این سایت در حال حاضر پشتیبانی نمی شود و امکان دارد داده های نشریات بروز نباشند
پژوهش های معماری اسلامی، جلد ۸، شماره ۱، صفحات ۶۱-۷۵
عنوان فارسی چارچوب نظری برای حقوق فضائی مردم، از منظر فقه و حقوق اسلامی
چکیده فارسی مقاله فضای شهری در عصر کنونی یک کالای محدود و تمام شدنی است؛ که  بهره­برداری عادلانه از آن جزو مسائل مستحدثه و نوپیدا در حوزه حقوق معماری و شهرسازی است. یکی از ساختار‌های پرداختن به این مسئله، سنجش‌پذیر کردن میزان تأثیر آثارمعماری، در فضای عمومی شهر است. آثار معماری، افزون بر مخاطبین خاص،(افرادی که درون آن زندگی می‌کنند) مخاطبین‌عام، نیز دارند؛‌ مخاطبینی که تحت تأثیر وجوه اجتماعی آن آثار قرار می‌گیرند. وجود عنصر تأثیر در این رابطه، حکایت از این می‌کند که خلق آثار معماری، نوعی رفتار اجتماعی تأثیر گذار محسوب می‌شوند. رفتار‌هائی که اقتضاء ذاتی آن، بوجود آوردن انواع تلاقی‌های حقوقی برای افراد جامعه است. موضوعی که رساله حاضر بر آن تمرکز دارد، بررسی ابعاد کالبدی، فضائیِ حقوق مخاطبین‌عام، نسبت به فضای مصنوع شهری(یا حقوق فضائی مردم) است. آنچه از تفحص و بررسی ادبیات مرتبط با موضوع استحصال شد، لازمه پرداختن به این مهم، متأخر از تبیین یک چارچوب نظری منسجم در عرصه حقوق معماری و شهرسازی است؛ از این رو در این پژوهش به آن پرداخته شد. آنچه از فرایند تحقیق حاصل شد، تبیین چارچوب مزبور، متقوم بر توصیف چهار رکن اصلی: «چیستی و چرائی»؛ «چگونگی استنباط»؛‌ «تعین مصادیق»؛ و «مسؤلیت‌ها و تکالیف معماران و شهرسازان»، در برابر این حقوق است؛ که از بررسی آن‌ها نتایح ذیل حاصل شد: حقوق فضائی مردم، امتیازات و خطوط قرمزِ تکلیف آور و واجد پشتوانه و ضمانتی است که مردم  نسبت به فضاهای مصنوع شهری دارند. استنباط این حقوق، بر انجام سه مرحله استوار است: الف. بررسی حقوق انسان در منابع شرعی؛ ب. احصاء و طبقه‌بندی حقوق عام مخاطبین عام از اسناد حقوقی؛ ج. تجزیه و تحلیل ماهیت فضای مصنوع شهری، به منظور دست‌یابی به حقوق مترتب بر آن؛ د. تحلیل مراتب فوق و تبیین حقوق فضائی مخاطبین عام.‌ مصادیق این حقوق از پنج دسته اصلی شامل: «حق معنویت فضائی»، «حق هویت فضائی»، «حق کیفیت فضائی»، «حق سلامت فضائی» و ،«حق عدالت فضائی» تشکیل می‌شوند. همچنینی مسئولیت معماران و شهرسازان عدم تعدی به فضای عمومی و رعایت حقوق ارتفاق مردم در فضای اختصاصی است.
کلیدواژه‌های فارسی مقاله حقوق، مردم(مخاطبین عام)، چارچوب نظری، فضای مصنوع
عنوان انگلیسی
چکیده انگلیسی مقاله
کلیدواژه‌های انگلیسی مقاله
نویسندگان مقاله حمیدرضا آرامی |
پژوهشگر دوره دکتری معماری اسلامی، دانشگاه هنر اصفهان

نشانی اینترنتی http://jria.iust.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-182-144&slc_lang=fa&sid=1
فایل مقاله فایلی برای مقاله ذخیره نشده است
کد مقاله (doi)
زبان مقاله منتشر شده fa
موضوعات مقاله منتشر شده مطالعات موضوعی در معماری و شهرسازی اسلامی (مانند ایده های فضائی- هندسی، نمادها، آرایه ها، احجام و غیره)
نوع مقاله منتشر شده پژوهشی
برگشت به: صفحه اول پایگاه   |   نسخه مرتبط   |   نشریه مرتبط   |   فهرست نشریات