)

نشانی اینترنتی http://ijswr.ut.ac.ir/article_58335_a7be80090b6ab0110ca7747432e0c1ba.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات