این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
تحقیقات آب و خاک ایران، جلد ۵۱، شماره ۲، صفحات ۴۸۹-۵۰۱
عنوان فارسی بررسی سیمای حوضه آبریز کارون بزرگ در شرایط بهره‌برداری از طرح‌های توسعه‌ی در دست مطالعه یا اجرا مبتنی بر رویکرد پویایی سامانه
چکیده فارسی مقاله در این مطالعه تأثیر بهره­برداری از طرح­های انتقال بین حوضه­ای آب و طرح­های توسعه کشاورزی در دست مطالعه یا اجرا در رفتار سامانه حوضه آبریز کارون بزرگ بررسی شده است. برای این منظور سامانه حوضه آبریز کارون بزرگ مشتمل بر شش سد در حال بهره­برداری، پنج طرح انتقال بین حوضه­ای آب موجود، 12 مصرف‌کننده شرب و صنعت، هفت مصرف‌کننده پرورش ماهی و 34 مصرف‌کننده کشاورزی با استفاده از یک مدل مبتنی بر رویکرد پویایی سامانه (SDM) شبیه­سازی گردید. همچنین در این مدل وسیع و پیچیده علاوه بر کمیت آب، کیفیت آن نیز مدل­سازی شده است. در ادامه رفتار سامانه در شرایط بهره­برداری از 7 طرح انتقال بین حوضه­ای آب در دست مطالعه یا اجرا و نه طرح توسعه کشاورزی در دست مطالعه یا اجرا مورد بررسی قرار گرفت. در هر دو حالت توانایی سامانه حوضه آبریز کارون بزرگ در تولید انرژی برق­آبی و نیز تأمین نیازهای مصرف­کنندگان پایین­دست بر اساس شاخص­های کارایی اطمینان­پذیری، بازگشت­پذیری و آسیب­پذیری ارزیابی شد. نتایج نشان­دهنده آن است که در صورت بهره­برداری از تمامی طرح­های انتقال بین حوضه­ای آب در دست مطالعه یا اجرا، انرژی مطمئن تولیدشده در سامانه به­میزان 28% نسبت به شرایط موجود کاهش خواهد یافت. این میزان به­دلیل نقش حوضه آبریز کارون بزرگ در تولید انرژی برق­آبی کل کشور به­ویژه در طول ساعت­های اوج مصرف از اهمیت بسیار برخوردار است. همچنین نتایج بیان کننده آن است که در دو حالت شرایط موجود و بهره­برداری کامل از طرح­های انتقال بین حوضه­ای آب و طرح­های توسعه کشاورزی در دست مطالعه یا اجرا، اطمینان­پذیری، بازگشت­پذیری و آسیب­پذیری سامانه در محل رودخانه کارون جنوب به­ترتیب مقادیر 9/70، 67/60 و 33/36 (شرایط موجود) و 3/51، 4/49 و 66/72 را به خود اختصاص خواهد داد. ترسیم نمودارهای پهنه­بندی کمیت و کیفیت جریان­های برداشتی در محل هر یک از مصرف­کنندگان، مؤکد این نکته است که اگرچه در محدوده رودخانه­های کارون شمال و دز تأثیر­پذیری مصرف­کنندگان از بهره­برداری از طرح­های انتقال بین حوضه­ای آب و طرح­های توسعه کشاورزی در دست مطالعه یا اجرا به­مراتب کم­تر از حوضه رودخانه کارون جنوب است اما در صورت ادامه روند بهره­برداری از سامانه در شکل کنونی آن و بدون توجه به مفهوم مدیریت یکپارچه منابع و مصارف علاوه بر کاهش قابل‌توجه تولید انرژی برق­آبی، سامانه حوضه آبریز کارون بزرگ هم ازنظر کمی و هم ازنظر کیفی توانایی تأمین نیازهای مصرف­کنندگان واقع در حوضه رودخانه کارون جنوب و به­ویژه بخش­های انتهایی آن را نخواهد داشت.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله
عنوان انگلیسی Investigation of the Big Karun Basin Features Considering Operation of the Study Construction Development Projects Based on Dynamic System Approach
چکیده انگلیسی مقاله In this study, the impact of operation of the study/construction inter-basin water transfer and agricultural development projects in Big Karun Basin has been investigated. In this regard, the Big Karun Basin including six under operating dams, five under operating inter-basin water transfer projects, 12 drinking and industrial consumers, seven fish farmers, 34 agricultural consumers has been simulated using a dynamic system approach. In addition to quantitative investigation, water quality has been also modeled. Then the behavior of the system was investigated under operation condition of seven under study/construction inter-basin water transfer and nine agricultural development projects. In both conditions, the capability of Big Karun Basin in terms of power generation and water supply for downstream demand was assessed in a different sector based on reliability, resiliency, and vulnerability performance indices. The results indicate 28% reduction in firm hydropower energy generated by the Big Karun Basin system in the condition of operating under study/construction inter-basin water transfer project compared to the present condition. This is very important due to the key role of the Big Karun Basin in hydropower generation throughout the country, especially during the peak consumption hours. Also, the results indicate that the amount of reliability, resiliency, and vulnerability in south Karun will be 70.9, 60.67, and 36.33 for present condition and 51.3, 49.4, and 72.66 for operating under study/construction inter-basin water transfer and agricultural development projects. Quantitative and qualitative zoning figures at each consumer site show although the impact of operating under study/construction inter-basin water transfer and agricultural development projects in northern Karun and Dez rivers is less than the one in southern Karun River basin, however, ignoring integrated water management and continuing system operation process based on the present condition results not only reduction in hydropower generation, but also the inability of Big Karun Basin in terms of quantitative and qualitative supplying of consumers demands in southern Karun Basin and especially in the end parts.
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله مهری عبدی دهکردی |
دانشجوی دکتری؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران؛ کرج؛ ایران.

امید بزرگ حداد |
استاد؛ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی؛ دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی؛ پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران؛ کرج؛ ایران.

عبدالرحیم صلوی تبار |
مشاور مدیر عامل در مسائل منابع آب، شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس.

نشانی اینترنتی https://ijswr.ut.ac.ir/article_73095_a7518fe1b91726c6d602cb4f0faa13a4.pdf
فایل مقاله اشکال در دسترسی به فایل - ./files/site1/rds_journals/684/article-684-2443635.pdf
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده
نوع مقاله منتشر شده
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات