این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۹، شماره ۲۲، صفحات ۱۰۳-۱۲۲
عنوان فارسی مُهر استوانه‌ای تپه کیدان؟یک صحنه‌ی نبرد بین‌النهرینی در شرق زاگرس‌مرکزی
چکیده فارسی مقاله مُهرها و گل‌مُهرها دست‌ساخته‌های مهمی هستند که از همان آغاز پدیدار شدنشان در دوران نوسنگی متأخر برای مشخص کردن مالکیت خصوصی و همچنین محدود کردن دسترسی به کالاهای عمده در نظام‌های اداری هم مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند؛ بنابراین، منبع مهمی برای مطالعه‌ی تاریخ اجتماعی-اقتصادی جوامع باستانی هستند. با این‌حال این دست‌ساخته‌ها، به‌ویژه آن‌هایی که بافت باستان‌شناختی مشخصی ندارند، بیشتر به‌عنوان آثار هنر حکاکی جوامع و از منظر مطالعات تاریخِ هنری مورد بررسی قرار گرفته‌اند. مُهر استوانه‌ای تپه کیدان نمونه‌ای از این دست‌ساخته‌ها است که در بررسی‌های باستان‌شناختی سال 1375 ه‍.ش. در دشت سیلاخور به‌دست آمد. یکی از ساکنان روستای پیرامون این تپه مُهر را به سرپرست گروه بررسی تحویل داد و مدعی شد آن‌را برروی تپه یافته است. این مُهر یک صحنه‌ی نبرد بین‌النهرینی را نشان می‌دهد. پیش‌تر، 10 نمونه از این مُهرها از زاگرس‌مرکزی معرفی شده که مُهر کیدان شرقی‌ترین آن‌ها است. مقاله‌ی پیشِ‌رو می‌کوشد تا با بررسی سبک و شمایل‌نگاری مُهر کیدان، با تکیه‌بر شواهد باستان‌شناختی و داده‌های مدارک مکتوب به پرسش‌هایی پیرامون تاریخ‌گذاری این مُهر و فراتر از آن، به خاستگاه، زمینه‌های پیدایش، بافتِ استفاده و کاربرد این‌گونه مُهرها در زاگرس‌مرکزی بپردازد. در نتیجه، مُهر کیدان به دوران سلسله‌های قدیم 3 و با احتمال سلسله‌های قدیم 3 ب، تاریخ‌‌گذاری و پیشنهاد شده است که مُهرهای نبرد زاگرس‌مرکزی در بین‌النهرین و یا شوش تراشیده شده و با توجه به برهم‌کنش‌های فزآینده‌ی زاگرس‌مرکزی، شوش و جنوب بین‌النهرین، که در شواهد باستان‌شناسی و مدارک مکتوب این دوران بازتاب یافته، از رهگذر گرفتنِ غنیمت در جنگ‌ها، جابه‌جایی مردم، از جمله سربازان عیلامی که به‌عنوان کادر نظامی توسط قدرت‌های بین‌النهرینی به‌خدمت گرفته می‌شدند و از همه مهم‌تر، تجارت به منطقه راه یافته‌اند. این مُهرها می‌توانسته‌اند همچون نمونه‌های بین‌النهرینیِ خود با نخبگان و طبقه‌ی ممتاز سیاسی، نظامی و اقتصادی محلی در ارتباط بوده و بعضاً برای مُهروموم مورد استفاده قرار گرفته باشند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تپه کیدان، دشت سیلاخور، گودین 3، مُهر استوانه ای، صحنه ی نبرد،
عنوان انگلیسی Tepe Keydan Cylinder Seal? A Mesopotamian Contest Scene in the East Central Zagros
چکیده انگلیسی مقاله Seals and sealings are important artifacts which are used to mark personal property and to limit access to main commodities in administrative institutions from their first appearance in the Late Neolithic period, therefore, they are significant resources for socio-economic history of ancient societies. However, these artifacts, especially those with no clear and well-stratified context, are usually studied in an art historical approach. Keydan cylinder seal (KCS) is one of these artifacts which was discovered in the 1996 archaeological survey in the Silakhor Plain in Borujerd region. One of the villagers gave it to the director of the survey and claimed that it has been found on the surface of Tepe Keydan. The seal shows a Mesopotamian contest scene. Previously, 10 contest scene have been found in the Central Zagros. KCS is the easternmost contest seal found in the region. This paper tries to study style and iconography of KCS as well as relevant archaeological evidence and textual hints in order to answer some questions about the dating of KCS and origins, contexts, reasons of appearance, and functions of such seals in the Central Zagros region. Thus, KCS has been dated to ED III. Considering archaeological and textual data, it could probably be dated to ED III b. It has been suggested that the Zagros contest seals have been cut in Mesopotamia and/or Susa and appeared in the Central Zagros in different ways for instance through looting in wars, moving people between the two regions such as those Elamite warriors who would have been hired by Mesopotamian armies or most importantly through trade. These seals as their Mesopotamian counterparts could have been related to local political, economic and military elites. Some of these seals might have been used to seal objects to mark personal property or to limit access to main commodities in an administrative context.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله علی خایانی |
دانش‌آموخته‌ی کارشناسی‌ارشد باستان‌شناسی، دانشگاه تهران.

نشانی اینترنتی https://nbsh.basu.ac.ir/article_3058_0c612bcd4ed48cff88b4bf3df2ed18c2.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1361/article-1361-2107615.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات