این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
نقد ادبی، جلد ۱۳، شماره ۴۹، صفحات ۰-۰
عنوان فارسی بررسی کارکرد جبر در گفتمان فکری حافظ (تحلیلی مبتنی بر نظریه‌‌ی لاکلو و موف)
چکیده فارسی مقاله موضوع جبر در شعر حافظ توسط اندیش‌‌مندان فراوانی مورد بررسی قرار گرفته و نظرات مختلفی در باب آن ارائه شده‌‌است. برخی، این اصطلاح را مانند بسیاری از اصطلاحات موجود در شعر او، وسیله‌‌ای برای آفرینش ادبی، برخی آن را ابزاری برای توجیه گفتارهای رندانه و بسیاری دیگر، معلول جبرگرا بودن حافظ می‌‌دانند؛ با توجه به شیوه‌‌ی آفرینش ادبی، جهان‌‌بینی و روح حاکم بر شعر حافظ، که نشان از نوعی آزاد‌‌اندیشی دارد و هم‌‌چنین تناقضی که میان اصلاح‌‌طلبی و باور به جبر حاکم است، اگر چه قائل شدن به دو مورد نخست بخصوص استفاده از این اصطلاحات برای آفرینش ادبی صحیح به نظر می‌رسد، اما برقراری رابطه میان جبر‌‌گرایی و جهان‌‌بینی حافظ بسیار دشوار است. یکی از شیوه‌‌هایی که می‌‌تواند ضمن به رسمیت شناختن تفاوت برداشت‌‌ها، از گزاره‌‌های جبرگرایانه، فهمی نزدیک به جهان‌‌بینی حافظ ارائه دهد، خودداری از مبنا قرار دادن مفاهیم برآمده از ظاهر تک‌‌بیت‌‌ها و سعی در به دست آوردن فهمی عمیق‌‌تر از شعر حافظ بر اساس روشی علمی است؛ از این رو در این مقاله سعی شده‌‌است با استفاده از رویکرد ارنستو لاکلو و شانتال موف، لایه‌‌های زیرین گزاره‌‌های جبرگرایانه‌‌ی شعر حافظ بررسی شود و طبق پیش‌‌فرض‌‌های تحلیل انتقادی گفتمان، مبنی بر غیرشفاف بودن زبان در انتقال مفاهیم و تأثیر زبان در فهم واقعیت‌‌ها، نشان داده شود که هدف غایی حافظ از به کار بردن مفاهیم جبرگرایانه، نه بیان باور به جبر، بلکه ایجاد فضای لازم برای بسط ایدئولوژی گفتمان رندی و سست کردن هژمونی گفتمان زاهدانه‌‌ است که از قرن‌‌ها قبل، بر فضای فرهنگی ایران تسلط داشته.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله حافظ،جبر،گفتمان رندی،تحلیل انتقادی گفتمان
عنوان انگلیسی Investigating the Function of Determinism in the Hafez Discourse (An Analysis Based on Laclo & Moffe's Theory)
چکیده انگلیسی مقاله Many intellectuals have examined determinism in Hafez's poems. They have expressed different views about it. Some scholars consider this term- like many others in Hafez's poems- a means of creating literary works, or justifying astute utterances, many others consider it originating from Hafez's deterministic worldview; however, considering Hafez's methods of creating literary works, his worldview and dominant thought in Hafez's poems indicating a type of open-mindedness, it is difficult to forge a relationship between determinism and Hafez despite two first items forming part of the goals of Hafez. One of the methods providing a close understanding of Hafez's worldview, while recognizing different interpretations of deterministic propositions, is refraining from judging based on personal taste, establishing concepts drawn from apparent meaning of single couplets as criteria and trying to achieve a deeper understanding of Hafez's poems based on scientific methods. Hence, we tried to examine deeper layers of deterministic propositions of Hafez's poems using Norman Fairclough, Ernesto Laclau and Chantal Mouffe approaches who invented two close methods in critical discourse analysis to show that, according to the presuppositions of critical discourse analysis suggesting ambiguity of language in conveying concepts and effect of language in understanding realities, Hafez's ultimate goal is not to express his belief in determinism, but it is to create the required atmosphere to undermine the dominance of ascetic discourse that had dominated the cultural atmosphere of Iran for centuries.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله سید حسین جعفری | Seyyed Hossein Jafari
Ph.D. student of Farsi language and literature of Lorestan University, Iran.
دانشجوی دکتری رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، ایران.

سعید زهره وند | Saeed Zohrehvand
Professor of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Lorestan, Iran.
استاد رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، ایران.

علی حیدری | Ali Heidari
Professor of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Lorestan, Iran.
استاد رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، ایران.

نشانی اینترنتی http://journals.modares.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-49239-1&slc_lang=fa&sid=29
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات