این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۶، شماره ۱۰، صفحات ۸۳-۱۰۰
عنوان فارسی جغرافیای تاریخی پادشاهی الیپی
چکیده فارسی مقاله متون دوره‌ی آشور نو طی نیمه نخست هزاره اول و فاصله‌ی سال‌های 866 تا 639 ق.م.، در منطقه غرب ایران به پادشاهی الیپی اشاره داشته‌اند؛ اما ابعاد وجودی این پادشاهی تاکنون ناشناخته باقی‌مانده است. به‌ویژه در رابطه با مباحث جغرافیای تاریخی الیپی به‌غیر از موقعیت نسبی آن در ارتباط با دیگر ایالت‌های غرب ایران، دیگر جنبه‌های جغرافیای تاریخی این پادشاهی (قلمرو، ایالت‌ها، مراکز حاکمیتی و ...) مبهم مانده است. در پژوهش حاضر با رهیافت تاریخی و با استفاده‌ی جامع از اطلاعات منابع تاریخی و داده‌های باستان‌شناسی و در پرتو سیمای جغرافیایی منطقه و نیز مطابقت داده‌های مختلف، تلاش شده بازسازی قابل اعتمادی از جغرافیای تاریخی پادشاهی الیپی ارائه گردد؛ هرچند محدودیت منابع اجازه‌ی پرداختن به جزییات را فراهم نمی‌سازد. براساس این مطالعه، اقوام ساکن لرستان شرقی در سال‌های آغازین هزاره اول ق.م.‌ توانسته‌اند‌ پادشاهی الیپی را تأسیس کنند و نقش مهمی در رخدادهای سیاسی هزاره اول منطقه، به‌ویژه در میدان رقابت دو قدرت آشور و ایلام، بر عهده بگیرند. با توجه به تحلیل‌های صورت گرفته، قلمرو پادشاهی الیپی در بیشتر طول حیات خود شامل محدوده‌ی اصلی پیشکوه لرستان بوده که به چند ایالت با مراکز حاکمیتی تحت عناوین «شهرهای‌ شاهی» و «شهرهای استحکامات‌دار» تقسیم می‌شده است. بر این اساس پادشاهی الیپی از شمال‌شرقی و شرق با ماد، از شمال با بیت‌همبان و از جنوب با ایلام مرز مشترک داشته است. با توجه به اقلیم خاص منطقه، شیوه‌ی معیشت اصلی ساکنان منطقه مبتنی‌بر دامداری و کوچ‌نشینی و در رتبه‌ بعدی کشاورزی بوده و حاکمان محلی در مرکزی چون باباجان‌تپه استقرار داشتند. در کنار دامداری و کشاورزی، فلزکاری در این منطقه رونق فراوان داشته و به‌نظر می‌رسد بیشتر مفرغ‌های مشهور لرستان به این پادشاهی تعلق داشته باشد. با توجه به مدارک زبان‌شناسی اکثر ساکنان این قلمرو کاسی‌زبان بوده و سابقه حضور طولانی در منطقه را داشته‌اند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله الیپی، پیشکوه لرستان، سفال نوع لرستان، بیت‌بارو، النزاش،
عنوان انگلیسی Historical Geography of Ellipian Kingdom
چکیده انگلیسی مقاله During the first half of the 1st millennium B.C, the inscriptions of the Neo-Assyrian Period from Ashur-nasirpal II (866) to Ashurbanipal (639 B.C.), had referred to Ellipian kingdom for ca.250 years. The first recorded of interaction between Assyria and Ellipi dates back to 866 BC, and certainly before which Ellipi was exist, because the royal Assyrian inscriptions mentioned only to such areas which they have political skirmish. Researchers of hundred years ago introduced the Ellipi kingdom as located in the east of neo- Assyrian empire reading of Assyrian inscriptions; they also briefly addressed in related research of the history and historical geography of western Iran and the Toponymy mentioned by the Assyrian texts. But, so far resorted to the inscriptions, except the general position of Ellipi in relation to other western Iran kingdoms, other aspects of Ellipian historical geography is still ambiguous; such as the exact scope of political institutions, economy and livelihood, religion and etc. of the given kingdom. As long as the lands of Ellipi accurately be rebuilt, the archeology of Ellipi including any stylistics of cultural material would be incomprehensible and impossible to prove. While about the contemporaneous neighbors such as Neo- Elamite, Mana and Media kingdoms there are good evidences. The resources available for historical geography of Ellipian kingdom is limited to historical texts and archaeological data; the historical data on one hand limited to Assyrian inscriptions, which often political sententious zoom describes their version of victories. On the other hand, no written documents from Babylonians and especially Elamite inscriptions have mentioned Ellipi while on the basis of some evidence there have been good relationship with Ellipi. But despite all problems listed above, studying historical geography of Ellipian kingdom, the balls and other neighbors, such as reviews material resources and political basins, others neighbors like Media and Elam, putting together all the evidence and information, can be obtain to have reliable reconstruction. Here, with the comprehensive utilization of historical sources and archaeological data in the light of the geographical features of the region, it is tried to have reliable reconstruction of historical geography of Ellipian kingdom based on new archaeological evidences and Assyrian texts. According to this study, Caspian people who lived in the Eastern Luristan by the beginning of the 1st millennium BC, have been able to establish the Ellipi kingdom. A great achievement for this people which even earlier of the Medes and Persians and contemporary with Manna were achieved. Kingdom of Ellipi include original range of Pish-kuh which from the north limited to the Grien mountains in Harhar, in the northeast to along the Grien and in the East to Oshtoran-kuh to Media, from the south in the basin Seymareh to Elam, in the West to Kabir-kuh and in the North-West to South Harsin to Bit-Hamban. Also kingdom of Ellipi consisted of several state government centers entitled “Royal Cities” and “Fortified Cities“. In addition, the special climate of the area provided an special nature of Ellipian kingdom. So, that most of the population of the territory have livelihoods on the basis of nomadic and livestock as well as the political elite of this state was habitant in very different places and smaller than other known centers neighbors, like Susa of Elamite and Hegmataneh of Media. One of these centers can be Baba Jan of level III which King of Ellipi where manage the kingdom.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله کاظم ملازاده |
دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بوعلی سینا (Bu ali sina university)

علیرضا گودرزی |
دانشجوی دکترای باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه بوعلی سینا (Bu ali sina university)

نشانی اینترنتی http://nbsh.basu.ac.ir/article_1548_adcd45bca525016d4250f9a5a9e9c2fa.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1361/article-1361-237906.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات