این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جغرافیا و توسعه، جلد ۱۱، شماره ۳۲، صفحات ۱۲۷-۱۴۸
عنوان فارسی بررسی و تبیین فرایند انتخاب نماگرهای سنجش و ارزیابی پایداری سکونتگاه‌های روستایی حوزه‌ی کلان‌شهری با تأکید بر کلان‌شهر تهران*
چکیده فارسی مقاله امروزه رویکرد توسعه‌ی پایدار به عنوان چارچوبی برای تحلیل پایداری نظام سکونتگاه­های انسانی به طور عام و سکونتگاه­های روستایی به‌طور خاص از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار است. اما به‌دلیل نسبی بودن مفهوم‌پایداری درشرایط متفاوت‌ مکانی-‌زمانی، پیچیدگی‌های چشمگیری نیز فراروی پژوهشگران است و به‌همین دلیل تحلیل پایداری در شرایط‌متفاوت مستلزم در دسترس بودن نماگرهای مشخصی است که در انطباق کامل با واقعیات موضوع مورد نظر بوده و نیز امکان شناخت کامل ویژگی‌های جامعه‌ی مورد مطالعه را فراهم نماید تا به‌گونه­ای مناسب راهکارهای پایدارسازی نیز مشخص گردند. حوزه‌های کلان‌شهری از جمله حوزه‌هایی است که به واسطه‌ی نظام متفاوت روابط مختلف سکونتگاهی و حضور و جریان نیروهای مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی نشات گرفته از قطب کلان‌شهری، سیمایی متفاوت را به کانون‌های روستایی خود بخشیده است به گونه­ای که متأثر از این نیروها و فرایندهای اثرگذار، سکونتگاه‌های روستایی آن از ویژگی‌های اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی متفاوتی با سایر حوزه­های روستایی برخوردارند و نماگرهای معمول و مرسوم قابلیت ارزیابی تمام واقعیات و نیروها و روندهای اثرگذار و اثرپذیر منحصربه‌فرد را در حوزه‌های کلان‌شهری ندارند؛ به همین دلیل، سنجش و ارزیابی پایداری در چنین فضایی مستلزم تدوین یک روش­شناسی خاص و بسته­های نماگر ویژه می­باشد. این پژوهش با چنین رویکردی به دنبال تدوین و بومی­سازی مجموعه­ای از نماگرهای سنجش و ارزیابی پایداری در ابعاد مختلف برای سکونتگاه­های روستایی واقع در حوزه‌ی کلان‌شهر تهران است. روش­شناسی انجام این پژوهش مبتنی بر روش‌های تحلیلی- توصیفی و پیمایشی است. این پژوهش ضمن معرفی یک چارچوب روش­شناختی نوین با استفاده از نظرسنجی از نخبگان علمی، تعداد 64 نماگر (از بین تعداد 206 نماگر) مشتمل بر 15 نماگر محیطی- اکولوژیک، 21 نماگر اجتماعی- فرهنگی، 15 نماگر اقتصادی و 13 نماگر کالبدی- زیرساختی را برای سنجش و ارزیابی پایداری روستاهای حوزه‌ی کلان‌شهری انتخاب کرده است که استفاده از آن‌ها امکان یک بررسی واقعیت­گرا و تحلیل شرایط پایداری در سکونتگاه‌های روستایی محدوده‌های کلان‌شهری را فراهم می‌نماید. نتایج این پژوهش همچنین نشان می‌دهد که در ارتباط با تحلیل متوسط ارزش نماگرهای انتخاب شده نماگرهای اجتماعی- فرهنگی با 92/7 امتیاز در مقایسه با سایر نماگرها از اعتبار بیشتری در تحلیل پایداری برخوردارند. نماگرهای اقتصادی با 8/7 امتیاز، طبیعی با 34/7 امتیاز و نماگرهای کالبدی- زیرساختی نیز با 32/7 امتیاز در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Study and Defining the Process for Selecting Sustainability Evaluation and Appraisal Indicators for Rual Habitats of Metropolitan Areas Case:Tehran Metropolitan
چکیده انگلیسی مقاله Today, sustainable development approach has a great  value and importance as a framework for sustainability analysis of human settlements as general and rural settlements, as particular. But due to relative concept of sustainability in different location and time situations,the researchers are  faced with considerable complexities. Hence, analysis of sustainability in different situations needs the availibility  of  certain indices  which are fully compatible with the facts of the considered subject and also provides the full recognition of the characteristics of the under study society , in a way to determine the proper methods for sustainabaility. Metropolitan areas are among the areas  that due to different systems of various relationships of habitats and the presence of socio- economical and political forces originating from metropolitan area, has given a different characteristics to its adjacenct rural settlements, hence due to these forces and processes, rural  areas have a different socio- cultural, economical and environmental characteristics  comparing with the other rural areas. Therefore, the current and public indexes are not eligible to evaluate  all the facts and unique effective forces and trends in metropolitian areas. So the evaluation and assessment  in such a situation requires the development of a particular methodology and special indicator package. This study, with such an approach, seeks the development and localization of a set of evaluation and assessment indices in different dimensions for rural habitats residing at rural settlements of Tehran metropolis area. Methodology of this study is based on descriptive- analysis and surveying  methods. This study , while providing a new methodological framework, by using the view point of scientific experts introduced 64 indices (among 206 indices)including 15 ecological environmental indices, 21 socio-cultural, 15 economical, and  finally 13 physical- infrastructural indicators  for evaluating and assessment of sustainablility of  rural settlements at metropolitian areas, which using them provides a real study and analysis of sustainability conditions in rural settlements of metropolitian areas.The results of this study shows that regarding the average analysis of the value of selected indices, the socio-cultural indices with 7.92 scores in comparing with the other indices has more validity in analysis of sustainability , economical indices with 7.8 scores, natural with 7.34 and physical –infrastructural ones with 7.32 scores are placed at the next levels.  
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله ارسطو یاری حصار |


سیدعلی بدری |


مهدی پورطاهری |


حسنعلی فرجی سبکبار |


نشانی اینترنتی http://gdij.usb.ac.ir/article_1168_a71df006aafb80712a490b826237285a.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/762/article-762-1765957.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات