این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های باستان شناسی، جلد ۳، شماره ۴، صفحات ۱۱۷-۱۳۸
عنوان فارسی شرق زاگرس مرکزی در دوره نوسنگی براساس کاوش های باستانشناسی تپه قلاگپ
چکیده فارسی مقاله علی‌رغم پژوهش‌های گسترده‌ای‌که در بخش‌های مختلف نیمه شرقی زاگرس مرکزی انجام گرفته، شواهدی اندک و پراکنده‌ای از دوره نوسنگی و پیش از آن در این بخش به‌دست آمده است. این‌درحالی‌است که استقرارهای این دوره‌ها - نوسنگی، آغازنوسنگی و پیش از آن- در نیمه غربی و بخش‌های جنوبی زاگرس به مراتب بیشتر بوده و با بررسی‌ها و کاوش‌های صورت گرفته، چارچوب منظم گاهنگاری منطقه‌ای کامل‌تری را فراهم ساخته است. کاوش‌های باستان‌شناسی تپه قلاگپ در شهرستان ازنا لرستان در سال 1388، به‌دنبال چهار فصل بررسی و شناسایی شهرستان ازنا، به‌عنوان یکی از دشت‌های مهم شرقی منطقه زاگری مرکزی صورت گرفت. این کاوش‌ها، شواهدی از دوره نوسنگی جدید و مرحله انتقالی به مس‌سنگی قدیم را در گمانه‌های لایه‌نگاری آشکار می‌سازد. مدارک سفالی موجود، سه مرحله نوسنگی و انتقالی مس-سنگی را در یکی از این گمانه‌ها به نام C نشان می‌دهد که شامل شش فاز سکونتی می‌شوند. مرحله اول نوسنگی با عنوان قلاگپ 1 هم‌زمان با افق سراب جدید، مرحله دوم نوسنگی با عنوان قلاگپ 2 هم‌زمان با افق سراب - باغ‌نو و مرحله سوم که انتقالی مس‌سنگی است، با عنوان قلاگپ 3 مطرح شده که بعد از آن وارد مرحله مس‌سنگی قدیم با عنوان قلاگپ 4 می‌شود. علاوه‌بر سفال، مدارک دیگری از دوره نوسنگی از این محوطه به‌دست آمده که شامل سازه‌هایی با عنوان کف سخت سوخته با پلان دایره‌ای هستند و منتسب به فعالیت‌های خانگی و تولید غذا می‌شوند. مواد دیگر مانند: ژتون‌ها، سردوک‌ها، مهره‌ها و قطعات پیکرک نیز یافت شده‌اند. مطالعه مواد تپه قلاگپ نشان ‌می‌دهد که این جوامع با پیشرفت‌های مستقل و اِنزواسازی منطقه‌ای، سبک‌های سفالی منقوش منطقه‌ای گوناگون در دوره نوسنگی شرق زاگرس‌مرکزی به‌طور بومی در برابر تماس‌های روزافزون و فشرده میان‌منطقه‌‌ای توسعه یافته‌اند و درنهایت در مراحل دوره مس-سنگی که با ظهور فرهنگ دالمایی هم‌راه است، یک هم‌گونی فرهنگی در سراسر زاگرس و مناطق همجوار با پیچیده‌تر شدن این جوامع روی می‌دهد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Eastern Central Zagros During the Neolithic Period: Based on the Excavation at Tappeh Qelā Gap
چکیده انگلیسی مقاله Despite of great deal of archaeological researches on the various Eastern Central Zagros, occur slightly scattered evidences connected to the Neolithic and pre-Neolithic eras in the parts. There are further settlements in the western and also southern parts of Zagros during Neolithic, proto-Neolithic and earlier phases, which provided more complete regional chronology. Archaeological excavation at Tappeh QelaGap in the Azna district of the Luristan in 2009 carried out after four seasons of survey project on the district, as one of eastern plains of Central Zagros region. The excavation revealed evidences of late Neolithic and transitional Chalcolithic periods in the stratigraphic trenches. The evidences in the one of the trenches called C show three separated Neolithic to Transitional Chalcolithic phases on the trench, providing by comparison of ceramic assemblage and absolute dates of other typical sites. Phase one as QelaGap 1 paralleled to late Sarab horizon, phase two as QelaGap 2 paralleled to Sarab-Bagh-e¬ No horizon, phase three as QelaGap 3 related to Transitional Chalcolithic and subsequently it begin early Chalcolithic period during phase four as QelaGap 4. Additionally, other Neolithic materials are tokens, spindle whorls, beads and piece of figuringes that indicated to Calculating, weaving, decoration and ritual activities and also occur several burnt stiff hard floors as one of most important evidences in the Neolithic Near East Societies, which possibly attributed to early domestic activities and food production. The evidences show some highland societies of Eastern Zagros developed by regional isolation with interactive relations that appeared on the painted pottery styles during Neolithic period. Eventually these societies transformed to more complex with cultural integration as Dalma tradition on the whole of Zagros. As a result, the data of archaeological excavations at Tappeh QelaGap explains some backgrounds of transitional process from Neolithic to Chalcolithic periods on the Eastern Central Zagros.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مصطفی عبداللهی |
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه آزاد اسلامی دزفول (Islamic azad university of dezful)

علیرضا سرداری زارچی | sardari zarchi
استادیار پژوهشکده باستانشناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور
سازمان اصلی تایید شده: سازمان میراث فرهنگی

نشانی اینترنتی http://nbsh.basu.ac.ir/article_567_2140ae99d8dd2ff0a90604ddc137cd4f.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1361/article-1361-237975.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات