این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مسکن و محیط روستا، جلد ۳۳، شماره ۱۴۶، صفحات ۱۲۱-۱۳۹
عنوان فارسی بررسی عوامل تأثیرگذار بر تغییرات کارکردی سکونتگاه‌های روستایی حوزه نفوذ کلان شهرها (مطالعه موردی: روستاهای بیرق، هروی، حاج عبدال و دیزج لیلی خانی واقع در دره لیقوان استان آذربایجان شرقی)
چکیده فارسی مقاله تأثیرات متقابل فضایی و روابط عملکردی بین شهرها با نواحی پیرامونی و از آن جمله نواحی روستایی واقع در حوزه نفوذ آن­ها، به مرور منجر به تغییرات مختلف در عرصه­های گوناگون آن­ها می­گردد. تغییرات ساختار جمعیتی (مهاجرت روستا-شهری، تخلیه جمعیتی روستاها و ....) و تغییرات ساختار کارکردی و اقتصادی (متزلزل شدن اساس و بنیاد تولید کشاورزی و گسترش فعالیتهای حاشیه­ای و غیر تولیدی و ....) از جمله آن­هاست. در این میان از جمله تغییرات مهمی که عمدتاً متأثر از شهرها بوده و در دهه­های اخیر در برخی از نواحی روستایی ایران مشاهده می­شود، همانا تغییرات کارکردی در آن­هاست. نواحی روستایی حوزه نفوذ کلانشهر تبریز و از آن جمله روستاهای واقع در دره لیقوان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و به دلیل شرایط خاص اکولوژیکی عرصه­ای تکمیلی برای کلانشهر تبریز محسوب می­شوند. به همین دلیل اینگونه روستاها ضمن تأثیرپذیری از کلانشهر تبریز، تغییرات عمده­ای را در ساختار کارکردی خود شاهد هستند. به احتمال زیاد وجود مشکلات و معضلات عدیده موجود در کلانشهر تبریز (اعم از گرانی زمین و مسکن، آلودگی بیش از حد هوا و سایر عوامل) به­عنوان عوامل دافعه و در مقابل، ارزانی زمین و مسکن، پاکیزگی هوا، جاذبه­های گردشگری و .... در مناطق روستایی به­عنوان عوامل جاذبه عمل کرده و برخی از شهرنشینان را به سکونت در روستاهای پیرامونی سوق می­دهند. در این مقاله برای تبیین چگونگی تغییرات کارکردی صورت گرفته و عوامل تأثیر گذار بر آن، چهار روستا از روستاهای حوزه نفوذ کلانشهر تبریز به عنوان نمونه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته­اند. هدف اصلی از تدوین مقاله حاضر، به­دست آوردن شناخت دقیق و علمی در خصوص عوامل تأثیرگذار بر تغییرات کارکردی روستاهای مورد مطالعه می­باشد. مقاله حاضرعلاوه بر اینکه داده­های مهمی را در خصوص چگونگی این تغییرات به دست می­دهد، بلکه کمک می­کند تا برنامه­ریزان با استناد به این داده­ها بتوانند در جهت ساماندهی و برنامه ریزی کارکردی اینگونه روستاها گام بردارند.روش مطالعه مبتنی بر مطالعه میدانی (مشاهده مستقیم، تکمیل پرسشنامه­های مختلف) می­باشد. جهت بررسی و بیان روابط موجود بین متغیرهای تحقیق " روش توصیفی- تحلیلی" و برای بررسی آثار پیشین و تغییرات و تحولات صورت گرفته از روش "اسنادی" استفاده می­شود همچنین جهت تحلیل داده­ها، از نرم افزار spss و از روش­های آماری f.statistics و k.square بهره گرفته می­شود. در نهایت، راهکارها و پیشنهادهایی جهت ساماندهی کارکردی روستاهای مورد مطالعه و به طور کلی روستاهایی که با اینگونه مسائل مواجه هستند، ارائه می­شود. یافته­های این تحقیق نشان می­دهد که رابطه منطقی بین مهاجرپذیری روستاهای مورد مطالعه، نوع فعالیت اقتصادی و محل اشتغال سرپرستان خانوارها با تغییرات کارکردی روستاهای مورد مطالعه وجود دارد. نزدیکی روستاهای مورد مطالعه به بزرگترین قطب جمعیتی، صنعتی و خدماتی شمال غرب کشور(شهر تبریز) و نیز شهر باسمنج و ارتباط سریع و آسان روستاها به این شهرها، مهاجرت افراد به روستاهای مورد مطالعه به دلیل ارزانی زمین و مسکن، انجام کار و فعالیت، تغییر در نوع فعالیت اقتصادی و محل اشتغال سرپرستان خانوارهای مورد مطالعه باعث تغییر کارکرد روستاها از کشاورزی به خدماتی، صنعتی و سکونتی-خوابگاهی شده است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی The Survey of the Effecting Factors on the Functional Changes of Rural Settlements in the Influence of Metropolitan Zones (A Case Study: Biragh, Heravi, Haj Abdol, and Dizaj Leyly Khani Villages located in Lyghvan Valley, East Azerbaijan)
چکیده انگلیسی مقاله Spatial interactions and functional relationships between cities and surrounding areas such as rural areas located in their influence zones gradually lead to a variety of changes in their different aspects. Demographical changes (migration of rural-urban, population evacuation etc.) and changes in economic and functional structure (weakening of the base and foundation of agricultural activities and expansion of non-productive activities etc.) are not exceptions. In this regard, among the important changes of this kind which are influenced by the cities and mainly observed in the rural areas of Iran in recent years are the functional changes in the rural areas of the metropolitan zones of Tabriz including Lyghvan Valley with its villages which are of great importance due to their ecological features in complementing Tabriz Metropolitan. Therefore, such villages being influenced by the metropolitan, experience changes in their functional structure. Most probably, the existence of various problems and setbacks in Tabriz metropolitan such as higher price of land and housing, acute air pollution and other factors have been unappealing cases as opposed to the lower price of land and housing, cleanness of air and tourist attraction and so on in the rural settlements which are very attractive. In the present paper, four villages have been selected among the rural settlement zone of Tabriz metropolitan to clarify how functional changes and the factors influencing them work. The main goal of the study is to obtain a thorough and scientific understanding of the affecting factors on the functional changes of these villages. The present study, not only gives important data about the way the changes occur, but also helps the planners strive for the organization and functional planning of such villages using the given data. The method of study is based on field study (direct observation, filling out various questionnaires). To study and express the relationships between the different variables of the study, a descriptive-analytical method and to review the previous works and changes and developments, documentary methods have been used. Meanwhile, in order to analyze the data, SPSS Software and chi-square and F-statistics have been used. Finally, strategies and recommendations have been presented for better functional organization of the villages under study in specific, and of all such villages in general. The findings show that there is a logical relationship between being host for immigration of the villages under study, the kind of their economic activities, the place of the occupation of the breadwinners of the households, and their functional changes. The proximity of the studied villages to the largest demographic, industrial and service center of the north-west (Tabriz) and also Basmenj and the fast and easy access of these villages to these cities, the immigration of people to these villages because of the lower price of land and housing, work and occupation, changes in the kind of economic activities and the place of occupation of the heads of the households under study, all have led to a functional change of villages from an agricultural one to service, industrial, housing-dormitory ones. Keywords:
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله محمد ظاهری | mohammad zaheri
tabriz university, faculty of humanities and social sciences,geography and urban planning
دانشگاه تبریز، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تبریز (Tabriz university)

بهاره رحیمی پور | bahare rahimipoor
tabriz university, faculty of humanities and social sciences,geography and urban planning
دانشگاه تبریز، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تبریز (Tabriz university)

نشانی اینترنتی http://jhre.ir/browse.php?a_code=A-10-467-1&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1100/article-1100-211713.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده سکونتگاههای شهری و روستایی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات