این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تولید محصولات زراعی و باغی، جلد ۱۱، شماره ۴۰، صفحات ۹۳-۱۰۷
عنوان فارسی تخمین هدر رفت خاک و عناصر غذایی در اثر تغییر کاربری اراضی مرتعی با استفاده از باران‌ساز مصنوعی
چکیده فارسی مقاله عدم توجه انسان به نحوه بهره‌برداری از منابع طبیعی از جمله خاک باعث تخریب و فرسایش آن می‌گردد. فرسایش آبی یکی از عوامل مهم تخریب خاک می‌باشد. در اثر تعییر کاربری اراضی مرتعی به دلیل کاهش پوشش گیاهی و بهم خوردگی سطح خاک، مقاومت خاک سطحی کاهش یافته و فرسایش آبی شدیدی رخ می‌دهد. مطالعه‌ای در منطقه چشمه علی (سولیجان) استان چهارمحال ‌و بختیاری با هدف برآورد رسوب، رواناب و هدررفت عناصر غذایی در چهار کاربری اراضی انجام شد. چهار کاربری بررسی شده شامل مرتع با پوشش گیاهی تقریباً خوب (20% )، دیمزار و دیمزار رها شده بود. نمونه‌های خاک از عمق 10 - 0 سانتی‌متر در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار برداشته شد. به منظور برآورد رسوب، رواناب و هدررفت عناصر غذایی از اندازه‌گیری صحرایی فرسایش خاک تحت شرایط استاندارد از باران‌ساز مصنوعی استفاده شد. درصد مواد آلی، ازت کل، فسفر قابل دسترس، توزیع اندازه ذرات رسوب و خاک در آزمایشگاه اندازه‌گیری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که بیشترین تخریب در این منطقه از فرسایش آبی بوده و عوامل متعددی در گسترش آن نقش داشته‌اند از جمله چرای بی‌رویه در مرتع، حساسیت سازندهای زمین‌شناسی و مهم‌ترین آن تغییر کاربری اراضی مرتعی به دیمزارهای کم بازده را می‌توان نام برد. بیشترین مقدار رواناب در کاربری دیمزار رها شده و کمترین مقدار رواناب در کاربری مرتع با پوشش گیاهی خوب ایجاد گردید. بیشترین مقدار رسوب درکاربری دیمزار مشاهده شد. مقدار رسوب در کاربری‌های دیمزار، دیمزار رها شده و مرتع با پوشش گیاهی ضعیف به ترتیب 5/54، 21 و 4/10 برابر مرتع با پوشش گیاهی خوب بود. کمترین مقدار رواناب و رسوب در کاربری مرتع با پوشش گیاهی خوب ایجاد گردید. نسبت غنی شدن ذرات خاک در رسوب در جزء سیلت ریز (mμ 5 - 2) و سپس رس بیشترین و در مورد شن کمترین مقدار بود. درصد هدررفت مواد آلی، ازت کل ومقدار فسفر قابل دسترس همراه با رسوب در ساعت اول بارندگی نسبت به ساعت دوم بارندگی بیشتر بود که علت آن انتقال ذرات ریزتر در ابتدای واقعه بارندگی است. هدررفت کل این سه فاکتور اندازه‌گیری شده در رسوب طی 2 ساعت بارندگی در کاربری دیمزار بیشترین، در کاربری مرتع با پوشش گیاهی ضعیف و دیمزار رها شده در حد متوسط و در کاربری مرتع با پوشش گیاهی خوب کمترین مقدار بود. نسبت غنی شدن ماده آلی، ازت کل و فسفر در رسوب در چهار کاربری بیشتر از یک است که دلیلی بر انتقال ماده آلی و این دو عنصر غذایی همراه با رسوب می‌باشد. به طور کلی می‌توان گفت تغییر کاربری اراضی از عرصه‌های منابع طبیعی نظیر مرتع به کاربری‌های دیگر که تحت سیستم مدیریت انسان باعث افزایش فرسایش، هدررفت تشدیدی خاک و انتقال عناصر غذایی همراه با آن می‌شود.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ، باران‌ساز، تغییر کاربری، فرسایش، مرتع، هدررفت
عنوان انگلیسی Estimating Nutrient and Soil Loss from Pasture Land Use Change Using Rainfall Simulator
چکیده انگلیسی مقاله Improper use of natural resources, especially soil, causes its degradation and severe soil erosion. Water erosion is an important factor causing soil degradation. Land use change of pasture would result in severe soil erosion mainly due to the reduction of vegetation cover and also surface soil disturbance. The objectives of this study were to estimate the amount of sediment, runoff and nutrient loss in four different land uses including a pasture with good vegetation cover (> 20%), a pasture with poor vegetation cover (< 10%), a currently being used dryland farm and a degraded dryland farm which is not used. Soil samples were taken from the depth of 0–10 cm in a completely randomized design with four replications. A rainfall simulator was run for two hours to estimate the amount of sediment, runoff and nutrient loss. Organic matter, total N, available P and distribution of particles size in soil and sediment were measured. The results showed that a very high degradation has occurred in the area mostly due to water erosion created as a result of overgrazing in pasture, susceptibility of geological formations and more importantly, the change of land use pasture to inefficient dryland farming. Maximum and minimum runoff was observed in the abandoned dry landfarm and pasture with good vegetation cover, respectively. Maximum sediment content was observed in dryland farm. Sediment content in dryland farm, abandoned dry landfarm and pasture with poor vegetation cover were 54.5, 21 and 10.4 times more than that in the pasture with good vegetation cover, respectively. Enrichment ratio (ER) of soil particles in sediment was highest for fine silt (2-5µm), followed by clay. A minimum of ER was obtained for sand fraction. Percentages of organic matter, total N and available P in sediment were higher in the first hour as compared to the second one. This is mainly due to the fact that fine particles are removed at the beginnings of the rainfall event. Total removal of these chemical factors was highest in dryland, intermediate in pasture with poor vegetation cover and abandoned dryland and lowest in pasture with good vegetation cover. In general, cultivation and disturbance of the pasture in the area land have caused a great decrease in soil quality and made the surface very sensitive to erosion.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مریم یوسفی فرد | m yousefifard


احمد جلالیان | a jalalian


حسین خادمی | h khademi


نشانی اینترنتی http://jcpp.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-2-689&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده عمومی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات