این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
علوم گیاهان زراعی ایران، جلد ۴۴، شماره ۴، صفحات ۶۶۷-۶۸۱
عنوان فارسی تعیین مهم‌‌ترین صفات مؤثر بر عملکرد گندم نان زمستانه و بینابین تحت تنش خشکی آخر فصل با استفاده از روش‌های آماری چندمتغیره
چکیده فارسی مقاله مطالعۀ صفات فیزیولوژیک مرتبط با تحمل به تنش خشکی، به­­عنوان یکی از عوامل اصلی کاهش تولید محصولات زراعی و نیز صفات مرتبط با تعیین عملکرد در این شرایط می­تواند به شناخت راهکارهای مناسب برای انتخاب ارقام متحمل و افزایش عملکرد کمک کند. این تحقیق با هدف ارزیابی تحمل 19 ژنوتیپ امیدبخش گندم نان زمستانه و بینابین به تنش خشکی در مرحلۀ گلدهی (S2) و 20 روز بعد از گلدهی (S1) در سه سال زراعی90-1387، تحت وضعیت آبیاری نرمال و تنش خشکی به­صورت کرت­های یک­بار خردشده بر پایۀ طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سه مکان کرج، اراک و جلگه رخ اجرا شد. رژیم آبیاری و ژنوتیپ به­ترتیب به­عنوان فاکتور اصلی و فرعی بررسی شدند. تجزیه­های آماری شامل تجزیۀ همبستگی، رگرسیون گام‌به‌گام، تجزیۀ علیت و تجزیه به عامل­ها بود. نتایج حاکی از همبستگی زیاد و معنا­دار وزن بیومس با وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله با عملکرد دانه و نیز تعداد دانه در سنبله با وزن سنبله و دانه تحت وضعیت نرمال بود. در وضعیت تنش خشکی ملایم، همبستگی زیادی بین تعداد دانه در سنبله با عملکرد دانه و وزن دانه در سنبله، و در وضعیت تنش خشکی شدید، همبستگی مثبت زیادی بین تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه و شاخص برداشت با عملکرد دانه به­دست آمد. بیشترین اثر مستقیم در وضعیت تحت بررسی مربوط به صفت تعداد دانه در سنبله بود که در تجزیۀ رگرسیون مرحله­ای نیز مشهود بود. همچنین از صفات تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله و وزن هزاردانه، واردشده در مدل­های تجزیۀ علیت می­توان به­عنوان صفات بالقوه در اصلاح عملکرد دانه گندم استفاده کرد. براین‌اساس و با توجه به تأثیرات زیاد مستقیم و غیرمستقیم تعداد دانه در سنبله بر عملکرد دانه، می­توان از این صفت در برنامه­های به­نژادی به‌منظور بهبود عملکرد دانۀ گندم به‌طور مؤثرتری استفاده کرد. به­طور کلی و با توجه به نتایج تجزیه به عامل­ها، به­نظر می­رسد می­توان با تقویت صفات عامل اول که بیشترین درصد واریانس تغییرات بین داده­ها را توجیه می­کنند، گام مؤثری در بهبود عملکرد دانه برداشت.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Determination of Grain Yield Related Characteristics in Winter and Facultative Wheat Genotypes under Terminal Drought Condition by Multivariate Analysis
چکیده انگلیسی مقاله Drought stress is considered as one of the main important factors reducing field crop yield, thus leading researchers to study the related physiological characteristics may reduce drought effects. This experiment was conducted in research farm of seed and plant improvement institute (SPII) in Karadj, Arak and Jolgeh Rokh for three cropping seasons (2008-2011) to evaluate drought tolerance of bread wheat genotypes through irrigation cut-off from anthesis and 20 days after anthesis comparing to full irrigation in 19 winters and facultative wheat genotypes using RCBD in split plot arrangement with 3 replicates. The main and subplots were irrigation regimes and wheat genotypes, respectively. The statistical analyses of coefficients of correlation, stepwise regression, path analysis, factor analysis via principal component analysis were done to discard insignificant or less effective and to consider the most important characteristics directly or indirectly influencing grain yield. Path analysis was only done on independent variables suggested by the stepwise regression model. The final study of the relationships among the variables was according to the results of principal component analysis and varimax rotation. The results showed significant correlations of spike and biomass weight (0.86**), biomass weight with seed number per spike (0.89**) and also seeds number per spike with seed weight per spike in normal condition. The number of seeds per spike had significantly positive correlation with spike and biomass weight characteristics (0.92**). In S2 condition the highest correlation attributed to grain yield with seed number per spike (0.79**). In this condition, there was a significant and positive correlation between seed number per spike and seed weight per spike (0.88**). In S1 condition significant and positive correlations of grain yield with TKW (0.76**) and harvest index (0.78**) and also with seed number per spike (0.69**) were observed. The highest direct effect of seed number per spike was seen in all three conditions and stepwise regression also showed the same result. Further path analysis results showed that yield components of seed number per spike, seeds weight per spike and TKW incorporated in the path analysis model as the potentially effective characteristics in wheat grain yield improvement program in normal and terminal drought conditions. Due to direct and indirect effects of seed number per spike on grain yield, it can be considered as an effective characteristic in the wheat breeding program. Principal component analysis results confirm that boosting 1st factor related characteristics of yield and yield components have the largest effect on grain yield and should be considered as the best selection criteria for improvement.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله احمد رضا کوچکی | ahmad reza
استادیار، مؤسسۀ تحقیقات اصلاح و تهیۀ نهال و بذر کشور، کرج

امیر یزدان سپاس | yazdan sepaas
دانشیار، مؤسسۀ تحقیقات اصلاح و تهیۀ نهال و بذر کشور، کرج

محمد رضا مهرور | mohammad reza
استادیار، مؤسسۀ تحقیقات اصلاح و تهیۀ نهال و بذر کشور، کرج

مانی معرفت زاده خامنه | marefat zadeh khameneh
کارشناس ارشد، دانشگاه رازی کرمانشاه
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه رازی (Razi university)

نشانی اینترنتی http://ijfcs.ut.ac.ir/article_50336_4bd5e59e9898f5e7f97fa8810a043203.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/995/article-995-201268.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات