این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های فلسفی – کلامی، جلد ۱۶، شماره ۶۳، صفحات ۱۱۵-۱۲۸
عنوان فارسی نقش معرفتی عقل فعال و تأثیر آن بر مُثل نزد ابن‌سینا
چکیده فارسی مقاله ارسطو در تقابل با جایگاه معرفت‌شناسی مُثل، به طرح نظریه عقل فعال پرداخت. مشاییان بعد از ارسطو برداشتهای متعددی از عقل فعال نموده‌اند. ابن‌سینا عقل فعال را موجودی مجرد و مستقل از نفس معرفی نمود که در سلسله عقول در مرتبه آخر قرار دارد و صور عینی و علمی را به عالم ماده و نفوس افاضه می‌کند. عقل فعال صور ادراکی را به نفوس مستعد افاضه می‌کند، یعنی نفوسی که بواسطه طی مراتب تجرید حسی و خیالی و عقلی آماده پذیرش افاضه عقل فعال باشند. اما بعضی مبانی فکری ابن‌سینا مثل رابطه طولی میان مراتب ادراک، عرض انگاشتن علم، انکار اتحاد عاقل و معقول و نفی حرکت جوهری با این رویکرد معرفتی تقابل دارند و ناقض تجریدند، لذا معرفت چیزی جز افاضه عقل فعال نیست. لازمه این سخن، پذیرش وجود معقولات به نحو مستقل نزد عقل فعال و به تعبیری پذیرش مثل در بعد معرفتی است که محل انکار ابن‌سینا است. بنابراین عقل فعال ارسطو که در تقابل با مُثل شکل گرفته‌بود، در ادامه مسیر فلسفه دوباره به دامن نظریه مثل باز می‌گردد.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله ابن‌سینا، عقل فعال، تجرید، معرفت‌شناسی، مُثل، افاضه،
عنوان انگلیسی The Epistemic Role of Active Intellect and Its Effect on Avicenna's Archetypes
چکیده انگلیسی مقاله In contradiction to the epistemological status of archetypes, Aristotle proposed the theory of active intellect. Peripatetics following him have had several conceptions of active intellect. Avicenna defined active intellect as an immaterial being and independent from soul, which is the last in the hierarchy of intellects and emanates cognitive and concrete forms into material world and souls. Active intellect emanates comprehended forms into capable souls which are ready to accept the emanation of active intellect through passing the stages of sensory, imaginary and intellectual abstraction. However, some of the Avicenna's intellectual foundations -such as longitudinal relationship between the stages of perception, considering science as an accident, denying the ::union:: between the intellect and the intelligible and negating substantial motion- are in contradiction to this epistemic approach and go against abstraction, so knowledge is nothing but emanation of active intellect. This necessitates accepting the independent existence of intelligibles before active intellect, or in other words, accepting archetypes in epistemic dimension, which is denied by Avicenna. Therefore, Aristotle's proposed active intellect, which was formed in contradiction to archetypes, returns into the theory of archetypes in the developmental course of philosophy.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله سیده معصومه شمشیری | seyedeh masoumeh
دانشجوی دکتری تخصصی دانشگاه تهران
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه تهران (Tehran university)

احمد عابدی |
استاد دانشگاه قم
سازمان اصلی تایید شده: دانشگاه قم (Qom university)

نشانی اینترنتی http://pfk.qom.ac.ir/article_40_0f6fc89608b86e68f89160e8f05da683.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/1416/article-1416-244239.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات