این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های حفاظت آب و خاک، جلد ۲۲، شماره ۵، صفحات ۱۷۱-۱۸۵
عنوان فارسی مد‌ل‌سازی اثر تغییر کاربری اراضی بر هیدروگراف سیل (مطالعه موردی: حوزه آبخیز جعفرآباد، استان گلستان)
چکیده فارسی مقاله سابقه و هدف: کاربری اراضی و پوشش زمین یکی از عوامل اصلی در مطالعات منابع آب و فرسایش و رسوب حوزه آبخیز می‌باشند (32)شبیه‌سازی کامپیوتری اثرات تغییر کاربری اراضی بر روی فرآیند‌های حوزه آبخیز در نیم قرن اخیر مورد مطالعه و توجه قرار گرفته است (2، 13، 16، 24، 25). در دهه‌های اخیر مدلسازی اثرات تغییر کاربری اراضی بر روی سیلاب‌ها بارها مورد مطالعه قرار گرفته است (2). بهره‌مند (2006) با استفاده از مدل توزیعی WetSpa به بررسی اثر جنگل‌کاری بر روی ویژگی‌های هیدروگراف سیل در یکی از حوزه‌های اسلوکی پرداخت. نتایج نشان داد که افزایش 51 درصدی جنگل باعث کاهش 12 درصدی دبی پیک، و افزایش 9 ساعتی زمان تا اوج هیدروگراف می‌شود (2). باناسیک و فام (2010) به بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر هیدروگراف سیل در یکی از حوزه‌های هلند با استفاده از روش شماره منحنی و مدل ناش پرداختند. نتایج نشان داد که تغییر کاربری اراضی در دوره 2007 تا 2009 باعث افزایش دبی پیک از 1/1 مترمکعب بر ثانیه به 92/8 مترمکعب بر ثانیه شده است (3) لذا با توجه به اهمیت و نقش تغییرات کاربری اراضی و با توجه به اینکه هیدروگراف سیل پاسخ هیدرولوژیکی آبخیر به تغییرات کاربری اراضی می‌باشد، در این مطالعه به بررسی و ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی بر هیدروگراف سیل حوزه آبخیز جعفرآباد در استان گلستان با استفاده از مدل هیدرولوژیکی توزیعی GFHM (21) پرداخته شده است مواد و روشها: در این مطالعه اثر تغییر کاربری اراضی بر هیدروگراف سیل حوزه جعفرآباد با استفاده از مدل GFHM مورد بررسی قرار گرفت. مدل GFHM (21) یک مدل هیدرولوژیکی توزیعی مکانی و زمانی می‌باشد. نقشه‌های DEM، کاربری اراضی، تیپ خاک و همچنین داده‌های بارش حوزه آبخیز، داده‌های اصلی مورد نیاز مدل می‌باشند. این مدل جهت محاسبه بارش مازاد از روش شماره منحنی سازمان حفاظت منابع ملی (NRCS) و جهت روند‌یابی از روش موج سینماتیکی استفاده می‌نماید. با توجه به شرایط حوزه مورد مطالعه چهار سناریوی مدیریتی با رویکرد اثرات تخریب و احیای کاربری اراضی بر هیدروگراف سیل تدوین گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد که افزایش 2/4 درصدی جنگل (سناریو4)، باعث کاهش 55/0 درصدی دبی اوج سیل و 6/2 درصدی حجم سیل می‌شود. تبدیل 9/3 درصد از اراضی جنگل به اراضی دیم (سناریو2) باعث افزایش 85/0 درصدی دبی اوج سیل و 83/1 درصدی حجم سیل می‌شود. همچنین تبدیل 8/17 درصد از اراضی جنگلی نیمه متراکم به اراضی دیم (سناریو1) باعث افزایش 84/7 درصدی دبی اوج و افزایش 08/6 درصدی حجم سیل می‌شود. نتایج همچنین نشان داد که تغییر کاربری اراضی در رگبارهایی با دبی‌های کم، اثرات بیشتری بر روی دبی اوج و حجم سیل می‌گذارد.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که برای مدیریت و کاهش سیلاب در منطقه از طریق روش غیر سازه‌ای مدیریت اراضی می‌توان دبی اوج و حجم سیل را کاهش داد. بنابراین طرح اصلاح کاربری اراضی حوزه در قالب احیاء جنگل ها و تغییر کاربری اراضی کشاورزی به آگروفارستری به ویژه از نوع باغات زیتون (که در بیشتر مناطق مشابه در استان گلستان به اجرا در آمده است) مقدار ربایش و تلفات اولیه را بطور موثری افزایش خواهد داد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تغییر کاربری، GFHM، هیدروگراف سیل، مدل‌سازی هیدرولوژی،
عنوان انگلیسی Modeling the effects of land use changes on flood hydrograph (A case study: Ja’farabad watershed, Golestan Province)
چکیده انگلیسی مقاله Background and objectives:Land-use and land-cover are considered as determining factors in studies of water resources, erosion, and sediment yield watershed (32). Computerized simulation of land-use change effects on the watershed processes have been studied in the last decade (2,13,16,24,25). Modeling the effects of land-use change on flood has been numerously investigated in the last decades (2). Bahremand (2006) has conducted a research on the effect of afforestation on the flood hydrograph features in one of the watersheds in Slovakia. The results revealed that 51 percent increase in jungles led to 12 percent reduction of Debi peak and also causes nine-hour increase up to the hydrograph peak using WetSpa distribution model (2). Banasik and Fam (2010) have investigated the effects of land-use change on flood hydrograph in a watershed in Netherlands using Curve Number method and Nash model. The results indicated that land-use change in 2007-2009 increased Debi peak from 1.1 cubic meters to 8.92 cubic meters (3). Therefore, regarding the significance and the role of land-use change and also considering the fact that flood hydrograph is the hydrological respond of the watershed to land-use change, in this study, land-use change effects have been studied on flood hydrograph in Jafarabad watershed in Golestan province using GFHM (21) distribution model.Materials and Methods: In this study, land-use change effects have been studied on flood hydrograph in Ja’farabad watershed using GFHM (21) distribution model. GFHM (21) model is a hydrological temporal and place distribution model. DEM maps, land-use, soil type, and also precipitation data of the watershed are the main data required by this model. In order to calculate surplus precipitation amount, this model applies Kinematic- wave method using curve number method of Natural resources reservation organization (NRCS) and the kinematic-wave method for routing. Based on the conditions of the watershed, four management scenarios were developed with an approach of the effects of destruction and land-use reclamation on flood hydrograph.Results: The results indicated that 4.2 percent jungle growth (scenario 4), reduces flood Debi peak to 0.55 percent and decreases the flood volume to 2.6 percent. Changing 3.9 percent jungle lands to arid lands (scenario 2) increases flood Debi peak to 0.85 percent and also adds 1.83 percent to flood volume. Also changing 17.8 percent semi-dense lands to water-fed lands (scenario1) can raise flood Debi peak to 7.8 percent and increase flood volume to6.08 percent. The results also depicted that land-use change affects cloudbursts with low Debi, and has more effects on peak Debi and flood volume.Conclusion: The results revealed that flood Debi and volume can be reduced through non-structural land management in order to lower and manage the floods. Hence, land-use reform plan of watersheds with a jungle reclamation pattern and also changing agricultural land-use into agro-forestry lands especially olive orchards (most similar areas are conducted in Golestan Province) significantly increase early casualties and land capture.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مجتبی محمدی |
مجتمع آموزش عالی سراوان
سازمان اصلی تایید شده: مجتمع آموزش عالی سراوان

واحدبردی شیخ |
دانشیار گروه آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

امیر سعدالدین |
دانشیار گروه آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

نشانی اینترنتی http://jwsc.gau.ac.ir/article_2860_bb4fc3ccba909da98855abbf2ce533a2.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1379/article-1379-239851.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات