این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جغرافیا و توسعه، جلد ۱۲، شماره ۳۴، صفحات ۱۵۳-۱۶۶
عنوان فارسی نگرشی بر ناموزونی‌ها و روندهای ساعات آفتابی در ایران
چکیده فارسی مقاله میزان ساعات آفتابی با تأثیری که در تعیین میزان تابش خورشید دارد، عامل اصلی کنترل حیات، آب و هوا و سایر فعالیت‌های زیستی در سطح زمین به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می‌رود. هدف این تحقیق آن است تا بر مبنای آخرین آمار، تصویری از ناموزونی‌ها و روندهای ساعات آفتابی در ایران، ارائه ومقادیر ساعات آفتابی را برآورد نماید. به این منظور سطح کشور با استفاده از روش تحلیل خوشه‌ای و قابلیت‌های نرم‌افزار ArcGISبا بهره‌گیری از آمار ساعات آفتابی سالانه و فصلی 87 ایستگاه سینوپتیک طیّ یک دوره‌ی 20 ساله (1986- 2005) پهنه‌بندی شد. برای تأیید صحت پهنه‌بندی از آزمون‌های پارامتریک سیداکو آنالیز واریانس یک طرفهیا آزمون‌های ناپارامتریک من-‌ویتنیو کروسکال- والیس استفاده شد. همچنین برای برآورد تعداد ساعات آفتابی و نیز شناسایی روندهای زمانی آن، به ترتیب از معادلات رگرسیون خطی چند متغیّره و ساده استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که از شمال به جنوب و از غرب به شرق کشور، بر میانگین تعداد ساعات آفتابی افزوده و از میزان تغییرپذیری آن کاسته می‌شود تا جایی که ضرایب تغییرات سالانه‌ی ساعات آفتابی، بر عکسِ توزیع مکانی تعداد آن، در سواحل دریای خزر بیشترین مقادیر و در کویرهای مرکزی کمترین مقادیر را دارد. در تمام سطح کشور، روندهای ساعات آفتابی، یا بطور معنی دار، افزایشی است و یا اصلاً معنی‌دار نیست. حتی یک مورد نیز روند کاهشی معنی‌دار در سطح کشور مشاهده نشد. میانگین روند افزایشی در سطح کشور، 6/16 ساعت در سال محاسبه گردید. مدل آماری نشان می‌دهد که بجز فصل تابستان، نقش عرض جغرافیایی در توزیع مکانی ساعات آفتابی، بسیار چشمگیر است. با استفاده از این مدل، تعداد ساعات آفتابی در سطح کشور بر مبنای ارتفاع و عرض جغرافیایی با دقت خوب برآورد گردید.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی A Study of Anomalies and Trends of Sunshine Hours in Iran
چکیده انگلیسی مقاله Sunshine hours rate with its effect on determination of solar radiation rate is the main factor of controlling life, climate and other biological activities on the earth, especially in arid and semiarid zones. The purpose of this research is to offer an image about anomalies and trends of sunshine hours rate in Iran, and to estimate its values based on the latest data. For this purpose, the country area was zoned for annual and seasonal sunshine hours by using 87 synoptic stations data in a 20-years period (1986 to 2005) via cluster analysis and ArcGIS software capabilities. For confirming the zonation, Sidak and One-Way ANOVA parametric tests or Mann-Whitney and Kruskal-Wallis non-parametric tests were used. In addition, multivariate and simple linear regression equations were used for estimating sunshine hour’s numbers and recognizing their temporal trends respectively. The results of the research showed that the mean sunshine hours increase and their variability decrease from the north to the south and from the west to the east of country until the coefficient of variation (CV) values of annual sunshine hours, contrary to the spatial distribution of them reach to the highest rates in the Caspian sea coasts and the lowest ones in the central deserts. Sunshine hours rates show either significant increasing trends or essentially non-significant trends in the whole country. However, even one case of significant decreasing trend has not been observed in the country. The mean increasing amount of trends in the country is 16.6 hours per year. Statistical model shows that except in the summer, the rule of the latitude in spatial distribution of sunshine hours is salient. By using this model, sunshine hour’s values in the country were estimated with good precision based upon latitude and elevation values.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله فیروز مجرد |


کامران مرادی |


نشانی اینترنتی http://gdij.usb.ac.ir/article_1439_2927151f8aba09c623b994abd84afb3a.pdf
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات