این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مرمت و معماری ایران، جلد ۵، شماره ۱۰، صفحات ۱-۱۶
عنوان فارسی در جستجوی معماری کاخ ایرانی در دوره غزنویان؛ شناخت و بررسی تطبیقی ویژگی‌های معماری و تزئیناتی کاخ‌های بجامانده از غزنویان (لشگری‌بازار و غزنه)
چکیده فارسی مقاله از معماری دوره اسلامی در ایران پیش از صفویه آثار بسیاری بجامانده که بیشتر شامل آرامگاه و بناهای مذهبی و عام‌المنفعه است. درواقع، در یک بازه زمانی هزارساله، از آغاز اسلام تا صفویه، کاخ چندانی از معماری ایران بجا نمانده است. حال، پرسش‌های اصلی این است که معماری کاخ ایرانی در این بازه زمانی از دوره اسلامی به چه شکل بوده است. ویژگی‌های معماری و تزئیناتی آنها چگونه بوده است. پاسخ به این پرسش‌ها می‌تواند در شناخت معماری غیرمذهبی دوره اسلامی ایران، بسیار مؤثر باشد. به‌منظور دقیق‌تر و محدودتر کردن کار پژوهش، دوره غزنویان انتخاب گردید، زیرا غزنویان بااینکه حکومتی ترک‌نژاد بودند اما پایتخت آنها غزنه، مرکزی برای شکوفایی فرهنگ ایرانی و زبان فارسی بوده است. بنابراین می‌توان در آنجا باتوجه‌به نفوذ فرهنگ ایرانی به جستجوی معماری اصیل ایرانی پرداخت. با شیوه کتابخانه‌ای و جستجو در منابع و متون مربوط به معماری اسلامی ایران و بررسی کاوش‌های باستان‌شناسی، مشخص گردید که از دوره غزنویان دو کاخ در خارج از مرزهای کنونی ایران و در افغانستان امروزی، کاوش شده است. هدف از این نوشتار، شناخت معماری این دو کاخ غزنوی و بررسی ویژگی‌های معمارانه و تزئیناتی آنهاست. از این رهگذر می‌توان پی‌برد که معماری کاخ ایرانی در بخشی از این دوره اسلامی که اطلاعی از معماری کاخ در آن موجود نیست، چگونه بوده و این دو بنای غزنوی تا چه اندازه از تزئینات و معماری ایرانی و یا آن‌گونه که برخی پژوهشگران غربی گفته‌اند، از کاخ‌های دوره عباسی در سامرا تأثیر پذیرفته‌اند. باتوجه‌به طرح چهارایوانی این دو بنا، مشخص گردید که این شکل از معماری بجز مسجد، کاروانسرا و مدرسه، در کاخ هم استفاده می‌شده و حتی از دیگر چهارایوانی‌های ایران نیز از نظر زمان ساخت قدیمی‌تر بوده است. با بررسی تطبیقی ویژگی‌های معماری و تزئیناتی آنها با برخی آثار ساسانی و کاخ‌های سامرا هم مشخص گردید که از معماری پیش از اسلام ایران بسیار الهام گرفته بودند و نظر‌به فرهنگ خراسانی و ایرانی غالب بر دربار غزنوی، معماری کاخ در آن دوره کاملاً ایرانی بوده است
کلیدواژه‌های فارسی مقاله کاخ، چهارایوانی، غزنویان، لشگری‌بازار، غزنه، سامرا.
عنوان انگلیسی Looking for the Architecture of the Persian Palace in the Ghaznavid Era; Recognition and Comparative Investigation of the Architectural and Decorative Features in the Surviving Palaces of the Ghaznavids
چکیده انگلیسی مقاله Among the many surviving architectural edifices of the pre-Safavid Islamic era in Iran, there are mainly the burial places, religious and public benefit buildings. However, as a matter of fact, throughout a time span of a thousand years, from the beginning of Islam until the Safavids, there is not a considerable number of palaces which belong to the pre-Safavid Iran. Therefore, the main questions here will be how the shape of the Iranian palace has been formed in this period of the Islamic era, and how their architectural and decorative characteristics were. Addressing these question could shed light on our understanding of the non-religious architecture during the Islamic times in Iran. To make this research as precise and limited as possible, investigations will be confined to the edifices belonging to the Ghaznavid period, because even though they were a dynasty of Turkic origin, their Capital, Ghazni was a center in which the Persian culture and language outshone. Therefore, due to the predominance of the Iranian culture, an authentic Iranian architecture could be sought for in this period. Hence, through studying the related works of scholars and the archeological findings of the excavation, we found no evidence of the mentioned palaces in Iran today; however, the studies suggest that within the cultural reach of Persia (Iran), the remains of the two Ghaznavid palaces in the modern day Afghanistan, have previously been excavated. Thus, studying the architectural and decorative features of these two palaces is the aim of this paper. In this manner, we could understand the architecture of the Iranian palace in this part of the Islamic era whose palatial architecture is not known enough; and also decide whether and to what extent they have been inspired by the Iranian Architecture, or if, as some western scholars have suggested, they were built with the influence of the Abbasid palaces of Samarra. The result of this study indicates that because of the four-Iwân plan in these buildings, this form of architecture has been used not only for the mosques, caravansaries and schools, but also in the palaces; in addition, they appears to have had precedence in terms of the construction time, over the other similar examples of four-portico buildings in Iran. Moreover, the comparative analysis between their characteristics and those of the older Sassanid instances as well as the palaces of Samarra, determines that apart from having been inspired by the pre-Islamic architecture of Iran, due to the predominant of Khorasani and Persian culture under the rule of Ghaznavids, the architectural style of the palace in this period has been completely Iranian.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مهدی هوشیاری | mehdi hooshyari
azad university, shahre ghods branch
دانشگاه آزاد واحد شهر قدس
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی شهر قدس (Islamic azad university of shahr e qods)

سید مرتضی فرشته نژاد | morteza fereshte nejad
isfahan art university
دانشگاه هنر اصفهان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه هنر اصفهان (Art university of isfahan)

نشانی اینترنتی http://mmi.aui.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-422-1&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1098/article-1098-211484.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده معماری و شهرسازی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات