این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
ادیان و عرفان، جلد ۵۲، شماره ۲، صفحات ۲۶۱-۲۸۱
عنوان فارسی بررسی کارآمدی یا ناکارآمدی «جهد» در برابر «عنایت» در منطق‌الطیر و مصیبت‌نامۀ عطار نیشابوری
چکیده فارسی مقاله عنایت در اندیشۀ عرفانی عطار موهبت خاصی است که در «ازلُ­الآزال» یا «پیشان» برای انسان رقم خورده است. با آنکه عطار آدمیان را برای رسیدن به کمال روحانی به جهدی مستمر دعوت می­کند؛ اما ازنظرِ وی جهدِ خالی از عنایت بی­ثمر است. مسئلۀ اصلی این مقاله آن است که رابطۀ میان عنایت و جهد در اندیشۀ عرفانی عطار چگونه ترسیم شده است؟ آیا سعادت روحانی انسان از موهبت الهی حاصل می­شود یا از تلاش بنده؟ عطار ازیک‌طرف، رسیدن به سعادت را موهبتِ آن­سری دانسته است و جهد سالک را بی­تأثیر و بی­مقدار می­خواند، اما از طرف دیگر، سالک را به جهد فراوان فرامی­خواند. این دو رویکرد متناقض­نما را چگونه می­توان با هم جمع کرد؟ اگر عنایت آن­سری و عطای محض است؛ پس تلاش بنده چه ارزشی دارد و این‌همه دعوت برای جهد در آثار عطار چه معنایی دارد؟ از تحلیل­های صورت‌گرفته در این مقاله به­ دست آمد که در اندیشۀ عطار، جهد «شرط» عنایت است، اما «علت» عنایت نیست؛ بنابراین، هر عنایتی همراه با جهد است، اما هر جهدی همراه با عنایت نیست. جهدِ کارآمد، محصول عنایت و محفوف به دو عنایت «پیش از جهد» و «پس از جهد» است. فرض «جهدِ بی­عنایت» در اندیشۀ عطار مطرح شده است، اما فرض «عنایتِ بی­جهد» چندان جایگاهی ندارد. تحقق سعادت نزد عطار به سه عنصر اساسی «عنایت»، «پیر» و «جهد» بستگی دارد و برتری با عنایت است. هدف این پژوهش حل مسئلۀ تعارض جهد و عنایت در نظام فکری عطار و بازخوانی پاسخ وی به این مسئله با روش توصیفی - تحلیلی است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله تصوف، عطار، ادبیات عرفانی، عنایت، جهد،
عنوان انگلیسی A Study on the Inefficiency of Human striving Against Divine grace in tht Manṭiq-aṭ-Ṭayr and Moṣībat-Nāma of ʿAṭṭār
چکیده انگلیسی مقاله In ʿAṭṭār's mystical thought, Divine Grace as a special blessing is rooted in God’s willingness that Attar called it "Azal-ul-Āzāl" or "Piṣan" (beginning of beginnings). The present study attempts to clarify the relationship between Divine grace and human striving in tht Manṭiq-aṭ-Ṭayr and Moṣībat-Nāma of ʿAṭṭār. Is man's spiritual happiness obtained from divine grace or from my efforts? ʿAṭṭār, on the one hand, considers the Divine grace as a pure gift, and believes that the honorary rank which one attains through the glance of favor, cannot be acquired by means of any act of obedience. But On the other hand, he emphasizes that acts of obedience are necessary. Therefore, human beings must take measures to attain God’s mercy and compassion, and through acts of obedience they must endeavor to show themselves worthy of God’s glance of mercy. How can we reconcile these two paradoxical approaches? If Divine grace is a pure gift from God, then what is the value of human effort? Analyses made in this paper, show: in ʿAṭṭār's thought, the "human striving" is not "cause" of God’s grace. But it is indispensable "pre-condition" for Divine grace. Accordingly, every Ddivine grace is accompanied by effort, but not every effort is accompanied by divine grace. In ʿAṭṭār's theory, the realization of spiritual perfection depends on three elements: "Divine grace", "spiritual leader" and "human striving". Among these, divine grace is more important.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله هاتف سیاه کوهیان |
استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان

نشانی اینترنتی https://jrm.ut.ac.ir/article_76253_2fc6d3ac815070676aea765454c686a9.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/586/article-586-2428616.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات