این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
جغرافیا و توسعه، جلد ۷، شماره ۱۵، صفحات ۱۳۳-۱۵۰
عنوان فارسی تحلیل‌های مورفومتری عوامل تشکیل و تحول آبکندها در حوضه‌ی آبریز شاخن (استان خراسان جنوبی)
چکیده فارسی مقاله فرسایش آبکندی از پدیده­های معمول در آب و هوایی نیمه­خشک می­باشد. آنها مناطق وسیع با شرایط مورفولوژیکی، خاک­شناسی و آب و هوایی متفاوت ­را تحت­تأثیر قرارمی­دهند. میزان هدررفتن خاک درنتیجه­ی ایجاد آبکندها در دهه­های اخیر به جهت فرسایش قابل ملاحظه­ی اراضی تحت کشت در حوضه­ی آبریز شاخن، مشکلاتی بسیار جدی ایجاد کرده است. با تکیه بر خصوصیات مورفولوژیکی و شکل هندسی هیدرولیکی، دو نوع عمده­ی آبکندها تشخیص داده شده: 1- آبکندهای موقتی که بر روی دامنه­های با شیب کم گسترش می­یابند؛ 2- آبکندهای دایمی که در نتیجه فرسایش بسیار زیاد ایجاد می­شوند. اهداف مورد نظر در این بررسی عبارتند از: 1- تعیین توزیع مکانی این آبکندها در منطقه مورد مطالعه 2- اندازه­گیری خصوصیات مورفولوژیکی و توپوگرافی آنها و 3- تعیین عواملی که بازسازی و گسترش و تحول آنها را سبب می­شوند.   جهت بررسی عوامل اصلی تشکیل انواع متفاوت آبکندها، داده­های مربوط به شرایط محیط طبیعی         از قبیل: فیزیوگرافی، زمین­شناسی، خصوصیات خاک، کاربری اراضی و شرایط هیدرولوژیکی به­طور میدانی  جمع­آوری شد. فرضیات مربوط به مکانیسم­های مؤثر در تشکیل و تحول هر دو نوع آبکند دایمی و موقتی و خصوصیات متفاوت آنها مورد بحث قرار گرفته است. این نوع از آبکندها تحت شرایط آب و هوایی نیمه­خشک در مناطق کوچکی از حوضه­ی آبریز شاخن در استان خراسان جنوبی مورد بررسی واقع شده­اند. بررسی­های میدانی در خصوص مورفولوژی آبکندها و فرآیندهای به­وجودآورنده­ی آنها در سه منطقه از محدوده­ی مورد مطالعه که نماینده­ی شرایط زمین محیطی متفاوتی هستند، انجام شده است. به­طوری­که اظهار می­شود، با وجود اینکه آبکند منطقه­ی شماره­ی 1 از محدوده­ی مورد مطالعه در ابتدا توسط رواناب سطحی ایجاد شده، اما در حال حاضر بسیار فعال بوده و آنچنان دچار تحول شده که فروافتادگی کف و کرانه­ها مهمترین فرآیندهای متحول­کننده­ی آن به شمار می­روند.  در مناطق مورد مطالعه، اقدامات کنترل فرسایش باید مبتنی بر افزایش تراکم پوشش­گیاهی بر روی زمین جهت کاهش سرعت جریان آب در اراضی بالادست مناطق دارای فرسایش آبکندی باشد تا به این ترتیب حجم جریان در مناطق تحت فرسایش آبکندی کاهش پیدا کند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آبکند موقتی، آبکند دایمی، حوضه آبریز شاخن،
عنوان انگلیسی Analysis and Classification of Factors in Formation and Development of Gullies (Shakhen Drainage Basin, South Khorasan Province)
چکیده انگلیسی مقاله Gully erosion phenomena are very common in semi- arid climate. They affect large areas with different morphological, pedological and climatic characteristics. The amount of soil wasting  due to gullying has become a very serious problem in the recent decades as it was associated to remarkable depletion of cultivated land in Shakhen drainage basin. Two main types of gullies were identified on the basis of their morphological and hydraulic geometry characteristics: (1) Ephemeral gullies which generally develop on low gradient slopes; and (2) Perennial gullies, formed by deep erosion processes. The objectives are (1) to determine the spatial distribution of these gullies in the study area, (2) to measure their morphological and topographical characteristics and (3) to appoint the factors which are led to their reconstruct and development and transformation. In order to investigate the main causes originating the different types of gullies, environmental conditions data such as: physiographic, geology, soil characteristics, hydrology and land use were collected in the field. The hypotheses on the mechanisms responsible for both ephemeral and perennial gullies development and for their different characteristics are discussed. This study investigates these types of gully under semi - arid climate in the small region of Shakhen drainage basin on South Khorasan province. Field investigations on gully morphology and its constructing processes were carried out in three regions from the study area, representative of different geo-environmental conditions. It is suggested that the gully on the region No.1 land system has been more active and, though initiated by overland flow, has developed to a stage where seepage at the base and banks is now the main process. In the study regions, erosion control efforts should be based on dense ground vegetation to reduce flow velocity on the up land to reduce flow volumes on the area with gully erosion.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Ephemeral Gully, Perennial Gully, Shakhen Drainage Basin
نویسندگان مقاله مهدی ثقفی |


رضا اسماعیلی |


نشانی اینترنتی http://gdij.usb.ac.ir/article_1193_bc253b8f5b0c8ce64ede6130dfbc855f.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/762/article-762-1766084.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات