این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
مسکن و محیط روستا، جلد ۳۱، شماره ۱۴۰، صفحات ۳۹-۵۰
عنوان فارسی تأملی در آرای عمرانی خواجه رشیدالدین فضل‌الله مطالعه موردی: بازخوانی تکوین اولیه روستای فتح‌آباد تبریز
چکیده فارسی مقاله خواجه رشیدالدین فضل‌اللّه دانشمند و دولتمرد ایرانی، جلوه‌ای متفاوت و در عین حال ممتاز از سنت علمی و عملی ایران عهد مغول است. او پذیرش مسند وزارت در دولت ایلخانی را فرصتی برای تجدید حیات معرفت و علم در جامعه ایرانی می‌پنداشت. کیاست و درایتی که او در اصلاح جامعه بحران زده ایران از خود نشان داد، او را به نمادی از ایستادگی عنصر ایرانی در برابر سلطه مغول مبدل ساخت. از آثار این دانشی‌مرد و دولتمرد بابصیرت که در شمار مهم‌ترین شاهکارهای فرهنگی تاریخ ایران قرار دارد، برنامه‌ریزی و بنیان‌گذاری شهرستان رشیدی با مرکزیت دارالعلم ربع‌رشیدی در شرق دارالسلطنه تبریز است. این شهرستان بنا به متن صریح وقف‌نامه ربع رشیدی، به‌منظور حمایت از علم و عالِم بنا نهاده شده بود و همه ارکان آن، از مرکز تا آبادی‌ها و باغات پیرامون‌ همه در جهت تأمین چنین نیتی عمل می‌کردند. یکی از آبادی‌های واقع در حاشیه سبز این شهرستان، روستای فتح‌آباد بود که بر اساس مستندات تاریخی، تدبیر امور عمرانی آن از بدو شکل‌گیری، مدیون نظر و دخالت مؤثر شخص خواجه رشیدالدین بوده است. از منظر تأملات تبارشناسی روستا در ایران، ویژگی فتح‌آباد آن است که اطلاعات معتبری درباره نحوه تکوین وجود اولیه آن در منابع معتبر قابل جستجو است. نوشتار حاضر برآمده از پژوهشی بر پایه اطلاعات مذکور می‌باشد که به روش توصیفی ـ تاریخی انجام گرفته است. این نوشتار ضمن بحث درباره پیشینه کالبدی روستای فتح‌آباد، روشن می‌نماید که نحوه طرح‌افکنی روستا در آن دوره علاوه بر آنکه وامدار سنت‌های عمران روستایی در ایران بود، خصوصیات ویژه‌ای نیز داشته است که آن را از دیگر روستاهای ایرانی متمایز می‌نمود. این ویژگی، منبعث از دو عامل عمده بود، نخست؛ تعلق ماهوی و ارتباط این روستا با دارالعلم ربع‌رشیدی و دوم؛ تدبیر و تمهیدات خاصی که خواجه رشیدالدین برای انجام و فرجام آن اندیشیده بود. مطالعه نوشتار حاضر همچنین برای شناخت جایگاه و اعتبار برنامه‌ریزی در آرای عمرانی خواجه رشیدالدین فضل‌الله سودمند است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Deliberating on Khaje Rashidedin Fazl Allah planning Case study: A review of the Initial creation of Fath Abad village in Tabriz
چکیده انگلیسی مقاله Khaje Rashidedin Fazl Allah, the Iranian scholar and statesman, is the different illustration and at the same time the distinguished scientific and practical tradition of Iran during the time of Mongol. He thought the acceptance of the position in Ilkhani cabinet would be an opportunity for the revitalization of knowledge and science in Iranian society. The ingenuity and intelligence he showed for the amendment of crisis stricken society of Iran made him the symbol of Iranian resistance against Mongol sovereignty. One of the famous works of this intelligent scientist and statesman which is the most important cultural masterpiece of Iranian history, is planning and foundation of Rashidi county with the capital of Dar-ol Elm Rabe Rashidi in east of Tabriz Dar-ol-Saltaneh. According to the explicit endowment of Rabe Rashidi, this county was founded for the support of science and scientist and all its fundaments including the center, oases and gardens in its environment were all acting to meet such objective. One of the oases located in the green periphery of this county was Fath Abad village. Based on historical documents, its development plan from the beginning of its formation owes to the opinion and effective intervention of Khaje Rashidedin Fazl Allah himself. In order to investigate the ancestry of a village in Iran, Fath Abad has the specialty of having credible information in the reliable sources to be searched about its early development. The present research has been carried out according to this information and based on historical-descriptive method. This research discusses about the physical background of Fath Abad village and in the meantime makes it clear that the plan of the village while following the rural development traditions of that time in Iran has some special characteristics which distinguish it from other Iranian villages. These characteristics were sourcing from two main factors: First, substantial dependence and connection of this village with Dar-ol Elm Rabe Rashidi and second, special measurements which were taken by Khaje Rashidedin for its implementation and termination. The present article is also helpful for recognition of the position and planning of Khaje Rashidedin Fazl Allah
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Land Planning, site selection, Rabe Rashidi
نویسندگان مقاله محمدباقر کبیر صابر | mohammad bagher kabir saber


نشانی اینترنتی http://jhre.ir/browse.php?a_code=A-10-313-2&slc_lang=fa&sid=fa
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده عمومی
نوع مقاله منتشر شده کاربردی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات