این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های حفاظت آب و خاک، جلد ۲۲، شماره ۱، صفحات ۲۳۱-۲۴۹
عنوان فارسی مکان یابی مناسب سدهای کوتاه خاکی با استفاده از معیارهای حذفی و تحلیل سلسله مراتبی(مطالعه موردی: حوزه آبخیز کال آجی, استان گلستان)
چکیده فارسی مقاله امروزه در دنیا آب یکی از مهمترین ارکان توسعه پایدار به‌شمار می‌رود. توزیع بارش در بسیاری از مناطق کشور به‌گونه‌ای است که در فصولی از سال بارش بیش از حد مورد نیاز و در فصول باقیمانده سال بارش کمتر از حد نیاز است. که این مسئله باعث بروز مشکلاتی مانند کمبود آب در فصول کم آبی و بروز سیل‌های مخرب در فصول پر آب می‌شود. در این مناطق به‌منظور مدیریت منابع آب، از ذخیره آب در فصول پرآبی و استفاده از آن در فصول کم‌آبی بهره گرفته می‌شود. در بسیاری از مناطق جهان به خصوص نواحی خشک و نیمه‌خشک، برای مقابله با کم آبی و سیلاب‌های بزرگ، احداث سدهای کوتاه خاکی یکی از پیشنهادات مؤثر می‌باشد. در این زمینه سنجش از دور این توانایی را دارد که اطلاعات مفیدی را با قدرت تفکیک مکانی و زمانی بالایی بخصوص در نواحی که اطلاعات کافی دردسترس نباشد در اختیار ما قرار دهد. در این پژوهش مراحل و شاخص‌های مؤثر در تعیین مکان مناسب جهت احداث سدهای خاکی ارائه شده است. نتیجه بررسی منابع نشان دهنده اهمیت و اولویت امر مکان‌یابی قبل از احداث سازه‌های آبی می‌باشد و می‌توان اینگونه برداشت نمود که کارآیی مناسب سازه‌های آبی قبل از هر چیزی نیازمند مکان‌یابی صحیح و تعیین رودخانه‌های دارای پتانسیل و مقدار جریان کافی به‌منظور پر کردن مخزن و سپس انتخاب بهترین و مناسب‌ترین مکان برروی این رودخانه‌ها برای احداث سدهای خاکی می‌باشد. تاکنون برای مکان‌یابی و احداث این سدها مطالعات کامل و جامعی انجام نگرفته و روش خاصی تدوین نشده است و همانگونه که در منابع ذکر شده مشاهده می‌شود بیشتر مطالعات در راستای مکان‌یابی سدهای زیرزمینی بر روی قنوات و به‌منظور کنترل و افزایش آبدهی قنات‌ها انجام گرفته است. شاخص‌های انتخابی در دو دسته کیفی و کمی و بر پایه آنالیزهای منطقه‌ای تعریف شده‌ و برای محاسبه و تعیین آنها از داده‌های ماهواره‌ای، داده‌های هیدرولوژی و ژئومورفولوژی استفاده شده است. معیارهای کیفی به‌منظور شناسایی دره‌ها و بر پایه تفسیر‌ تصاویر ماهواره‌ای و نقشه‌های بزرگ مقیاس مورد استفاده قرار می‌گیرند. معیارهای کمی نیز شامل شاخص‌های هیدرولوژی، مورفولوژی و ضریب ترکیب می‌باشند. شاخص مورفولوژی(α) بعنوان نرخ سود به هزینه (B/C) قابل محاسبه بوده و شاخص هیدرولوژی(P) مبتنی بر آنالیز زیرحوضه‌ها و الگوهای باران‌سنجی منطقه می‌باشد. ضریب (β) نیز از حاصل‌ضرب شاخص‌های هیدرولوژی و مورفولوژی محاسبه می‌گردد. در روش بکار برده شده در حوضه کال‌آجی استان گلستان، از 56 مکان‌ انتخابی در مرحله اول 27 مکان توانستند از فیلتر معیارهای پیشنهادی عبور کنند. سپس مکان‌های باقیمانده براساس مقایسات جفتی و وزن‌دهی در نرم-افزارExpert Choice اولویت‌بندی شدند که در نهایت براساس وزن نهایی بدست آمده از نرم‌افزار و بازدیدهای منطقه‌ای مشخص گردید که نقاط 34، 24 و 42 دارای اولویت‌های برتر برای احداث سدهای کوتاه خاکی در منطقه مورد بررسی می‌باشند.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله اولویت‌بندی، سنجش از دور، معیارهای حذفی، مقایسه جفتی،
عنوان انگلیسی Site selection suitable for earth small dam by use criterion elimination and AHP (Kal Aji Watershed, Golestan Province)
چکیده انگلیسی مقاله In the many of region the world special arid and semi-arid region, small earth dam construction is one of the effectively suggestion to solution difficult water deficit and contrast whit big floodwaters in the watery season. In this field RS (Remote Sensing) technique can provide useful information with high spatial and temporal resolution special region without data in place accessible. In this research steps and efficient criteria to for site selection to construction earth dams be suggested. Selection criteria divided defined two classes include quantitative and qualitative and based on the region analyses and be calculation by using a RS data (Image, DEM) and hydrology and geomorphology data. Qualitative criteria used to identify valley and based on visual explanation of satellite image and large scale maps. Quantitative criteria expressed in term of α, β and P. Morphology index (α) is the benefit to cost (B/C), Hydrology index (P) is based on participative watersheds analysis and rainfall pattern in the region. β index is combination of morphology and hydrology aspect. In the Kal Aji watershed of Golestan province, from 56 selected site, in the first step 27 site could passed suggested criteria and finally remaining sites prioritized based on Paired comparisons and Weighting whit Expert Choice software. Finally be assignable base of Weighting calculate software and field survey, 34, 24 and 42 site are contain upper prioritize in the region for construction small earth dam.In the many of region the world special arid and semi-arid region, small earth dam construction is one of the effectively suggestion to solution difficult water deficit and contrast whit big floodwaters in the watery season. In this field RS (Remote Sensing) technique can provide useful information with high spatial and temporal resolution special region without data in place accessible. In this research steps and efficient criteria to for site selection to construction earth dams be suggested. Selection criteria divided defined two classes include quantitative and qualitative and based on the region analyses and be calculation by using a RS data (Image, DEM) and hydrology and geomorphology data. Qualitative criteria used to identify valley and based on visual explanation of satellite image and large scale maps. Quantitative criteria expressed in term of α, β and P. Morphology index (α) is the benefit to cost (B/C), Hydrology index (P) is based on participative watersheds analysis and rainfall pattern in the region. β index is combination of morphology and hydrology aspect. In the Kal Aji watershed of Golestan province, from 56 selected site, in the first step 27 site could passed suggested criteria and finally remaining sites prioritized based on Paired comparisons and Weighting whit Expert Choice software. Finally be assignable base of Weighting calculate software and field survey, 34, 24 and 42 site are contain upper prioritize in the region for construction small earth dam.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله محمد آمانی |
دانشگاه گرگان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه گلستان (Golestan university)

علی نجفی نژاد |
استاد دانشگاه گرگان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه گلستان (Golestan university)

امیر احمد دهقانی | amir ahmad
استاد دانشگاه گرگان
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه گلستان (Golestan university)

مشهد قلی مارامایی | mashhad gholi
کارمند اداره منابع طبیعی

نشانی اینترنتی http://jwsc.gau.ac.ir/article_2367_77853310d916e273a2f50c99caf4e5bc.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1379/article-1379-239925.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات