این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، جلد ۱۰، شماره ۳۴، صفحات ۱۰-۱۱
عنوان فارسی مطالعه مضامین کتیبه های نستعلیق در قالی‌های دوره صفوی ایران
چکیده فارسی مقاله طیف گسترده‌ای از قالی‌های کتیبه‌دار صفوی را می‌توان در زمره‌ قالی‌های محرابی مشاهده‌کرد که حاوی مضامین مذهبی است. علاوه‌براین، قالی‌های زیادی نیز موجود است که مضامین بافته شده، از متون مذهبی به اشعار عرفانی و تغزلی سوق پیداکرده‌ و غالبا با تغییر قلم خوشنویسی از ثلث به نستعلیق نیز همراه بوده‌است. لذا، پرسش پژوهش این است که کتیبه‌های نستعلیق از چه دوره‌ای وارد طرح قالی‌های ایرانی شده و مضامین رایج به کار رفته در آن کدامند؟ اطلاعات این پژوهش بنیادی به صورت کتابخانه‌ای تدوین گردیده و در آن از روش اکتشافی، توصیفی و تحلیلی استفاده شده‌است. بدین منظور، تمامی نمونه‌های در دسترس مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج حاصله از مطالعه 49 کتیبه نستعلیق در قالی‌های صفوی، بیانگر آن است که قلم نستعلیق از اواسط قرن دهم هجری وارد طرح قالی‌ها شده و این امر با ورود شمار زیادی از اشعار غیر مذهبی همراه بوده که تماما شعر فارسی است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله قالی دوره صفوی، خوشنویسی دوره صفوی، شعر فارسی، کتیبه‌نگاری.
عنوان انگلیسی
چکیده انگلیسی مقاله Today we know that the main reason for usage of calligraphy in carpet design was to state and explain the religious content instead of decorative role – such as the other Islamic functional arts. According to that, most of carpets that contain inscriptions are the Mihrabi Carpets that almost use for praying. Along with the Mihrabi Carpets that are often used in religious functions, calligraphy has penetrated into other carpet designs, and obviously in this case, designer and weaver approach has led from religious texts to mystical and lyrical poems. This change of content has largely been accompanied by a change in calligraphy type from Tholth to Nastaliq. The present research is a descriptive method to study the presence and use of Nastaliq inscriptions in Safavid carpets. For this purpose, valued examples have been studied throughout the world's museums. The results of the study of 49 woven Nastaliq inscriptions on 32 Safavi carpets indicate that during the Safavid period, a large number of Iranian carpets were adorned with non-religious poems. Meanwhile, there are only 9 Nastaliq religious inscriptions in 4 Mihrabi Carpets, and other inscriptions of the samples have non-religious themes. Non-religious inscriptions, all of which are Persian poems, are mostly composed in the form of Masnavi and Qasida. The themes of springtime and the likeness of carpets to lush or refreshing gardens and shrubs, along with subtle and sometimes romantic interpretations, are among the most common themes. In addition to these cases, mention of the date and the names of the persons are also visible in a few cases.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله فرهاد خسروی بیژائم |
استادیار دانشگاه هنر اصفهان

نشانی اینترنتی http://tarikh.maaref.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-790-1&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده فرهنگ و تمدن عصر صفوی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات