این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهشنامه تاریخ اسلام، جلد ۱، شماره ۳۲، صفحات ۵-۲۸
عنوان فارسی نقش موقوفات در گسترش مراکز علمی و درمانی عهد بویهیان و فرجام آن‌ها
چکیده فارسی مقاله در سدۀ چهارم هجری و با استقرار حکومت آل ‌بویه در نیمۀ غربی ایران، از نهادهای اجتماعی و شهری حمایت شد. این نهادهای اجتماعی عمدتاً در قالب مراکز علمی (دارالعلم‌ها و کتاب‌خانه‌ها) و بیمارستان‌ها در جهت ارائۀ خدمات درمانی و آموزشی و بر پایۀ وقف در شهرها شکل می‌گرفتند. این پژوهش با روش مطالعۀ تاریخی سعی دارد تا ضمن بازکاوی نقش وقف در شکل‌گیری و پایداری نهادهای مزبور، عوامل مؤثر بر فراز و فرود وقفیات دورۀ بویهیان را در بستر تحولات تاریخی بررسی و کاوش کند. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که موقوفات نهادهای عصر آل بویه منبع مالی پایداری برای آن‌ها ایجاد کرد و زمینه‌‌های پیشرفت را در این دوره فراهم آورد. اما پس از پایان سیطرۀ سیاسی آل بویه، به‌بهانۀ جهتگیری شیعی دارالعلم‌ها و کتاب‌خانه‌ها، موقوفات وابسته به آن‌ها در جریان رخدادهای تاریخی با آسیب مواجه شدند و درنتیجه، فعالیت آن‌ها با افول مواجه شد. اگرچه وقفیات مرتبط با بیمارستان‌ها بعضاً حتی تا اواخر دورۀ ایلخانان همچنان پایدار ماندند. وجود حکومت‌های نیمه‌مستقل و محلی، همچون اتابکان فارس، در برخی شهرها به دوام موقوفات درمانی بویهیان یاری رسانید.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله آل بویه، وقف، بیمارستان، دارالعلم، کتاب‌خانه.
عنوان انگلیسی The role of waqf in the development of scientific and medical centers in the Buyid era
چکیده انگلیسی مقاله By the establishment of the Buyid government in the western half of Iran in the fourth century AH, social and urban institutions were supported. These institutions were mainly established based on waqf in the form of scientific centers (Dar al-Ilms –academies- and libraries) and hospitals to provide remedial and educational services. The present paper attempts to investigate the role of the waqf in the establishment and constancy of these institutions by exploring the historical factors affecting the rise and fall of the Buyids.  The results depict that the dependence of the Buyid institutions on waqf provided Buyids with a fixed financial source and caused prosperity. However, after the Buyid domination, due to the Shiite tendencies in the formation of academies and libraries, their waqfi properties were also damaged in the course of historical upheavals and their activities declined. But the waqfi properties related to hospitals survived even until the late Ilkhanid era. The existence of semi-independent and local governments such as the Atabeks of Fars contributed to the survival of the Buyid medical waqfi instutitions in some cities.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Buyids, waqf, hospital, Dar al-Ilm (Academy), library.
نویسندگان مقاله فاطمه اورجی | Fatemeh Oruji
دانشگاه تبریز

علی اصغر چاهیان بروجنی | AliAsghar Chahian Borujeni
دانشگاه تبریز

نشانی اینترنتی http://journal.isihistory.ir/browse.php?a_code=A-10-73-73&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1472/article-1472-2130464.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده تخصصی
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات