این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۶، شماره ۱۰، صفحات ۱۴۱-۱۶۰
عنوان فارسی بررسی روند شکل‌گیری ساختار کالبدی- فضایی شهر هترا
چکیده فارسی مقاله هترا، شهری با حدود سه قرن حیاتِ شهریِ پویا است که به‌دلیل موقعیت خوب طبیعی، ارتباطی، استراتژیک و به‌خصوص به‌دلیل اعتقادات مذهبی ساکنانش به‌سرعت رشد و توسعه یافت. هسته‌ی اولیه‌ی شهر که احتمالاً آشوری بوده، به‌دلیل شرایط مساعد جغرافیایی مکان شهر، شکل گرفت و سپس با ساخت معابد برای خدایان، مرکز تجمع مردمان پیرامون خود گردید. این شهر در دوره‌ی سلوکی، به علت گسترش راه‌های تجاری رونق یافت و در دوره‌ی پارتیان با آشکار شدن اهمیت نظامی آن، در مقابل امپراتوری روم به شهری بزرگ در غرب قلمرو پارتی تبدیل شد. در این دوره بود که ساخت خندق و دیوارهای شهر آغاز شده و طی آن، شهر برای مدتی طولانی از حوادث دوران مصون ماند و به اوج شکوه خود رسید. هترا در این دوره، شهری نسبتاً مستقل از حکومت پارتی بود که در مواقع حملات نظامی رومی‌ها، با پارتیان متحد می‌شد. با ظهور ساسانیان در نیمه‌ی قرن سوم م.، دوره‌ی طلایی هترا نیز پایان یافت و آثار تمدن آن فروکش کرد. در این مقاله با روش تفسیری-تاریخی و با بهره‌گیری از شیوه‌ی استدلال منطقی، به سؤالات تحقیق شامل: ساختار کالبدی فضایی شهر هترا، چگونه تابع عوامل مختلف ایجاد گردیده و یا تغییر نموده است؟ و همچنین: عناصر شهری هترا، چه تغییراتی در گذر زمان داشته‌اند؟ پاسخ داده خواهد شد. جهت شناخت سیر تحول شهر هترا، در مرحله‌ی اول، به‌صورت جزء نگر، هر‌کدام از عوامل فوق، به‌گونه‌ای مجزا از سایر عوامل و در دوره‌های زمانی مختلف، مورد بررسی قرار گرفته و شکل‌پذیری ساختار شهر نسبت به آن‌ها مطالعه خواهد شد؛ در گام بعد، با نگاهی کل‌نگر، به جمع‌بندی یافته‌های به‌دست آمده، پرداخته خواهد شد؛ همچنین، عوامل مختلفی که از پیدایش تا فروپاشی هترا در شکل‌دادن به ساختار کالبدی-فضایی شهر مؤثر بوده‌اند؛ مورد بررسی و تحلیل قرار خواهند گرفت. از مهم‌ترین آن‌ها، می‌توان از عوامل طبیعی-زیست‌محیطی، آیینی-مذهبی، ارتباطی، اقتصادی-تجاری، نظامی-دفاعی، فرهنگی و حکومتی را نام برد. 
کلیدواژه‌های فارسی مقاله هترا، ساختار شهر، توسعه شهر، پارتی، روم،
عنوان انگلیسی A Study on the Trend of Physical-Spatial Formation of Hatra
چکیده انگلیسی مقاله Ancient Iran has been a vast region which its political boundaries have altered over time with the emergence of various governmental periods and as a result of the withdrawal of these borders, part of its legacy has been left in distant lands. The desert city of Hatra, which the peak of its significance returns to the Parthian period, is one of these Iranian heritages which nowadays is located outside of modern Iranian borders, in Iraq, and is the richest archaeological area known in the Persian Empire with great potential better understanding this unknown empire. Hatra is a city with almost three centuries of dynamic urban life which grew and expanded rapidly because of its appropriate natural-environmental, communicational-commercial and strategic position and especially the religious beliefs of its inhabitants. In ancient era, this city as the capital of Arabic territories was located 50 km northwest of the ancient Assyrian capital. Its natural borders were from the East Tigris River, Euphrates at the West, Sinjar Mountains in north-with the area of influence of Khabur and Nusabin-and Mada’in in the south.The primary core of the city which was probably Assyrian, formed due to appropriate geographical conditions of the site, and later, with the construction of the temples became a center for social gatherings. The city flourished in the Seleucid period by the expansion of trade routes and unfolding its military importance against the Roman Empire during the Parthian, was converted into a major city of the West of Parthian territory. Construction of ditch and city walls were began in this period, thereby; the city was preserved from incidents of the era for a long time and reached its peak of glory. During this period, Hatra was relatively independent from Parthians though allied with Parthians at the time of the Roman military attacks, but soon with emergence of Sassanian in the mid third century AD, the golden era of Hatra ended and its civilization subsided. After the recognition of ancient area of Hatra, lots of studies were done. These studies mainly were the result of excavation by European-Iraqi joint researchers led to the introduction of a variety of assumptions about the nature of this historical city; Assumptions which know Hatra as a Seleucid city and influenced by the Hellenistic-Roman culture, such as “ Dura-europos “ or affected by Parthian cities. In this research, with a comparative study on Hatra’s urbanism and other historical patterns, its evolution will be analyzed as part of the history of Iranian urbanism; while some researchers using archaeological excavation data believe that the settlement and civilization in this area have been started from Assyrian era, there is no documented research on the history of Hatra’s urbanism. Present research with the implementation and analysis of existing data, will analyze the physical spatial structure of Hatra as a limited example of the Parthian urbanism.There were several effective factors on t forming the physical-spatial structure of the City from genesis to collapse which Natural-environmental, religious-ritual, communicational-commercial, military and governmental were the most important ones. In addition to these factors, the culture had an important role in shaping the City. In this paper, with an interpretive- historic method and utilizing a logical argument, the following questions will be answered: How has the spatial- physical structure of Hatra, followed the various elements such as: religious, commercial, cultural factors, etc.? And what changes have the urban elements of Hatra had over the time? In order to understand the evolution of Hatra, as the first step, each of the above factors, will be investigated separately in different periods and the influence of these factors on the structure of the city will be studied; as the next step with a more holistic approach, obtained findings will be discussed.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله Hatra, City Structure, City Development, Parthian, Rome
نویسندگان مقاله اکرم حسینی |
استادیار گروه معماری دانشگاه فردوسی مشهد
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه فردوسی (Ferdowsi university)

مهسا فلاح مهرجردی |
دانشجوی شهرسازی دانشگاه فردوسی مشهد
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه فردوسی (Ferdowsi university)

نشانی اینترنتی http://nbsh.basu.ac.ir/article_1551_1e9779834e33d9eee5ddbb21c0048fc7.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1361/article-1361-237909.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات