این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
آمایش جغرافیایی فضا، جلد ۹، شماره ۳۲، صفحات ۲۱۳-۲۳۲
عنوان فارسی تحلیل زمانی – مکانی توفان‌های تندری در ایران
چکیده فارسی مقاله توفان‌تندر یک مخاطرۀ مهم آب‌وهوایی است که خسارات زیادی به بخش‌های مختلف وارد می‌کند. از این‌رو بررسی زمانی-مکانی آن می‌تواند کمک زیادی به شناخت قانونمندی‌های وقوع و تعیین پتانسیل مناطق مختلف نماید. این مطالعه با هدف تحلیل زمانی- مکانی توفان‌های تندری در ایران بر اساس جدیدترین آمار ساعتی به انجام رسیده است. به این منظور داده‌های ساعتی هوای حاضر مربوط به توفان‌های تندری 42 ایستگاه سینوپتیک کشور در 7 کد (وضعیت) متفاوت، از بدون بارش گرفته تا همراه با گردوغبار و تگرگ سنگین، در 8 نوبت از شبانه‌روز در یک دورۀ 37‌ساله (1980 تا 2016) از سازمان هواشناسی کشور اخذ شد. سپس با روش تحلیل خوشه‌ای سطح کشور بر پایۀ فراوانی‌های وقوع به چهار منطقه تقسیم و رخداد پدیده در هر منطقه تحلیل شد. آنگاه با استفاده از سه آزمون من-کندال، رگرسیون خطی و تخمین‌گر شیب سن روند زمانی وقوع پدیده در کشور بررسی گردید. نتایج تحقیق نشان داد بیشترین توفان‌های تندری در شمال-غرب و غرب کشور حوالی ایستگاه‌های ارومیه، تبریز، خوی، خرم‌آباد، و نیز جنوب کشور حوالی ایستگاه بوشهر رخ می‌دهد. در مقیاس‌های فصلی و ماهانه، بیشترین فراوانی رخداد پدیده، مربوط به فصل بهار با حداکثر ماه می است. در فصل بهار شمال‌غرب، تابستان سواحل شمالی و شمال‌غرب، پاییز مناطق جنوب‌غرب و غرب، و زمستان سواحل جنوب و جنوب‌غرب کشور شاهد رخداد توفان‌تندر بیشتری است. در مقیاس ساعتی مشخص شد که وقوع توفان با توجه به دمای هوای مناطق به تأخیر می‌افتد؛ به‌طوری‌که در مناطق گرم در بامداد و اوایل صبح و در مناطق سرد در هنگام غروب و اوایل شب اتفاق می‌افتد. اما به طور کلی بیشترین رخدادها مربوط به ساعت 21:30 محلی و سپس با اندکی اختلاف، ساعت 18:30 است. در اکثر ایستگاه‌ها روند وقوع تعداد توفان‌های تندری افزایشی است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله توفان تندر، ایران، تحلیل مکانی، روند زمانی،
عنوان انگلیسی Temporal-Spatial Analysis of Thunderstorms in Iran
چکیده انگلیسی مقاله Thunderstorm is a major climatic hazard that puts a lot of damage to different sectors. Therefore, evaluation of its spatial-temporal characteristics can help a lot to understand the rules of its occurrence and determine the potential of different regions. The aim of this study is to analyze the spatial-temporal characteristics of thunderstorms in Iran based on the latest hourly data. For this purpose, the hourly data of thunderstorms from 42 synoptic stations in 7 different status, from precipitation to dusty and heavy hail, 8 times a day were obtained from Iranian Meteorological Organization in a 37-year period (1980-2016). Then using cluster analysis, the country was divided into four zones based on the frequencies, and the occurrence of phenomenon in each zone was analyzed. Then, using the Mann-Kendall, linear regression and Sen's slope estimator statistical tests, the temporal trend of the phenomenon was investigated in the country. The results showed that the most thunderstorms occur in northwest and west of the country, around Urmia, Tabriz, Khoy and Khorramabad stations, and also south of the country around Bushehr station. In seasonal and monthly scales, the highest frequency can be seen in the spring with a maximum of May. In spring, northwest, in summer, northern coasts and northwest, in fall, southwest and west, and in winter, southern coasts and southwest of the country experience more thunderstorms. In hourly scale, it became clear that the storm would be delayed due to the regions’ temperatures. Hence in warm regions it happens in the sunrise and early morning, and in cold regions in the sunset and early evening. But in general, thunderstorms are more frequent in 21:30 local time and then with a slight difference, in 18:30. In most stations the number of thunderstorms is increasing.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله فیروز مجرد |
دکترای اقلیم‌شناسی، دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه رازی، کرمانشاه

جعفر معصوم پور |
دکترای اقلیم‌شناسی، استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه رازی، کرمانشاه

سمیرا کوشکی |
دانشجوی دورۀ دکتری اقلیم شناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه رازی، کرمانشاه

مرتضی میری |
دکترای اقلیم‌شناسی، فارغ‌التحصیل گروه جغرافیا، دانشگاه تهران

نشانی اینترنتی http://gps.gu.ac.ir/article_91873_7efffd6b2eda0b0101b098451026a87c.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/557/article-557-2063574.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات